حقوق شما در زمان بازداشت چیست؟

در جریان انقلاب ژینا ده‌ها هزار تن بازداشت شده اند. با اینکه اعتراض‌های خیابانی فروکش کرده است، میل حکومتی به دستگیری‌ و سناریوسازی‌های امنیتی برای محبوسان فروکش نکرده است. به همین خاطر ویدئوی کوتاه زیر که پایگاه شفافیت ایران تهیه کرده است و به حقوق افراد تحت بازداشت می‌پردازد، برای کنش‌گران و شهروندان معترض اهمیتی روشنگرانه دارد.

ویدئوی کوتاه زیر به فارسی بخشی از کارزار پایگاه شفافیت ایران درباره شفافیت و فساد قضایی در ایران است و در آینده نزدیک به زبان‌های کردی، عربی، ترکی (آذربایجانی) و بلوچی زیرنویس خواهد شد.

https://www.instagram.com/p/CrlEZ0dL6Um/

این ویدئو در بستر اعتراض‌هایی ساخته شده که خیزش انقلابی «زن، زندگی، آزادی» یا انقلاب ژینا نام گرفته است. این خیزش در پی قتل حکومتی ژینا (مهسا) امینی، دختر ۲۲ ساله کُرد سقزی به دست نیروهای گشت ارشاد آغاز شد. ژینا هم تحت بازداشت نیروهای امنیتی بود که به قتل رسید.

این قتل حکومتی به وسیع‌ترین اعتراضات مردمی پس از روی کارآمدن حکومت جمهوری اسلامی راه برد اما با سرکوب فراگیر، خشن و خونین معترضان از سوی نیروهای نظامی-امنیتی مواجه شد.

پایگاه شفافیت ایران در راستای کارزار شفافیت قضائی پیش از این گزارشی نیز درباره اعدام‌ها در ایران منتشر کرد.

ایرادها در قوانین و نقض حقوق متهمان در ارتباط با معترضان دستگیر‌شده‌ی جنبش «زن زندگی آزادی»

این مقاله را پایگاه شفافیت ایران تهیه کرده است. از این وبسایت با کلیک روی این لینک بازدید کنید.
پژوهش‌ها و فعالیت‌های پایگاه شفافیت ایران بر فساد، شفافیت و پاسخ‌گویی در ایران تمرکز دارد. این مرکز سال گذشته پژوهش جامع خود درباره شفافیت و فساد در ایران را منتشر کرد. این گزارش را در این لینک بخوانید.
زمانه با نویسنده این گزارش گفت‌و‌گو کرده است. برای خواندن گفت‌و‌گو اینجا کلیک کنید.

در جریان این خیزش سراسری دستگاه قضایی جمهوری اسلامی نیز برای زهر چشم گرفتن از معترضان و سرکوب سایر بازداشت‌شدگان جان چهار معترض را به نام‌های محسن شکاری، مجیدرضا رهنورد، محمد مهدی کرمی و محمد حسینی پس از طی شدن دادگاه‌های نمایشی از طریق حکم اعدام گرفت. به علاوه، ده‌ها بازداشتی دیگر پس از ماه‌ها قرار گرفتن زیر شکنجه‌های جسمی و روحی مضاعف و اخذ اعترافات اجباری هم‌اکنون در خطر صدور یا اجرای حکم اعدام قرار دارند.

پایگاه شفافیت درباره پاسخ حکومت به اعتراضات می‌نویسد:

همانطور که انتظار می‌رفت، حکومت به این اعتراضات مسالمت آمیز و سایر اشکال مقاومت مدنی، با خشونت و اعمال وحشیانه پاسخ داده است، از کشتار و مجروح کردن معترضان در خیابان‌ها و تبعیض در درون سیستم قضایی گرفته، تا ایجاد ترس و دلهره در جامعه از طریق صدور احکام ناعادلانه و غیرقابل توجیه، از جمله مجازات اعدام.

سازمان حقوق بشر ایران مستقر در نروژ، در تازه‌ترین گزارش خود در تاریخ ۱۵ فروردین‌ماه ۱۴۰۲ اعلام کرده است که از آغاز خیزش سراسری تاکنون ۵۳۷ تَن به دست نیروهای سرکوب کشته شدند. بر اساس این گزارش، کشته‌شدگان تا ۱۵ فروردین سال جاری، از ۲۶ استان مختلف گزارش شده‌اند و بیشترین کشته‌ها به ترتیب از استان‌های سیستان و بلوچستان با ۱۳۴ نفر، تهران ۶۹  نفر، کردستان ۵۷ نفر، آذربایجان غربی ۵۶ نفر و مازندران ۴۱  نفر بوده‌اند.

اما با گذشت قریب به هفت ماه از آغاز خیزش سراسری «زن، زندگی، آزادی» موج بازداشت‌های خودسرانه و غیرقانونی هم‌چنان ادامه دارد و آن‌چه که در روزهای پایانی سال گذشته به عنوان «عفو رهبری» مطرح شد نه تنها شامل همه بازداشت‌شدگان خیزش سراسری نشد، بلکه در بحبوحه وخیم‌تر شدن وضعیت معیشت مردم این خبر به فرصتی برای تبلیغات هر چه بیشتر نهادها و رسانه‌ها وابسته به حکومت تبدیل شد.

Ad placeholder

جمهوری اسلامی تا کنون آمار دقیقی از شمار معترضان بازداشتی ارائه نکرده و هم‌چنین تعداد کشته‌شدگان اعتراضات سراسری را نیز مخفی نگه داشته است؛ از این رو جان خیلی از بازداشت‌شدگان که تا این لحظه هیچ نام و نشانی از آن‌ها در دست نیست در داخل بازداشتگاه‌های امنیتی و زندان‌های ایران در خطر جدی است. در این میان نیز برخی از معترضان بازداشتی پس از آزادی از زندان دست به خودکشی زدند یا به طور غیرمنتظره جان خود را از دست دادند.

با توجه به وضعیت کنونی و احتمال شکل‌گیری مجدد اعتراضات مردمی در ایران، در این ویدئو به نکاتی مهم و قابل توجهی اشاره شده است که فرد بازداشتی در دوران بازداشت با آن مواجه می‌شود و واین‌که فرد بازداشت‌شده بهتر است در چنین فضای غالبی به چه مواردی توجه داشته باشد.

Ad placeholder