واکنش‌ها به سفر شاهزاده رضا پهلوی به اسرائیل؛ از «دوستی» دو ملت تا «فقط پیام دوستی خودش را بدهد»

یک روز پس از آغاز سفر شاهزاده رضا پهلوی به اسرائیل، واکنش‌ها به این اقدام او که باعث بحث بسیار شده، در شبکه‌های اجتماعی هم‌چنان ادامه دارد.

جمهوری اسلامی در چند دهه‌ای که از عمرش می‌گذرد هرگز اسرائیل را به رسمیت نشناخته، بارها این کشور را به نابودی مطلق تهدید کرده و حتی قتل عام یهودیان، هولوکاست، را انکار کرده است. این موضع‌گیری‌ها در بسیاری از موارد به انزوای ایران در صحنه بین‌المللی انجامیده و حتی دامنه آن زندگی حرفه‌ای ورزشکاران ایرانی را نیز دربر گرفته است.

بیشتر در این باره:

ورود شاهزاده رضا پهلوی و همسرش به اسرائیل با استقبال وزیر اطلاعات این کشور همراه شد

به نظر می‌رسد تمام واکنش‌ها، چه مثبت و چه منفی، به سفر شاهزاده رضا پهلوی را باید بر بستر همین مواضع افراطی جمهوری اسلامی در ۴۰ و اندی سال سنجید.

ولیعهد سابق ایران روز یک‌شنبه، ۲۷ فروردین، خبر داد که برای «ابلاغ پیام دوستی ملت ایران، گفت‌و‌گو با متخصصان آب اسرائیلی درباره چگونگی مواجهه با بحران منابع آب ایران ناشی از سو‌ءاستفاده رژیم جمهوری اسلامی، و ادای احترام به قربانیان هالوکاست هم‌زمان با روز یادبودشان است» به اسرائیل سفر می‌کند.

در بیش از چهار دهه گذشته این اولین بار است که یک دولت خارجی رسماً میزبان یک چهرۀ سرشناس اپوزیسیون ایران شده است.

مسیح علی‌نژاد، از چهره‌های شاخص اپوزیسیون ایران و هم‌پیمان رضا پهلوی در ائتلاف مهسا، دوشنبه شب، ۲۸ فروردین، در توئیتی با تأکید بر دشمنی نداشتن «ملت ایران» با اسرائیل، نوشت: «سفر آقای پهلوی خاطرنشان کردن این پیام روشن است که با سرنگونی جمهوری اسلامی، صلح و دوستی در منطقه جایگزین نفرت و دشمنی خواهد شد.»

همزمان تعداد قابل توجهی از حامیان آقای پهلوی هم که بخش اعظم آنها را طرفداران ادامه سلطنت در کشور تشکیل می‌دهند، از اقدام او در پاسخ مثبت به دعوت اسرائیل و سفر به این کشور تمجید کرده‌اند.

عده زیادی از فعالان سیاسی و رسانه‌ای در داخل و خارج از کشور هم به حضور رضا پهلوی در اسرائیل و دست دادن با مقامات دولت بنیامین نتانیاهو واکنش نشان داده‌اند، برخی از آن انتقاد کرده و برخی دیگر آن را ستوده‌اند یا دست‌کم برای آینده پس از جمهوری اسلامی لازم دانسته‌اند.

از جمله احسان سلطانی، فعال رسانه‌ای، در توئیتی مفصل و در مقام مقایسه، به روابط دولت اسلام‌گرای رجب طیب اردوغان در ترکیه با اسرائیل پرداخته و خاطرنشان کرده است که دو کشور حتی در میانه بدترین تنش‌ها به قطع روابط تجاری و اقتصادی خود رضایت نداده‌اند.

شاهزاده رضا پهلوی در پیام اعلام سفر خود گفته بود: «می‌خواهم مردم اسرائیل بدانند که جمهوری اسلامی نماینده مردم ایران نیست. پیوند دیرین میان دو ملت ایران و اسرائیل می‌تواند دوباره برقرار شود و به هر دو ملت سود برساند. به اسرائیل می‌روم تا نقشم برای ساختن آن آینده روشن‌تر را ایفا کنم.»

