«قهرمانان معمولی» عجیب و غریب نیستند/ کسی این کارها را می‌کند؟

به گزارش خبرنگار مهر، مجموعه مستند «قهرمانان معمولی» محصول مرکز مستند سوره، به کارگردانی مجتبی حیدری، مهدی رشوند و زهرا استادزاده، شنبه تا پنجشنبه، ساعت ۱۸ روی آنتن شبکه افق سیما می‌رود. این اثر ۱۳ قسمتی که در ۱۳ اقلیم متفاوت تولید شده است، در هر قسمت به سراغ فردی می‌رود که در بهتر کردن اوضاع خود و جامعه مؤثر است.

امین قدمی مستندساز درباره این مجموعه سخن گفت و با اشاره به اینکه دیدن فیلم مستند درباره مردم عادی برای مخاطب تلویزیون جذاب است، بیان کرد: یکی از جنبه‌های جذاب فیلم مستند برای من این است که به واسطه آن با فضاها، موقعیت‌ها و آدم‌هایی آشنا می‌شوم که در شرایط عادی زندگی با آن‌ها مواجهه پیدا نمی‌کنم.

این مستندساز ادامه داد: در حقیقت می‌توانم آدم‌هایی را ببینم و زمان زیادی را با آن‌ها بگذرانم که حتی اگر سفر کنم و در شرایطی که او زندگی می‌کند، قرار بگیرم، ممکن است از کنارش عبور کنم، یا به اندازه یک گفتگوی پنج دقیقه‌ای تا نصف روزه، با او برخورد داشته باشم، اما مساله اینجاست که به واسطه این برخورد کوتاه شاید هیچگاه نتوانم با تفکر، شکل زندگی و جزئیات زندگی یک فرد آشنا شوم.

قدمی تصریح کرد: این ویژگی من را مشتاق دیدن فیلم‌های مستند به ویژه مستند درباره آدم‌های عادی می‌کند. شاید بتوانم بگویم که افراد معمولی را به واسطه اینکه هیچ زمان دیده نمی‌شوند در صورتی که رفتار و شکل زندگی‌شان درس‌های بزرگی برای ما دارد، بیشتر دوست دارم.

آدم‌هایی که عجیب و غریب نیستند اما قهرمانند

کارگردان مستند «روزگار یک چهل‌ساله» با اشاره به اینکه سازندگان «قهرمانان معمولی»، مخاطب را با آدم‌های معمولی که قهرمان‌اند، آشنا می‌کند، گفت: اجرا کردن ایده‌های ساده‌ای که ممکن است ما آن را رها کنیم و یا در پیگیری‌اش استمرار نداشته باشیم و همچنین تلاش بسیار آن‌ها را به قهرمان تبدیل کرده است؛ قهرمانی برای خانواده، همسایه، شهر و کشورشان. این افراد که عجیب و غریب نیستند و شاید خودشان را هم قهرمان ندانند، برای ما آدم‌های بزرگی به حساب می‌آیند.

قدمی افزود: عنوان بسیار خوبی برای این مجموعه مستند انتخاب شده است، اما به دلیل آنکه آدم‌های بزرگ و شناخته‌شده عرصه‌های مختلف هم آدم‌های معمولی هستند؛ با این تفاوت که در پیگیری و انجام یک ایده همت داشته‌اند، شاید بهتر بود که از نام «آدم‌های معمولی» بهره برده می‌شد.

وی با اشاره به ویژگی مشترک سوژه‌های «قهرمانان معمولی» تصریح کرد: تولید این مجموعه مستند می‌تواند درباره کسانی که در مراحل مختلف موفقیت هستند، ادامه پیدا کند. در حقیقت سوژه‌های این مستند، ممکن است در آینده به حجم موفقیتی برسند که ما خیال کنیم ویژگی‌های خارق‌العاده، ثروت، ارتباطات ویژه و یا همت عجیب و غریب داشته و یا در طول شب فقط دو ساعت می‌خوابیدند. در حالی که قهرمانان معمولی آدم‌هایی هستند که کاری را که به آن ایمان داشته‌اند، انجام داده و به سراغ حاشیه نرفته‌اند. همچنین دست‌اندازها آنها را متوقف نکرده است.

این مستندساز افزود: در کشور ما کارهایی وجود دارد که افراد زیادی برای انجام آن پا پیش نمی‌گذارند. به همین دلیل آدم‌ها تنها می‌مانند و باید حجم زیادی از فعالیت را خودشان انجام دهند چراکه آدم‌هایی مثل خودشان و با انگیزه‌های مشابه پیدا نمی‌کنند. باید به مرور افراد جمع شوند و یکدیگر را پیدا کنند.

قدمی امتیاز مثبت «قهرمانان معمولی» را انتخاب سوژه‌ها دانست و گفت: مستند از منظر موضوع، سوژه و انتخاب افراد امتیاز بالایی دارد و دیدنی است. اما در ساختار جای کار دارد. به عنوان مثال به این دلیل که توسط کارگردانان مختلف هدایت شده است، اثر یکدست نیست، هرچند طراح اصلی تلاش کرده است با طراحی و کاربست تکنیک‌هایی این مجموعه را یکپارچه کند.

وی ادامه داد: ناگفته نماند که برای یک‌دست بودن کار تلاش‌هایی صورت گرفته اما نوع نگاه و نوع پرداخت کارگردانان مختلف این مجموعه متفاوت است. البته این ایراد محسوب نمی‌شود تا آنجا که ضعف کارگردان و ناتوانی در نزدیک شدن به سوژه در برخی از قسمت‌های مجموعه بیرون نزند که متأسفانه این اتفاق رخ داده است.

مصاحبه‌هایی که سهل ممتنع است

این مستندساز درباره روایت‌های متفاوت از زندگی افراد مختلف در این مجموعه مستند توضیح داد: گفتگو و مصاحبه در مستند تکنیک سهل ممتنع است. در بیشتر مواقع نحوه سوال کردن، جنس پاسخ سوژه را مشخص می‌کند. تصور من این است که کارگردان‌های مختلف این مجموعه درباره نوع سوال کردن‌ها با هم توافق کرده اما روی تکنیک سوال کردن‌ها کار نکرده بودند. به همین دلیل است که صحبت‌های برخی سوژه‌ها تصنعی به نظر می‌رسد و احساس راحتی به مخاطب دست نمی‌دهد.

قدمی یادآور شد: از نظر من قسمت «آکتور مرزبان» هم سوژه جذابی داشت و هم اقلیم را به نمایش گذاشت که مخاطب در بقیه قسمت‌های این اثر آن را ندید. همچنین قسمت «سریردخت» بسیار شیرین بود.

وی در پایان بیان کرد: مخاطب با تماشای این مستند به این نکته پی خواهد برد که ایران فقط تهران نیست و در جای‌جای این کشور آدم‌هایی وجود دارند که کارهای بزرگ انجام می‌دهند. حتی تعدادی از آن‌ها از شهرهای بزرگ به روستاها رفته‌اند و زمانی را که می‌توانستند در شهر شلوغ به موفقیت برسند و دیده شوند، صرف کاری کرده‌اند که شاید دیده شدن جزو آن نباشد اما رضایت قلبی بیشتری دارد.

«قهرمانان معمولی» را شنبه تا پنجشنبه ساعت ۱۸ از شبکه افق سیما تماشا کنید.