از اصفهان تا نیومکزیکو؛ مخترع ایرانی جزئیات «پهپادهای سازگار با طبیعت» را بازگو کرد

مصطفی حسنعلیان، استاد مهندسی در انستیتوی معدن و فن‌آوری نیومکزیکو در آمریکا، از فناوری پهپاد برای بلند‌کردن پرندگان مرده به آسمان استفاده می‌کند.

ایده به پرواز درآوردن دوباره پرنده‌های بی‌جان به شکل پهپاد مورد توجه بسیاری از رسانه‌های بزرگ آمریکا و جهان قرار گرفت.

دکتر حسنعلیان ایده ساختن پهپاد از پرنده‌های واقعی تاکسیدرمی شده را زمانی که در‌ دانشگاه صنعتی اصفهان تحصیل می‌کرد در سر پروراند.

او در گفتگو با صدای آمریکا توضیح داد که در آن زمان، امکانات و فن‌آوری موجود برای اینکه بتوان ایده را عملی کرد وجود نداشت.

مصطفی حسنعلیان می‌گوید زمانی که اولین پرنده بال‌زن را در ایران ساخت وزن پرنده زیاد بود چون مواد استفاده شده در آن آلمینیوم و فلز بود که منجر به خردگی چرخنده‌ها می‌شد و او را وادار می‌کرد تاچندین بار آنها را بسازد.

ساخت پهپاد با استفاده از پرونده تاکسیدرمی شده

حسنعلیان می‌گوید گاهی ایده‌ها در «جای خاص، موقعیت یا زمان خاص» قابل اجرا نیستند.

او حالا در دانشگاه نیومکزیکو با دانشجویانش روی این پهپادهای منحصر بفرد کار می‌کند.

کاربرد محیط‌زیستی ‌

دکتر حسنعلیان می‌گوید در حال حاضر پهپادهای مخصوص مونیتور کردن محیط زیست دارای موتور و ملخ هستند و معایبی دارند از جمله اینکه ممکن است باعث ترساندن حیوانات و تصادف با پرندگان شوند.

آنچه تیم مصطفی حسنعلیان اختراع کرده است پهپادهای سازگار با طبیعت است.

این پهپادها که بدون صدا هستند می‌توانند در رصد کردن حیات وحش، ردیابی حیوانات و مطالعه در مورد آنها استفاده شوند.

آقای حسنعلیان می‌گوید مزیت دیگر این پهپادها این است که پرنده‌ها متوجه آنها نمی‌شوند. او اشاره کرد که هنگام تست کردن پهپاد متوجه شدند که پرنده‌ها عکس‌العملی به آنها نشان نمی‌دهند.

پهپادهای ساخته شده از پرنده‌های تاکسیدرمی‌شده به دانشمندان اجازه می‌دهد تا بررسی‌های دقیق‌تری روی سبک پرواز پرنده‌ها انجام دهند.

استفاده در صنایع هوایی

معمولا برای بررسی شیوه پرواز پرنده‌ها از پهپادهای معمولی استفاده می‌شود که صدای آنها حواس پرنده‌ها را پرت می‌کند و نمی‌توان از بررسی آنها اطلاعات دقیقی به دست آورد.

پهپادهایی که گروه مصطفی حسنعلیان در دانشگاه نیومکزیکو طراحی کرده است چنین مشکلی ایجاد نمی‌کنند.

مصطفی حسنعلیان توضیح می‌دهد که در پروازهای گروهی، پرونده‌ها سن‌، تجربه‌ و اندازه‌های متفاوتی دارند و پرنده‌ای که معمولا جلوی دسته پرواز می‌کند و یا در انتهای دسته قرار دارد انرژی بیشتری مصرف می‌کند. او می‌گوید پرنده‌ها معمولا در دسته جای خود را عوض می‌کنند تا بتوانند مسافت‌های بیشتری را در کوتاه‌ترین مدت پرواز کنند.

استفاده از پرنده تاکسیدمی شده در طراحی پهپادهای سازگار با محیط زیست توسط گروه دکتر مصطفی حسنعلیان در دانشگاه نیومکزیکو

درک دقیق این موضوع به ذخیره‌سازی بهتر انرژی هواپیما کمک می‌کند.

استفاده دیگر این پهپادها، بررسی تأثیر رنگ بال بر پرواز است و آنها جزو اولین گروه‌ها در دنیا هستند که روی این موضوع کار می‌کنند.

مصطفی حسنعلیان می‌گوید پرنده‌هایی که روی اقیانوس پرواز می‌کنند معمولا روی بالشان سیاه و زیر بالشان سفید است و‌ دلیلش این است که رنگ سیاه در بالای بال باعث جذب حرارت می‌شود، روی بال را داغ‌تر می‌کند، جریان اطراف بال را تغییر می‌دهد و به صرفه‌جویی انرژی آنها کمک می‌کند.

حسنعلیان می‌گوید گروه در حال بررسی تأثیر رنگ بال در چگونگی ذخیره‌سازی بهتر انرژی توسط هواپیماها هستند.

کاربرد دیگر پهپادها نیز در فرودگاه‌ها است و می‌تواند سرانجام چالش بزرگ‌برخورد موتور هواپیماها با پرنده‌ها را حل کند.

آیا این کار اخلاقی است؟

شماری از افرادی که دغدغه محیط زیست دارند در مورد کشته شدن پرنده‌ها برای پیشبرد این پروژه ابراز نگرانی کرده‌اند.

حسنعلیان می‌گوید بال پرنده‌ها را که به منظور تحقیق عرضه می‌شوند می‌خرند و پرنده کامل را نیز تاکسیدرمی‌شده خریداری کردند.

او می‌گوید:« دراین پروژه هیچ پرنده‌ای را نکشتیم و قصد چنین کاری را نیز نداریم. ما نمی‌خواهیم به محیط‌زیست آسیب بزنیم بلکه می‌خواهیم به آن کمک کنیم.»

مصطفی حسنعلیان توضیح می‌دهد که پهپادهای حال حاضر آسیب بیشتری به محیط‌زیست می‌زنند بنابراین این تکنولوژی کمک می‌کند تا پژوهش‌ها بهتر و دقیق‌تر انجام شوند و خطر کمتری برای جانداران داشته باشند.

احتمال استفاده جاسوسی از پهپادها

مصطفی حسنعلیان در واکنش به ابراز نگرانی در مورد استفاده از این پهپادها به عنوان ابزار جاسوسی گفت که پهپادهایشان مناسب این کار نیست.

او توضیح داد که سوخت پهپادها از باتری است و ده تا بیست دقیقه بیشتر قابلیت پرواز ندارند و قابلیت حمل بار زیادی نیز ندارند در حالی که پهپادهای جاسوسی معمولا دارتی حسگرهای زیادی هستند، باتری‌های قوی‌تری استفاده می‌کنند و وزن بیشتری از پهپادهای بال‌زن دارند.

او می‌گوید شاید در آینده بتوانند چنین کاربردی داشته باشند ولی کارآیی بالایی نخواهند داشت.

گروه مصطفی حسنعلیان در دانشگاه نیومکزیکو همچنین سه سال است که روی ساخت پهپادهایی که در معادن زیرزمینی کاربرد دارند کار می‌کنند و پهپادهایی بی‌خطر و ایمن می‌سازند که تابع قوانین سفت و سخت دولت آمریکا برای استفاده زیرزمینی هستند.

پروژه دیگر آنها ساخت پهپاد الگوبرداری شده از قاصدک‌ها است که سه دهم گرم وزن دارند و می‌توانند در هواشناسی و یا کشاورزی استفاده شوند.