عطوان: محور مقاومت محاصره واشنگتن علیه دمشق را شکست

 به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری دانشجو، روز یکشنبه ۷ مه ۲۰۲۳ اتحادیه عرب با بازگرداندن کرسی سوریه به این کشور بعد از ۱۲ سال موافقت کرد؛ اتفاقی که ناظران و همه کسانی که با تحولات منطقه و نیز بحران سوریه آشنایی دارند، آن را به مثابه یک پیروزی برای دولت دمشق و ملت سوریه می‌دانند. بر این اساس کشور‌های عربی که با تبعیت از سیاست‌های خصمانه آمریکا ضد سوریه، بیش از یک دهه این کشور را در جهان عرب منزوی کرده بودند، بعد از اینکه متوجه بیهودگی تداوم این سیاست‌ها شدند، با یک چرخش اساسی در مواضع خود، اقدام به بازگرداندن دمشق به جایگاه اصلی خود کردند که اولین گام در این زمینه بازگشت سوریه به اتحادیه عرب بود و همه منتظر برگزاری اجلاس جدید این اتحادیه با حضور سوریه بعد از گذشت بیش از یک دهه هستند.

در همین چارچوب «عبدالباری عطوان» سردبیر روزنامه فرامنطقه‌ای رای‌الیوم و تحلیلگر برجسته جهان عرب که اخیرا سفری به سوریه داشته با انتشار یادداشتی نوشت، زمانی که از گذرگاه زمینی «المصنع» میان لبنان و سوریه عبور کردم، تصویری کاملا معکوس و متناقض با آنچه که در ذهنم داشتم را مشاهده نمودم. من انتظار داشتم در کشوری که برای نخستین بار از ۱۵ سال گذشته وارد آن می‌شوم و طی یک دهه قبل درگیر بحران بزرگ تروریسم بود، همه جا پر از ویرانی باشد و ایستگاه‌های بازرسی پرواز شبه نظامیان تحت حمایت آمریکا و ترکیه و برخی از کشور‌های ثروتمند عربی و یا ایست‌بازرسی‌های امنیتی سوریه را در امتداد گذرگاه زمینی با لبنان ببینم؛ لبنانی که توسط دولت موقت اداره می‌شود و بانک‌های آن ورشکسته شده‌اند.

عطوان ادامه داد، همه این تصوراتِ از پیش تعیین شده من مبتنی بر مبالغات مطبوعاتی و رسانه‌های اجتماعی درباره وضعیت سوریه بود، اما همه این تصورات در همان لحظه اولی که سوریه را بعد از ۱۵ سال دیدم از بین رفت. بزرگراه جدید و سالمی که در جاده زمینی سوریه بود مرا به یاد بزرگراه‌های اروپا انداخت؛ جایی که هیچگونه چاله و راه خاکی در آن وجود نداشت. من با خودم گفتم که شاید این بزرگراه بین‌المللی از توجه و مراقبت ویژه‌ای برخوردار باشد؛ چرا که یکی از دروازه‌های سوریه به سمت خارج است، به ویژه بعد از کاهش اهمیت فرودگاه‌ها و فعالیت‌های آن‌ها در نتیجه تجاوزات رژیم صهیونیستی.

در ادامه یادداشت عطوان آمده است، من همین تصویر را در دمشق نیز به شکل واضحتر دیدم؛ جایی که رستوران‌ها و کافه‌ها مملو از جمعیت بودند و تعداد زیادی از مردم در بازار «حمیدیه» بدون هیچ نگرانی خرید می‌کردند و این بازار آنقدر شلوغ بود که حرکت کردن در آن بسیار دشوار بود. همچنین تاکسی‌های زرد دمشق را دیدم که خیابان‌ها را پر کرده بودند و انگار بحران سوخت در سوریه بالاخره حل شده است.

این تحلیلگر عرب زبان ادامه داد، من در روز بازگشت سوریه به اتحادیه عرب و اعلام تصمیم این اتحادیه برای بازگرداندن کرسی دمشق، وارد سوریه شدم، اما هیچ گونه هیجان و جشن و شادی میان ملت سوریه بعد از اعلام این تصمیم ندیدم؛ جز بیلبوردی درباره بیانیه وزارت خارجه سوریه که روی آن نوشته شده بود: «سوریه تصمیم صادرشده از سوی اتحادیه عرب را پذیرفته و این مرحله نیازمند به یک رویکرد جدی و سازنده عربی مبتنی بر گفتگو، احترام متقابل و منافع مشترک کشور‌های عربی است».

