آتش‌بس در سودان تمدید شد

آمریکا و عربستان سعودی به‌عنوان کشورهای میانجی، جمعه ۸ اردیبهشت / ۲۹ آوریل اعلام کردند که ارتش سودان و شبه‌نظامیان «نیروهای پشتیبانی سریع» (RSF) با تمدید آتش‌بس ۷۲ ساعته دیگری موافقت کردند. با وجود این، شاهدان عینی می‌گویند درگیری‌ها ادامه داشته است.

در سودان، عبدالفتاح البرهان، فرمانده ارتش از ۲۶ فروردین / ۱۵ آوریل با معاون خود محمد حمدان داگلو، رهبر شبه‌نظامیان «نیروهای پشتیبانی سریع» در جنگ است. این دو ژنرال با دو کودتای نظامی مشترک در سال‌های ۲۰۱۹ و ۲۰۲۱ رهبری سودان ۴۶ میلیون نفری را به‌دست گرفته بودند و اکنون به‌دلیل اختلاف در مورد ادغام شبه‌نظامیان در ارتش با هم در جنگند.

نخستین آتش‌بس ۷۲ ساعته در سودان از روز سه‌شنبه گذشته آغاز و عصر پنج‌شنبه ۷ اردیبهشت / ۲۸ آوریل پایان یافت. در این مدت هزاران غیرنظامی توانستند از جمله به چاد و مصر فرار کنند و چندین کشور اتباع خود و سایر افراد را از این کشور بحران‌زده خارج کردند. آتش‌بس به‌شکل پراکنده ادامه یافت و هر دو طرف یکدیگر را به نقض مکرر آن متهم کردند.

در خارطوم، پس از اعلام تمدید آتش‌بس، ساکنان از انفجارهای شدید و تیراندازی در محله مرفه کفوری خبر دادند. ارتش قبلاً از هواپیماهای جنگی برای بمباران مواضع شبه‌نظامیان در این منطقه استفاده کرده بود.

بسیاری در پایتخت سودان برای به‌دست آوردن آب و غذا با مشکل مواجه هستند و برق در بسیاری از مناطق  این شهر و دیگر شهرها قطع شده است. چندین آژانس کمک‌رسانی مجبور به تعلیق فعالیت‌های خود شده‌اند.

استقبال آمریکا از تمدید آتش‌بس

به‌گفته فولکر پرتس، نماینده ویژه سازمان ملل در سودان، روز پنج‌شنبه، ابتدا نیروهای مسلح سودان با مذاکره در جوبا، پایتخت سودان جنوبی موافقت کردند و بعد در اواخر شب گذشته «نیروهای پشتیبانی سریع» موافقت خود را اعلام کردند.

آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا در توئیتی نوشت که ایالات متحده از اعلام تمدید آتش‌بس ۷۲ ساعته  استقبال می‌کند. او نوشت:

ما همراه با شرکای بین‌المللی و منطقه‌ای خود، از طرف‌ها می‌خواهیم که به جنگ پایان دهند و دسترسی بدون مانع به کمک‌های بشردوستانه را تضمین کنند.

کرین ژان پیر، سخنگوی کاخ سفید نیز گفت:

ما به‌طور مستمر در تلاش هستیم تا امکان آن را فراهم سازیم که شهروندان آمریکایی فوراً سودان را ترک کنند، زیرا در هر زمان وضعیت ممکن است بدتر شود.

جیمز کلورلی، وزیر امور خارجه بریتانیا نیز در توییتر تأیید کرد که آتش‌بس در سودان تمدید شده است. او گفت بریتانیا خواستار اجرای کامل آتش‌بس توسط ژنرال‌هاست و پروازهای تخلیه افراد توسط بریتانیا در حال انجام است. کلورلی تأکید کرد که همه اتباع بریتانیایی که مایل به ترک سودان هستند باید در اسرع وقت برای اطمینان از ایمنی خود به فرودگاه بروند.

