روایت «دوار» از تجربه فراموشی/ مسئله اصلی «هویت» است

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از روابط عمومی گروه سینمایی هنروتجربه، نشست نقد و بررسی فیلم سینمایی «دوار» شب گذشته (۱۶ اردیبهشت) در پردیس سینمایی چارسو با حضور میثم حسن‌زاده کارگردان، میلاد خزاعی و مهسا اکبرپور بازیگران فیلم و محمدرضا مقدسیان به عنوان منتقد مهمان برگزار شد.

در ابتدای این نشست حاضران به احترام حسام محمودی بازیگر فقید سینما یک دقیقه سکوت و فاتحه‌ای قرائت کردند.

سپس محمدرضا مقدسیان منتقد سینما در ابتدا به موضوع آلزایمر و دمانس در فیلم «دوار» اشاره کرد و گفت: آنچه که درباره دمانس و آلزایمر مطرح می‌شود در اصل چیزی تحت عنوان هویت است. هویت از لحظه صفر تولد تا لحظه مرگ است. ما تمام کاری که می‌کنیم دریافت داده است، داده را معنی می‌کنیم، به داده ساختار می‌دهیم سپس ساختارها شیوه مواجهه با داده‌ها را شکل می‌دهد. شکل‌گیری‌های گذشته تغییر می‌کند و در نهایت می‌شود چیزی به نام هویت.

مقدسیان ادامه داد: مساله دریافت، گردآوری و تحلیل داده و در نهایت نتیجه داده ساختار هویتی را شکل می‌دهد. هویت و حافظه با هم گره خورده است و فیلم «دوار» دقیقاً دست می‌گذارد روی همین موضوع. اگر قرار است در مورد دمانس و شیوه مواجهه با این بیماری صحبت کنیم باید به زبان فیلمنامه و تصویر به شکل توامان اشاره کنیم. زمانی که مخاطب با فیلم روبرو می‌شود دیگر به اینکه من اطلاعاتی درباره بیماری دمانس دارم یا نه فکر نمی‌کند. مخاطب با یک ذهن پاک می‌خواهد فیلمی را ببیند. طبیعتاً انتظار دارد بداند کدام میلاد را دنبال می‌کند؟ مساله میلاد چیست و چه موانعی را پیش رو دارد تا به هدفی که دارد می‌رسد و در نهایت نتیجه چه خواهد بود.

این منتقد با تاکید بر اینکه نویسنده در وهله اول با خلق موقعیت، شخصیت، انگیزه، موانع و خروجی را معرفی می‌کند، یادآور شد: چیزی که فیلم «دوار» به مخاطب منتقل می‌کند یک موقعیت سرگشتگی در آستانه گسستگی روان، هویت و حافظه است. از ابتدا تا انتها این سرگشتگی را تماشا می‌کنیم.

مقدسیان در ادامه به انتخاب شیوه روایت اشاره کرد و گفت: اگر سینما را به عنوان یک امر پویا در نظر نگیریم، در واقع سینما را نمی‌شناسیم. آن چیزی که همیشه اهمیت داشته این است که مخاطب با اثر ارتباط برقرار کند. ابتدا باید دید آیا داده‌های فیلم برای مخاطب کافی بوده. در اصل فیلم فضای مثالیِ کاراکتری دچار دمانس را نشان می‌دهد. در نهایت تلاش فیلم قابل تحسین است.

میثم حسن‌زاده کارگردان «دوار» ضمن تشکر از حاضران در سالن و گروه سینمایی هنر و تجربه که این فرصت را در اختیار فیلمش گذاشته است گفت: نوع روایتی که برای دریافت اطلاعات انتخاب می‌کنیم و روایت کاراکتری که دچار فراموشی شده، هر لحظه ما را شگفت‌زده می‌کند. گاهی راوی غیرموثق داریم و اطلاعاتی را می‌دهد که مخاطب به خودش می‌گوید اینها را قبول کنم یا نه؟

این کارگردان به موضوع فیلم اشاره کرد و ادامه داد: ابتدا برای این داستان دچار ترس شدم. به این فکر می‌کردم که رفتن سراغ این ایده که با روایت صادقانه‌ای همراه نیست چه واکنش‌ها و چالش‌هایی را برای من ایجاد خواهد کرد. میزان همذات پنداری مخاطب نیز سوالی بود که مخاطب باید به آن پاسخ دهد. این فیلم اساساً فیلمی تجربی بود.

حسن‌زاده تاکید کرد: روایت غیرخطی کمی مخاطب ایرانی را پس میزند. مخاطب شروع، میانه و پایان را دوست دارد. در این فیلم این اتفاق نمی‌افتد، چون روایتی غیرخطی است. مخاطبانی که طرفدار روایت غیرخطی هستند بیشتر المان‌های فیلم را دریافت می‌کنند.

کارگردان «دوار» به اسم فیلم اشاره کرد و توضیح داد: اسم فیلم چند بار تغییر کرد و در نهایت با توافق تهیه‌کننده این عنوان را انتخاب کردیم. علیرضا علویان تهیه‌کننده‌ای متفکر است. اسم «دوار» در اصل برگرفته از اتفاقات فیلم است و به معنی تکرار.

میلاد خزاعی بازیگر این فیلم نیز گفت: در این نشست هنگامی که تصویر زنده‌یاد حسام محمودی را دیدم می‌خواهم فقط در مورد او صحبت کنم. ما به جز یک هنرمند، در واقع یک انسان با اخلاق را از دست دادیم.

خزاعی ادامه داد: از ابتدا قراری میان من و میثم بود. من به کارگردان اطمینان کردم و سعی کردم از بازی کردن فاصله بگیرم و به نقش بیشتر نزدیک شوم.

مهسا اکبرپور یکی دیگر از بازیگران اصلی «دوار» نیز بیان کرد: سپاسگزارم که فیلم «دوار» را برای تماشا انتخاب کردید. فیلمنامه را که خواندم مواجهه با این شخصیت برایم جذاب بود. دخترِ فیلمنامه دختری فداکار و هدفمند بود. پذیرش چنین آدمی برایم سخت بود و سعی کردم به نقش بیشتر نزدیک شوم تا بتوانم مخاطب را جذب کنم.