زنی که ادای شعر مردانه را درنیاورد به اصالت خود نزدیک خواهد بود

به گزارش خبرگزاری مهر، سالن جایزه جلال آل احمد همزمان با چهارمین روز از نمایشگاه روز شنبه بیست‌وسوم اردیبهشت در برنامه نشست معرفی «کتاب‌های برندگان زن شعر جشنواره فجر» میزبان لیلا کردبچه و عالیه محرابی دو تن از شاعران زن کشور بود.

عالیه مهرابی نویسنده کتاب «آنیماه» با خواندن غزلی از کتاب خود «آنیماه» درباره این کتاب گفت: «آنیماه» با ۳۵ غزل مجموعه‌ای گزینش‌شده از صد غزل سروده شده من از سال ۹۴ تا ۹۹ است. خدا را شاکرم که از سال ۱۳۹۲ انجمن شعری را در یزد پایه‌ریزی کردم و به اندازه بضاعتم، توانم را در اختیار شعر یزد گذاشتم. حالا شاگردان من و کتاب‌هایشان گواه بر این ادعاست که می‌شود شاعر پرورش داد. البته که شعر باید جوششی باشد اما تا هفتاد درصد کوشش لازم است. من شاگردانی داشته‌ام که با کوشش پله به پله بالا آمدند و شاعران خوبی شدند. من داور جشنواره‌های شعر دانش‌آموزی بودم و کسانی هم بودند که استعداد شعر داشتند اما در شرایط سخت‌گیری خانواده قرار گرفتند که چشمه شعرشان از جوشش افتاد. پس قطعاً شاعران خوب با جوشش و کوشش به موفقیت می‌رسند.

وی در ادامه با اشاره به دیگر آثار خود و با بیان اینکه بیشتر از همه شعر آئینی را دوست دارم گفت: خمیرمایه شعر آئینی هم عشق است؛ عشق به اهل بیت (ع) و خدا و به نظرم اصلاً عشق سرچشمه همه ادبیات است.

نویسنده کتاب «آنیماه» در پاسخ به این سوال که جایگاه زنان در شعر و ادب فارسی را چگونه می‌بیند، گفت: یکی از زیباترین چیزهایی که بعد از انقلاب اسلامی شاهد آن بودیم حضور پررنگ بانوان در شعر و ادبیات است. اگر نگاهی به جوایز سال‌های اخیر همچون جایزه جشنواره فجر، کتاب سال، جایزه جلال آل احمد و حتی جایزه پروین داشته باشیم، خواهیم دید که رشد بانوان در حوزه ادبیات چشمگیر بوده است. اصلاً اینکه ما جایزه پروین را به عنوان یک جایزه جدا برای ادبیات زنان داریم نشان دهنده جایگاه پررنگ زنان در ادبیات است. زیست زنانه ادبیات متفاوتی را می‌آفریند. در حوزه ادبیات دفاع مقدس لحظه وداع مادر با فرزندش و به طور کلی نگاه عاشقانه زنان دنیای متفاوتی را به ادبیات القا می‌کند.

وی درباره شروع شعر سرایی خود گفت: یادم می‌آید که دانش‌آموز دوره راهنمایی بودم؛ تابستان بود و یک میز تحریر زردرنگ داشتم که از سر بیکاری برایش شعری ساختم. از نظر خانواده‌ام یک شاهکار بود و از آنجا با کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان آشنا شدم اما در بیست سالگی اولین شعر جدی‌ام را سرودم.

مهرابی در پاسخ به این سوال که آیا شعر زنانه و شعر مردانه داریم، گفت: در شعر عاشقانه، این تفکیک کاملاً نمود و بروز دارد. قطعاً نگاه یک زن به دخترش در شعری که برای او می‌نویسد، متفاوت با یک مرد است یا در حوزه شعر مقاومت بدرقه یک سرباز با مادرش می‌تواند کولاکی از حس عاطفه به پا کند.

فضای ذهنی من نزدیک به شعر سپید است

لیلا کردبچه پس از خواندن شعری از کتاب «میان جیوه و اندوهمان» خود درباره این کتاب گفت: این ۴۸ قطعه شعر سپید اشعار سه ساله من از سال ۹۶ تا ۹۹ بوده و فضای عاشقانه دارد، یک نوسان میان خیال و واقعیت در اشعار آن موج می‌زند و شادمانی و اندوه توأمان در عشق را در آن می‌بینید. در نوع نگاه به عشق یک وحدت موضوع در کتاب وجود دارد.

وی در ادامه در پاسخ به سوال مجری نشست درباره شروع شاعری و سرودن شعر سپید گفت: اولین شعر جدی من در دوران کارشناسی سروده شد و تقریباً ۲۲ ساله بودم؛ تا قبل از سال ۸۵ شعر سنتی می‌سرودم و بعد از آن وارد فضای شعر سپید شدم و تمام اشعار چاپ‌شده از من شعر سپید است. شعرهای سنتی خودم را چاپ نکردم و از آن زمان که وارد حوزه شعر سپید شدم فهمیدم فضای ذهنی من نزدیک به شعر سپید است. در ابتدا اشعارم فضای زنانه داشتند و بعد دو مجموعه شعر اجتماعی کار کردم و کارهای اخیر من عاشقانه است.

یک زن ادای یک شعر مردانه را درنیاورد

کردبچه نیز در این‌باره گفت: شعری که یک زن می‌نویسد از لحظه‌ای که موضوع را انتخاب می‌کند تا لحظه‌ای که صور خیالش را در شعر می‌آورد تا ویژگی زبانی آن با یک شعر مردانه قطعاً فرق دارد؛ البته مادامی که یک زن ادای یک شعر مردانه را درنیاورد و اصیل و جوششی شعر را بسراید، به اصالت زنانه خود نزدیک خواهد شد. بدین شکل؛ ناخودآگاه آن شعر با ویژگی‌های زنانه خود متولد می‌شود. آن زمان مخاطب با خواندن شعر حتی اگر اسم شاعر را نداند، می‌فهمد که شعر را یک زن سروده است.

مهرابی در پاسخ به این سوال که چطور یک شاعر می‌تواند از شهرستان رتبه اول جشنواره شعر فجر را کسب کند، گفت: اتفاق خوبی که در چند سال اخیر جشنواره شعر فجر افتاد، برگزاری کارگاه‌ها بود که باید این موضوع تقویت شود و کارگاه‌های آموزشی در دسترس علاقه‌مندان در شهرستان‌ها قرار بگیرد.