اما عده‌ای از فعالان سیاسی که در توئیتر به این سفر واکنش داشته‌اند، نوشته‌اند که رضا پهلوی نماینده تمام مردم ایران نیست.

از جمله علی افشاری، فعال دموکراسی‌خواه و مخالف جمهوری اسلامی، روز دوشنبه در توئیتی نوشت: «رضا پهلوی می‌تواند «پیام دوستی» خودش و حداکثر موکلانش را به اسرائیل بدهد! او نمایندگی از ملت ایران ندارد.»

از آغاز دور تازۀ اعتراضات مردمی ایران در هفته آخر شهریور پارسال، پس از جان باختن مهسا امینی در بازداشت گشت ارشاد، که پس از هفت ماه هم‌چنان ادامه دارد شماری از چهر‌ه‌های سرشناس مخالف جمهوری اسلامی با سفر به کشورهایی در سراسر دنیا با شماری از مقامات سیاسی غرب دیدار کرده‌اند.

شاهزاده رضا پهلوی، مسیح علی‌نژاد، و حامد اسماعیلیون در ماه‌های اخیر در اعتراضات «زن، زندگی، آزادی» با مقامات ارشد خارجی دیدارهای زیادی داشتند، اما به نظر می‌رسد یک جنبه از سفر رضا پهلوی به اسرائیل که به مخالفان آن سخت آمده، این است که دولت اسرائیل اخیرا بر حمله به خاک ایران «در صورت لزوم»، اشاره کرده است.

از جمله علی جوانمردی، فعال رسانه‌ای، در توئیتی، رضا پهلوی را به «توسل به اسرائیل و حمله هوایی» متهم کرده است؛ اتهامی که در بسیاری از توئیت‌های مخالف این سفر تکرار شده است.

این در حالی است که آخرین شاهزاده ایران چندین بار، به‌ویژه در چند ماه گذشته، تأکید کرده است که با حمله خارجی‌ها به خاک ایران برای حل مسئله جمهوری اسلامی سخت مخالف است، نکته‌ای که او روز دوشنبه در اسرائیل هم در حالی که کنار وزیر اطلاعات اسرائیل ایستاده بود در مصاحبه‌ای به آن اشاره کرد.

وزیر دفاع اسرائیل هفته گذشته جمهوری اسلامی را متهم کرد که اخیراً «عامل تحریک» برای برانگیختن جنگ در چند جبهه علیه اسرائیل بوده، و تأکید کرد که کشورش، در مقابل در «تمامی عرصه‌ها اقدامات لازم را آشکار و نهان به عمل آورده و گام‌های ضروری را در آینده نیز ادامه خواهد داد».

در روز سه‌شنبه، در حالی که هنوز سفر رضا پهلوی به اسرائیل به پایان نرسیده، این کشور بار دیگر با تهدیدی از سوی مقامات جمهوری اسلامی مواجه شد. ابراهیم رئیسی، رئیس جمهور، در یک سخنرانی گفت: «کوچک‌ترین خطایی از سوی آنان علیه امنیت کشور ما با نابودی تل‌آویو و حیفا مواجه می‌شود.»

عده‌ای از مخالفان سفر آقای پهلوی هم از این انتقاد کرده‌اند که او زمانی به اسرائیل سفر کرده است که دولتی بسیار راست‌گرا و افراطی بر سر کار است؛ دولتی که بسیاری از مخالفانش در خاک اسرائیل آن را با جمهوری اسلامی مقایسه می‌کنند.

سفر شاهزاده پهلوی به اسرائیل در حالی انجام می‌شود که اسرائیل در ماه‌های گذشته صحنه اعتراضات به اصلاحات قضایی مد نظر دولت بنیامین نتانیاهو بود و همچنین خشونت‌ها میان اسرائیل و گروه‌های مسلح فلسطینی افزایش پیدا کرد.

در بیانیه رسمی سفر شاهزاده پهلوی به اسرائیل با اشاره به آزادسازی یهودیان از اسارت بابل توسط کوروش بزرگ، پادشاه هخامنشی، آمده بود که او «برای احیای روابط میان مردم ایران و اسرائیل» راهی این کشور شده است.