عبدالباری عطوان افزود، من وارد خیابان‌های قلب دمشق شدم و مشتاق بودم از شهروندان سوریه درباره تصمیم اتحادیه عرب جهت بازگرداندن کرسی این کشور سوال کنم، اما واکنشی که با آن مواجه شدم را می‌توان در این موارد خلاصه کرد:

- بی‌تفاوتی، بی‌علاقگی، از دست دادن اعتماد به اتحادیه عرب و سازمان‌های وابسته به آن. درواقع متوجه شدم که شهروندان سوریه معتقدند اتحادیه عرب و نهاد‌های آن ارزشی ندارد.

-خشم شدید علیه کشور‌های عربی که علیه سوریه توطئه کردند و از پشت به آن خنجر زدند و می‌خواستند این کشور را تجزیه کنند و امنیت و ثبات آن را از بین ببرند. این درحالی است که سوریه در همه جنگ‌های عربی علیه دشمن شرکت و صد‌ها هزار شهید تقدیم کرد و بلندی‌های جولان را در همین راه از دست داد، اما با این وجود هرگز علیه هیچ یک از اعراب هجمه‌ای انجام نداد و همواره مشتاق برقراری روابط سازنده و حل اختلافات با همه بود. بر همین اساس اغلب شهروندان سوریه از اتحادیه عرب خشمگین هستند و گفتند که بازگشت به این اتحادیه برای کشورشان افتخار نیست.

- با این وجود شهروندان سوریه مخالف بازگشت کشورشان به اتحادیه عرب نیستند و معتقدند که سوریه باید عمل‌گرایی را در پیش بگیرد و روند بازسازی را در اولویت قرار دهد، خود را از بحران‌های اقتصادی رها سازد و روحیه تعامل و تساهل داشته باشد و بدون نگاه به گذشته، برای آینده برنامه‌ریزی کند.

در ادامه مقاله عطوان آمده است، رهبری سوریه به ویژه شخص «بشار اسد» رئیس جمهوری این کشور بیشتر طرفدار رویکرد سوم (عدم مخالفت با بازگشت به اتحادیه عرب و برنامه ریزی برای آینده) است و هیچ کینه‌ای از اعراب ندارد و هرگز از هیچ مقام عربی حتی کسانی که مخالف بازگشت دمشق به اتحادیه عرب بودند، به بدی یاد نمی‌کند. آنچه که من درباره بشار اسد احساس کردم این است که او به روابط دوجانبه با کشور‌های عربی که سفارت‌های خود را در دمشق بازگشایی کردند اهمیت بیشتری می‌دهد؛ به ویژه ۳ کشور عربستان و امارات و عمان که از بشار اسد برای سفر به این کشور‌ها دعوت کرده‌اند.

بر اساس این گزارش، بعید نمی‌دانیم که بشار اسد هفته آینده در پاسخ به دعوت رسمی عربستان، برای شرکت در اجلاس سران عربی به ریاض سفر کند و نشستی دوجانبه میان وی با مقامات سعودی برگزار گردد؛ مشابه سفر «شی جین پینگ» رئیس جمهوری چین به عربستان. همچنین محافل سوری نزدیک به کاخ ریاست‌جمهوری سوریه درباره توسعه روابط دوستانه میان بشار اسد و «محمد بن سلمان» ولیعهد سعودی در زمینه‌های مختلف همکاری‌های اقتصادی، بازسازی سوریه و احیای ائتلاف تاریخی ریاض و دمشق صحبت می‌کنند.

عطوان تاکید کرد، اکثر سوری‌هایی که با آن‌ها صحبت کردم-چه مقامات و -چه شهروندان عادی از اقشار مختلف، خوشبینی خود را نسبت به بازگشت سوریهِ قدرتمند به اتحادیه عرب و احیای موقعیت آن در سطوح مختلف منطقه‌ای و بین‌المللی ابراز کردند. شهروندان سوریه در عین حال تاکید می‌کنند ملت روشنفکر و خلاق سوریه می‌توانند با حداقل امکانات لازم، کشور خود را بازسازی کنند؛ همانطور که آوارگان سوری در آلمان توانستند به صاحبان حرفه و تولیدکنندگان تبدیل شوند. همچنین عملکرد موفق آوارگان سوری در ترکیه در زمینه تجارت، حسادت بسیاری از تجار ترک را برانگیخت. این موفقیت‌های سوری‌ها همچنین در قاهره و لندن و پاریس نیز قابل مشاهده بود.