درگیری‌های شدید در غرب دارفور

وضعیت در منطقه غرب دارفور بحرانی است. ارتش روز پنج‌شنبه از درگیری‌های قومی در این ایالت خبر داد. بر اساس گزارش‌ها، خشونت‌هایی بین قوم آفریقایی‌تبار و مسلمان «المسالیت» و گروه‌های عرب‌تبار رخ داده است.

ساکنان محلی می‌گویند جنگجویان مسلح روز پنج‌شنبه در شهری در منطقه جنگ‌زده دارفور با یکدیگر جنگیدند و مغازه‌ها و خانه‌ها را غارت کردند. این خشونت‌ها با وجود تمدید آتش بس شکننده بین دو ژنرال سودانی رخ داد.

مردم محل می‌گویند اغلب مشخص نبود که چه کسانی با هم می‌جنگند. گفته می‌شود که ارتش عمدتاً به پادگان‌های خود عقب‌نشینی کرده و از درگیری‌ها دور مانده است و ساکنان برای دفاع از خود سلاح به دست گرفته‌اند. تخمین زده می‌شود که ده‌ها نفر کشته و صدها نفر زخمی شده باشند.

ایالت دارفور غربی در منتهی‌الیه غرب سودان در مرز با چاد قرار دارد. دهه‌هاست که درگیری‌های قومی جدی در سراسر منطقه دارفور جریان دارد.

در اوایل دهه ۲۰۰۰ میلادی قبیله‌های آفریقایی در دارفور که مدت‌ها مورد تبعیض قرار گرفته بودند، علیه دولت خارطوم شورش کردند. دولت با کارزار نظامی گسترده پاسخ داد که بعدها دادگاه کیفری بین‌المللی آن را نسل‌کشی خواند. شبه‌نظامیان عرب تحت حمایت دولت موسوم به جنجاوید به قتل‌های گسترده، تجاوز جنسی و سایر اقدامات جنایتکارانه متهم شدند. جنجاوید بعدها به «نیروهای پشتیبانی سریع» تبدیل شد.

اوایل روز پنج‌شنبه، جنگجویانی که عمدتاً یونیفورم «نیروهای پشتیبانی سریع» را به تن داشتند، به چندین محله الجنینه، مرکز منطقه دارفور حمله کردند و بسیاری از خانواده‌ها را از خانه‌های خود بیرون کردند. با پیوستن جنگجویان قبیله‌ای به نبردها در الجنینه، شهری با نیم میلیون نفر جمعیت در نزدیکی مرز چاد، خشونت‌ها به اوج خود رسید.

سازمان ملل روز چهارشنبه از کشتار، غارت و آتش‌سوزی در الجنینه خبر داد و گفت این درگیری‌ها به معنای آن خواهد بود که دیگر نمی‌توان از ۵۰ هزار کودک دچار سوء تغذیه شدید مراقبت کرد.

فرار ۱۶ هزار نفر به مصر

درگیری‌های جاری در سودان بر کشورهای همسایه آن نیز تأثیر گذاشته است. به‌گفته مقامات مصر، ۱۶ هزار نفر از مردم سودان از مرز عبور کرده و وارد مصر شده‌اند.

بر اساس آمار سازمان بین‌المللی مهاجرت، تا کنون بیش از سه‌هزار و ۵۰۰ نفر به اریتره گریخته‌اند. سازمان ملل پیش‌بینی می‌کند که به‌دلیل خشونت‌های جاری در سودان تا ۲۷۰ هزار نفر به کشورهای همسایه چاد و سودان جنوبی فرار کنند.

به‌گفته وزارت بهداشت سودان، از ۲۶ فروردین / ۱۵ آوریل تاکنون دست‌کم ۵۱۲ نفر شامل غیرنظامیان و جنگجویان در درگیری‌های نظامی کشته و چهار هزار و ۲۰۰ نفر زخمی شده‌اند. سندیکای پزشکان، که تلفات غیرنظامیان را دنبال می‌کند، گفته است حداقل ۳۰۳ غیرنظامی کشته و یک‌هزار و ۸۴۸ زخمی را ثبت کرده است.