سازمان ملل از طالبان خواست تا ممنوعیت‌ها علیه زنان افغانستان را لغو کنند

شورای امنیت سازمان ملل به اتفاق آرا قطعنامه‌ای را تصویب کرد که در آن از طالبان حاکم بر افغانستان خواسته شده تا هر چه زودتر محدودیت‌های شدید و فزاینده آموزشی و کاری و همچنین محدودیت‌ها در فضاهای عمومی و ورزشگاه‌ها علیه زنان را لغو کنند.

پیش‌نویس این قطعنامه از سوی امارات متحده عربی و ژاپن تهیه شده بود و پنج‌شنبه شب ۷ اردیبهشت / ۲۸ آوریل با ۱۵ رأی موافق و بدون مخالف به تصویب رسید. موافقت آمریکا، روسیه و چین با این قطعنامه در زمانی که بر سر جنگ اوکراین اختلاف‌های شدید بین‌المللی وجود دارد  نشانه‌ای از نگرانی گسترده جهانی از اقدامات طالبان است. با این حال روسیه و چین پس از رأی‌گیری از ایالات متحده به‌دلیل نقش گذشته‌اش در افغانستان و پرهیز از بازگرداندن هفت میلیارد دلار دارایی مسدودشده افغانستان انتقاد کردند.

شورای امنیت علیه طالبان تحریم‌هایی در نظر نگرفت، اما تصویب این قطعنامه که از آن به‌عنوان «قطعنامه‌ تاریخی» یاد می‌شود ضربه‌ای به حیثیت حاکمان افغانستان است که در تلاش برای کسب اعتبار در صحنه بین‌المللی، از جمله به‌رسمیت شناختن رسمی‌ دولت‌شان از سوی سازمان ملل هستند.

این قطعنامه ممنوعیت کار زنان را در تاریخ سازمان ملل «بی‌سابقه» دانسته و «نگرانی عمیق خود را در مورد کاهش فزاینده احترام به حقوق بشر و آزادی‌های اساسی زنان و دختران در افغانستان توسط طالبان» و «نقش ضروری» زنان در افغانستان را مورد تأکید قرار داده است.

براساس این قطعنامه، ممنوعیت کار زنان در دفاتر سازمان ملل «حقوق بشر و اصول بشردوستانه را تضعیف می‌کند» و بر عملیات کمک‌رسانی سازمان ملل در سراسر افغانستان نیز «تأثیر منفی شدید» خواهد داشت.

در قطعنامه گفته‌شده که زنان و دختران افغانستان باید در تمام بخش‌های جامعه مشارکت کامل، برابر، معنادار و مصون داشته باشند.

این قطعنامه همچنین تأکید کرده است تا زمانی که ممنوعیت کاری زنان لغو نشود، دفتر هیئت معاونت سازمان ملل در افغانستان (یوناما) قادر به انجام وظایف بشردوستانه خود نخواهد بود.

شورای امنیت از طالبان خواسته است که دسترسی زنان به آموزش، کار، آزادی رفت و آمد و مشارکت برابر در زندگی عمومی را فوراً به آن‌ها بازگردانند و از دیگر کشورهای عضو سازمان ملل نیز خواسته است که از نفوذ خود برای ترویج «بازگرداندن فوری» سیاست‌ها و عملکردهای طالبان در قبال زنان و دختران استفاده کنند.

لانا نصیبه، سفیر امارات متحده عربی در سازمان ملل در نشست شورای امنیت گفت بیش از ۹۰ کشور از جمله همسایگان افغانستان و کشورهای اسلامی از این قطعنامه حمایت کرده‌اند. او گفت:

این پشتیبانی بیشتر از هر زمانی بر وزن پیام اساسی ما افزوده است. جهان در برابر حذف زنان از جامعه افغانستان خاموش نمی‌نشیند.

رابرت وود، معاون سفیر آمریکا در سازمان ملل نیز پس از رأی‌گیری شورای امنیت گفت:

امروز شورای امنیت پیامی واضح ارسال کرده است. پیامی یکپارچه به طالبان و جهان: ما از سرکوب زنان و دختران توسط طالبان حمایت نخواهیم کرد.

استفان دوجاریک، سخنگوی آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل گفت، گوترش ممنوعیت‌ها علیه زنان افغانستان را به‌شدت محکوم می‌کند و آن را «نقض حقوق انسانی اساسی و مسلم زنان» و تعهدات افغانستان به قوانین بین‌المللی حقوق بشر خواند.

دوجاریک گفت کارمندان زن برای اجرای عملیات انسان‌دوستانه سازمان ملل ضروری است که در محل حضور داشته باشند. او تأکید کرد که سازمان ملل در تلاش است تا از جمعیت حدود ۴۰ میلیون نفری افغانستان، به ۲۳ میلیون نفر مرد، زن و کودک کمک‌های انسانی برساند و ممنوعیت‌های طالبان می‌تواند ارسال کمک‌های ضروری را مختل کند و منجر به خروج سازمان ملل از افغانستان شود.

از ۱۶ فروردین / ۵ آوریل، سه هزار و ۳۰۰ افغانستانی، شامل دو هزار و ۷۰۰ مرد و ۶۰۰ زن که از سوی سازمان ملل استخدام شده‌اند، در خانه‌های خود مانده‌اند، اما دوجاریک اعلام کرد که آن‌ها به کار خود ادامه خواهند داد و حقوق دریافت خواهند کرد. ۶۰۰ کارمند بین‌المللی سازمان ملل، از جمله ۲۰۰ زن، شامل ممنوعیت‌های طالبان نشده‌اند.

نشست شورای امنیت سازمان ملل در مورد افغانستان در حالی برگزار شده است که قرار است نشست دیگری به میزبانی این سازمان ۱۱ و ۱۲ اردیبهشت / یکم و دوم ماه مه ‌در دوحه، پایتخت قطر برگزار شود.

در این نشست نمایندگان ویژه‌ کشورهای عضو سازمان ملل در امور افغانستان گردهم می‌آیند تا برای یافتن رویکردی واحد به‌منظور مقابله با وضعیت بحرانی افغانستان و جلوگیری از بی‌ثباتی بیشتر این کشور گفت‌وگو کنند.

فعالان سیاسی و مدنی، مقام‌ها و اعضای پیشین دولت و مجلس نمایندگان، دیپلمات‌ها و روزنامه‌نگاران افغانستان که مخالف طالبان هستند در دومین نشست خود در وین، چهارشنبه ۶ اردیبهشت / ۲۷ آوریل با انتشار بیانیه مشترکی خواستار آن شدند که جهانیان از هرگونه بحث و مذاکره‌ که منجر به تداوم سلطه‌ طالبان و پیچیده‌ترشدن اوضاع افغانستان شود، خودداری کنند.