ادامه «حمله شیمیایی» به مدارس ایران یک روز پس از انتشار گزارش وزارت اطلاعات

یک روز پس از انتشار گزارش وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی ایران در مورد علل مسمومیت در مدارس و تقلیل دلایل آن به «شیطنت» و «تمارض»، روز شنبه حمله‌های شیمیایی به چند مرکز آموزشی دیگر ادامه پیدا کرد.

گزارش‌های منتشرشده بر شبکه‌های اجتماعی نشان می‌دهد دانش‌آموزان هنرستان دخترانه کاردانش ابرار برای بار دوم هدف حمله قرار گرفتند.

روز ۲۹ فروردین نیز به دانش‌آموزان این هنرستان حمله شده بود.

همچنین در روز نهم اردیبهشت، به دبیرستان دخترانه «سما ۴» در منطقه پاسداران تهران نیز حمله شیمیایی شد‌‌.

گزارش‌های منتشر شده در فضای مجازی نشان می‌دهد مسئولان مدرسه از نشان دادن فیلم دوربین‌ها خودداری کردند و دلیلش را «فشفشه» خواندند.

گزارش‌های تصویری دیگری نیز از حمله شیمیایی به هنرستان دخترانه‌ مهدیزاده‌نیا در قاسم آباد مشهد در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده است و نشان می‌دهد شماری از والدین در اعتراض به مسمومیت‌ها در آنجا تجمع کرده‌اند.

این هنرستان چند روز پیش هم مورد حمله شیمیایی قرار گرفته بود.

• گزارش وزارت اطلاعات و ابهامات موجود

وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی در گزارشی که حدود شش ماه پس از نخستین مورد مسمومیت منتشر کرد عوامل مسمومیت را به ۵ دسته بمبک بدبو، افشانه‌های اشک‌آور و گاز فلفل و نظایر آن، ایجاد هراس توسط عوامل بودار در محیط مدرسه یا اطراف آن، استفاده از این روش‌ها با هدف «ضدامنیتی و ضدمردمی» و هراس جمعی - تقسیم کرده است.

در حالی که این بیانیه می‌گوید نخستین گزارش مسمومیت در پانزدهم آبان ۱۴۰۱ از شهرستان نور استان مازندران بوده است، پیش از این رسانه‌های داخل ایران نخستین مورد را در تاریخ نهم آذر در هنرستان دخترانه نور در قم ثبت کرده بودند.

وزارت اطلاعات در بیانیه خود ادعا می‌کند که «تعداد اندکی به دلیل اضطراب» در بیمارستان بستری شدند‌ در حالی که گزارش‌ها نشان می‌دهد تعدادی از دانش‌آموزان و شماری از اعضای کادر مدرسه به دلیل وخامت حالشان در بیمارستان بستری شده‌اند.

بیانیه وزارت اطلاعات، «شیطنت، بازیگوشی و تمارض» دانش‌آموزان را به عنوان عوامل مسمومیت‌های اخیر مطرح می‌کند. این در حالی است که در روز بیستم فروردین، مهرداد ویس‌کرمی، عضو کمیسیون آموزش مجلس از بازداشت ۱۰۰ نفر در رابطه با مسمومیت دانش‌آموزان خبر داد و گفت که برخی از افراد «عامدانه» و یا هدف « تعطیلی مدارس دخترانه» دست به این کار زده بودند.

وزارت اطلاعات همچنین بدون انتشار جزئیات آزمایش‌ها و تحقیقات مدعی شده است که «مواد سمی در هیچ‌یک از مدارس پخش نشده است.»

مقامات جمهوری اسلامی ایران در چند ماه گذشته، اظهارات مختلفی را در مورد عامل مسمومیت‌ها و نوع آن در مدارس مطرح کرده‌اند.