در ادامه این مقاله آمده است، ترس آمریکا از بازگشت سوریه به اتحادیه عرب، نشان‌دهنده جدی بودن خوشبینی سوری‌هاست و بنابراین آمریکا در تلاش برای مانع‌تراشی در این روند است. در این زمینه می‌توان به دو اقدام آمریکا اشاره کرد: اول بیانیه ایالات متحده درباره مخالفت با بازگشت سوریه به اتحادیه عرب و دوم، اقدام گروهی از نمایندگان کنگره برای صدور قانون جدید جهت تشدید تحریم‌ها علیه سوریه بعد از شکست «قانون سزار». آمریکایی‌ها همچنین در صدد تحریم کشور‌ها و سازمان‌هایی هستند که بازگشت سوریه به اتحادیه عرب را تسهیل کرده و محاصره واشنگتن ضد دمشق را شکستند.

عبدالباری عطوان ادامه داد، برجسته‌ترین ذهنیتی که بعد از سفر به سوریه داشتم این است که این کشور با قدرت درحال بازگشت به جایگاه اصلی عربی و منطقه‌ای خود است و جنگ‌هایی که در سال‌های گذشته علیه سوریه به راه افتاد، به لطف استواری مردم این کشور و رهبری و ارتش آن، به پایان رسیده است. بعد از شکست توطئه‌های آمریکا در سوریه و بازگشت بیشتر مناطق این کشور به حاکمیت دولت دمشق، من معتقدم که نبرد بعدی بر اخراج نیرو‌های آمریکایی از پایگاه‌های التنف و شرق فرات و سپس آزادسازی شمال شرق سوری از اشغالگری ترکیه متمرکز خواهد بود.

در ادامه این گزارش آمده است، عملیات‌های موشکی برای بیرون کردن نیرو‌های آمریکایی از سوریه آغاز شده و در هفته‌های آینده نتایج آن را خواهیم دید. این همان چیزی است که نگرانی کاخ سفید و ترکیه که امروز شاهد برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری و پارلمانی است را برمی‌انگیزد. من درباره حملات تحریک‌آمیز رژیم صهیونیستی به سوریه که در ۵ سال گذشته بیش از ۴۰۰ حمله بوده است از مقامات این کشور سوال کردم و آن‌ها صراحتا به من گفتند که سوریه بخشی از محور مقاومت است و رژیم اشغالگر می‌خواست از این حملات برای دور کردن ارتش سوریه از انجام ماموریت اصلی خود در حفظ وحدت و استقلال سوریه استفاده کند.

عبداالباری عطوان تصریح کرد، مقامات سوری به من اطمینان دادند محور مقاومت اکنون موشک‌های مافوق صوت و پهپاد‌های بسیار پیشرفته‌ای در اختیار دارد که توانسته محاصره آمریکا را شکست دهد و قدرت مقاومت روز به روز بیشتر می‌شود. همچنین تجاوزات رژیم اشغالگر نه ارتش سوریه را شکست داد و نه این کشور را از نقشه مقاومت و منطقه خارج کرد و نه دمشق را مجبور به سازش و عادی‌سازی با دشمن صهیونیستی کرد.

در پایان این مقاله عطوان آمده است، روز‌های آینده با شگفتی‌های زیادی همراه خواهد بود و جنگ نیاز به برنامه‌ریزی و صبر دارد و وضعیت رژیم اشغالگر نسبت به ۵ سال قبل بسیار بدتر شده است. در پایان من اعتراف می‌کنم که خیلی دلم می‌خواست به همه مناطق سوریه بروم و تصویر واضح‌تری از این کشور ارائه کنم، اما تنها توانستم از دمشق دیدن کنم و در سفر‌های طولانی‌تر به لاذقیه و دیرالزور و حلب و حمص نیز خواهم رفت.