«شرط‌های دشوار» رای دادن و نامزدی در «نخستین انتخابات مجلس» تاریخ ایران + عکس

• پس از امضای فرمان مشروطیت از سوی مظفرالدین شاه در مرداد ۱۲۸۵ یک مجلس موقت (که از آن با عنوان نخستین مجلس موسسان نیز نام برده شده) برای تدوین نظامنامه انتخابات مجلس ملی در تهران گشایش یافت. از صدور فرمان مشروطیت در سال ۱۲۸۵ تا پیروزی انقلاب اسلامی ۲۴ دوره مجلس شورای ملی دایر شد. نخستین دوره مجلس شورای ملی ایران از پانزدهم مهر ۱۲۸۵ تا به توپ بسته شدنش در دوم تیر ۱۲۸۷ دایر بود. در دوره‌های آغازین مجلس، به احترام فرمان مشروطیت مظفرالدین‌شاه به مجلس شورای ملی ایران «دارالظفر» نیز می‌گفتند. نخستین انتخاباتی که برای این مجلس صورت گرفت، نخستین انتخابات رسمی در تاریخ ایران شناخته می‌شود.
  

• این انتخابات در ۲۵ شهریور ۱۲۸۵ برگزار شد و در نتیجه آن، نمایندگان دوره نخست مجلس شورای ملی انتخاب شدند. مخالفان نهضت مشروطه با برگزاری انتخابات موافق نبودند. همچنین قانون انتخابات کاستی‌های بسیاری داشت و نواقص اجرای رای‌گیری از مهم‌ترین چالش‌های نخستین انتخابات ایران بود. نمایندگان آن عمدتا تجار، روحانیان و روسای اصناف بازار تهران بودند. بر اساس این قانون انتخاب‌شدگان به ۶ طبقه تقسیم می‌شدند: شاهزادگان و قاجارها، روحانیان و طلاب، اعیان و اشراف، تجار دارای تجارتخانه معین، مالکان با حداقل هزار تومان دارایی و صنعتگران و پیشه‌وران از صنوف شناخته شده و دارای مغازه‌یی با شرایط مشخص.

• انتخاب‌شوندگان شامل ۱۵۶ نماینده بودند که از این تعداد ۶۰ کرسی به تهران و ۹۶ کرسی به دیگر ایالات اختصاص داده شده بود. نامزدهای پارلمانی باید خواندن، نوشتن و تکلم به زبان فارسی را قادر باشند. مقرر شد، انتخابات ایالتی در دو مرحله انجام شود. در مرحله نخست انجمن‌های ایالتی تشکیل و سپس از میان آنها نمایندگانی برای مجلس ملی برگزیده شوند. انتخابات در تهران اما در یک مرحله انجام می‌شد. انتخاب‌شوندگان علاوه بر داشتن تابعیت ایران و معروفیت محلی، باید باسواد می‌بوده و حداقل ۳۰ و حداکثر ۷۰ سال سن می‌داشتند. برای رای‌دهندگان نیز داشتن مالکیت به ارزش حداقل هزار تومان و برای اصناف نیز داشتن محل کسب از شرایط حق رای بود.

بیشتر بخوانید:

• قاتل ناصرالدین شاه در «بازجویی» چه گفت؟ / «فدای مردم ایران رضایِ شاه شکار» + عکس‌ها