در اسفندماه، معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی قم از بررسی نمونه‌های آزمایشگاهی خبر داد و گفت یافته‌های اولیه، وجود گاز منواکسید کربن را در تعدادی از مدارس تأیید می‌کند. این موضوع توسط رئیس کمیسیون آموزش مجلس نیز تأیید شد. علیرضا منادی گفت این نتیجه پس از بررسی‌های ۳۰ متخصص وزارت بهداشت به دست آمده است.

دکتر مهدی میرسعیدی، فوق‌تخصص بیماری‌های ریوی و مراقبت‌های ویژه و از اعضای کمیته «سم‌شناسی گروه مهسا مدیکال» پیشتر در این رابطه به صدای آمریکا توضیح داده بود که گاز نیتروژن در هوا موجود است و همه هر روز آن را تنفس می‌کنند و منجر به ایجاد مسمومیت نمی‌شود.

این متخصص بیماری‌های ریوی تأکید کرد که راه تشخیص نوع سم، بررسی اجزای آن در خون و ادرار و ترشحات بدن و آنزیم‌های مرتبط با سم‌ها در آزمایشگاه‌های سم‌شناسی است.

همچنین ببینید:

گفت‌وگو با متخصصان در مورد مسمومیت‌‌های سریالی؛ جمهوری اسلامی «اطلاعات نادرست» منتشر می‌کند

بی‌حسی اندام، سردرد، تنگی نفس، و سرگیجه از جمله علائم گزارش‌شده در دانش‌آموزان مسموم‌شده است.

شماری از پزشکان با توجه به این علائم، گازهای ترکیبی را عامل مسمومیت‌ها دانسته‌اند.

بسیاری به این نکته اشاره می‌کنند که گازهایی که منجر به بروز علائم عصبی در افراد می‌شوند در اختیار همگان قرار ندارند.

در روز پانزدهم اسفند، یک عضو کمیته حقیقت‌یاب بررسی مسمومیت دانش‌آموزان از مسمومیت ۵ هزار نفر تا آن تاریخ خبر داد و معاون وزارت بهداشت نیز گفت امکان دارد ماده اصلی در حمله‌ها جامد باشد نه گاز.

• رویکرد امنیتی و منع اطلاع‌رسانی

با افزایش موارد مسمومیت در مدارس ایران، وزارت کشور کسانی را که اطلاع‌رسانی‌ کنند به برخورد قضایی تهدید کرد.

روزنامه «هم‌میهن» در گزارشی در روز سیزدهم اسفند، از منع اعضای کادر درمان برای اطلاع‌رسانی در مورد مسمومیت‌ها خبر داده بود.

در این گزارش گفته شده بود که آنها تمایلی به صحبت در این رابطه ندارند و نگران پیامدهای اطلاع‌رسانی و برخوردهای احتمالی از سوی مدیران بیمارستان هستند. این گزارش همچنین تأکید کرد که بر خلاف صحبت‌های وزیر بهداشت که «نوعی سم خفیف» را عامل مسمومیت‌ها دانسته است، خبرهای رسیده از بیمارستان‌ها حاکی از آن است که مسمومیت‌ها، «چندان خفیف» هم نبوده است.

به استثنای چند مدرسه پسرانه، بیشتر مسمومیت‌ها در مدارس دخترانه و عمدتا دولتی رخ داده است و بیشتر مقاطع راهنمایی و متوسطه هدف قرار گرفته‌اند.

وزارت اطلاعات در گزارش خود «هراس جمعی» را به کوتاه بودن میانگین حضور مراجعین در درمانگاه‌ها، بستری «تعداد اندکی» به دلیل اضطراب و درگیر شدن «تعداد انگشت‌شماری» از کادر مدرسه ارتباط داده است.

پژوهشگران، گروه‌های حقوق بشری و شماری از کشورها تأکید کرده‌اند که برای یافتن دلیل مسمومیت‌ها، «تحقیقات مستقل» لازم است و انجام چنین تحقیقاتی مستلزم آن است که «دسترسی به داده‌های بهداشتی که اغلب در ایران تحت حفاظت امنیتی قرار دارند» فراهم شود.