گواهی سپرده نفت خام با ایجاد دارایی جدید در اقتصاد به مدیریت نقدینگی در کشور می‌پردازد/ بخش خصوصی چابکی بیشتری برای فروش نفت دارد

به گزارش تابناک اقتصادی؛ کارشناسان مزیت‌های زیادی برای ورود نفت به بازار بورسی کشور در قالب گواهی سپرده‌ی کالایی نفتی مطرح می‌کنند. به طور مثال، یکی از مزیت‌های ورود کالا‌ها به بورس این است که به ایجاد شفافیت در زمینه‌ی خرید و فروش آن کالا منجر می‌شود. به طوری که کشف قیمت صورت می‌گیرد و نحوه‌ی عرضه اش روند شفافی پیدا می‌کند. از آن جائیکه در شرایط تحریم قرار داریم و فروش نفت کشورمان به روش‌های غیررسمی انجام می‌شود، تنوع بخشی به روش‌های فروش این کالا می‌تواند کمک کننده باشد. اگر بتوانیم شرایطی به وجود بیاوریم که مشتریان داخلی در سازوکار بورس به خرید و فروش نفت مبادرت کنند، شرایط بهتری خواهیم داشت. به طوری که شفافیت در این حوزه بالا می‌رود و چه بسا درآمد‌های دولت نیز افزایش پیدا می‌کند.

یکی از مشکلاتی که الان در کشورمان شاهد هستیم این است که نقدینگی در بین مردم زیاد است. اینکه بتوانیم در قالب سازوکاری مانند گواهی سپرده‌ی کالایی به فروش نفت به ریال در داخل کشور بپردازیم، مزیت‌های زیادی برای کشور خواهد داشت. در صورتی که این طرح با موفقیت پیش برود، دولت به جای اینکه نفت را به مشتریان خارجی به دلار بفروشد و برای ورود ارز به کشور با مشکل مواجه شود، این کالا را به خریداران داخلی و با ریال به فروش می‌رساند. به این ترتیب، نقدینگی‌ای که در کشور سرگردان است به سمت معاملات بورسی سوق داده می‌شود. نظرات حمید اسدی را به عنوان یک کارشناس بازار سرمایه و بورس در ادامه درباره‌ی این موضوع می‌خوانید.

اسدی در ارتباط با اثربخشی گواهی سپرده‌ی کالایی نفتی و مزیت‌هایی که برای کشور دارد، تصریح کرد: اگر بتوانیم ارتباطات سیاسی و بین المللی خود را گسترش دهیم و خرید و فروش نفت را توسط اشخاص حقوقی و بخش خصوصی در کشور داشته باشیم، اتفاق مثبتی رخ خواهد داد. قطعاً گواهی سپرده می‌تواند در راستای حذف بروکراسی اداری فروش نفت و فرآورده‌های نفتی عمل کند. این گواهی‌ها جنبه‌ی تأمین مالی برای پروژه‌های نفتی کشور هم دارند و به دولت در این زمینه کمک می‌کنند. این طرح می‌تواند به ما کمک کند تا از ورود پول به بازار‌های موازی همچون ارز، سکه، دلار و... که جنبه‌ی دلالی دارند، جلوگیری کنیم.

وی در ادامه گفت: طبیعتاً بخش خصوصی در حوزه‌ی فروش نفت چابک‌تر و پویاتر از بخش دولتی است و می‌تواند عملکرد بهتری داشته باشد. باید مراقب باشیم که گواهی‌های سپرده در راستای انحصار و توزیع رانت پیش نرود. اگر نتوانیم تمهیدات لازم را بیندیشیم و از این موضوع جلوگیری کنیم، قطعاً ضرر‌های بسیار خطرناکی متوجه اقتصاد کشور خواهد شد. اما اگر فروش نفت به صورت آزاد و به دور از انحصار، سوءاستفاده و فرآیند‌های پیچیده‌ی بروکراسی اتفاق بیفتد، می‌تواند بسیار مفید باشد.

این کارشناس بازار سرمایه ادامه داد: اوراق سلف نفتی یک نوع تأمین مالی و سرمایه گذاری در حوزه‌ی انرژی و نفت بود که توسط سرمایه گذار اعم از شرکت پالایشی یا حفاری و یا خود شرکت ملی نفت انجام می‌شد. هر چند که فروش اوراق سلف نفتی با تکیه بر یک کالای انبار اتفاق می‌افتاد، اما تأمین آن کالا و تعبیه اش برای انتقال فیزیکی به بازار‌ها و نهاد‌های دیگر سخت بود. از طریق گواهی سپرده‌ی کالایی نفت این فرآیند عملاً تسهیل می‌شود. گواهی سپرده کالایی در ارتباط با چیزی است که قابلیت جا به جایی، انتقال و حتی فروش دارد. به این معنا که کالا در انبار موجود است و حتی صاحب گواهی می‌تواند آن را به صورت فیزیکی تحویل بگیرد.

به گفته اسدی، گواهی‌های سپرده کالایی مثل سهام نیستند که روی آن‌ها معاملات سفته باز گونه انجام شود. هدف از گواهی سپرده‌ی کالایی نفتی این است که کالای اصلی جا به جا شود و انتقال فیزیکی و خرید و فروش در بازار‌های انرژی هم صورت بگیرد. همچنین امکاناتی نظیر وثیقه‌سازی و امکان حفظ ارزش دارایی افراد از دیگر مزایای اوراق گواهی سپرده نفت خام است و همچنین امکان هدایت و مدیریت نقدینگی با ایجاد دارایی جدید در اقتصاد را فراهم خواهد کرد.