جان کربی: ایران بیش از ۴۰۰ پهپاد به روسیه تحویل داده است

جان کربی، سخنگوی امنیت ملی کاخ سفید در یک نشست خبری به خبرنگاران گفت: «تعاملات ایران و روسیه در زمینه فروش تسلیحات پیشرفته، به‌ویژه پهپادهای پیشرفته‌تر در حال حاضر ادامه دارد.»

کربی گفت: «اگر ایران به فروش پهپادهای بیشتر و پیشرفته‌تر ادامه دهد، دلایل زیادی وجود دارد که باور کنیم روسیه از آن‌ها برای ادامه حملات خود علیه اهدافی در اوکراین استفاده خواهد کرد.»

کاهش موشک‌های هدایت شونده ارتش روسیه در اوکراین و ناتوانی این کشور در تأمین تسلیحات از خارج به دلیل تحریم‌های غرب، کرملین را به سمت اقدامی سوق داده است که مقامات کاخ سفید در چند ماه گذشته آن را «همکاری دفاعی بی‌سابقه» با ایران توصیف کرده‌اند.

کربی گفت ایران از ماه اوت به بعد بیش از ۴۰۰ پهپاد به روسیه تحویل داده است که عمدتاً از نوع «شاهد» بوده‌اند و روسیه بیشتر آن‌ها را برای هدف قرار دادن زیرساخت‌های حیاتی اوکراین به‌کار برده است.

دولت جو بایدن در تلاش برای محدود کردن ارسال تسلیحات به روسیه از سپتامبر ۲۰۲۲ تاکنون دست‌کم هشت دور تحریم علیه چندین نهاد اعمال کرده است. این تحریم‌ها شامل گروه واگنر روسیه و اعضای نیروی هوافضای سپاه پاسداران و همچنین یک شرکت حمل و نقل در امارات متحده عربی بوده است.

کربی به خبرنگاران گفت دولت بایدن در روزهای آینده تحریم‌های بیشتری را علیه کسانی که در این تجارت شرکت دارند اعمال خواهد کرد.

تهران در ابتدا اتهامات آمریکا مبنی بر ارائه پهپادهای انتحاری به روسیه برای استفاده در اوکراین را رد کرد. سپس در ماه نوامبر حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی اذعان کرد که ایران «شمار محدودی» پهپاد به مسکو ارسال کرده، اما این اقدام را قبل از حمله نظامی روسیه به اوکراین انجام داده است. با وجود شواهد گسترده، روسیه استفاده از پهپادهای ایرانی در اوکراین را تکذیب می‌کند.

در پهپادهای ایرانی که در اوکراین استفاده شدند قطعاتی یافت شدند که متعلق به کشورهای غربی بودند و همین سبب شد تا آمریکا، اتحادیه اروپا و بریتانیا محدودیت‌های صادراتی جدیدی را برای جلوگیری از به‌کارگیری قطعات غربی در پهپادهای ایرانی وضع کنند.

به‌گفته جان کربی، ایالات متحده به‌زودی «گام‌های جدیدی برای کمک به دولت‌ها و شرکت‌های تجارتی به‌منظور درک بهتر از خطرات ناشی از برنامه پهپادی ایران و اقدامات غیرقانونی که ایران برای تهیه قطعات آن استفاده می‌کند، اعلام خواهد کرد».

او همچنین تأکید کرد که ایران در ازای حمایت خود از تلاش‌های جنگی روسیه، میلیاردها دلار تجهیزات نظامی از جمله بالگردهای تهاجمی، سامانه‌های راداری و هواپیماهای آموزشی رزمی یاک۱۳۰ از مسکو درخواست کرده است. در ماه مارس، رسانه‌های دولتی ایران گفتند که تهران قرارداد خرید جنگنده‌های سوخو-۳۵ ساخت روسیه را نهایی کرده است.

ایران در حال حاضر بزرگترین مجموعه موشک‌های هدایت‌شونده و پهپادهای خاورمیانه را در اختیار دارد و مقامات آمریکایی هشدار داده‌اند که تزریق فن‌آوری روسیه به زرادخانه این کشور، توانایی ایران برای تهدید همسایگانش را افزایش می‌دهد.

کربی در ادامه اظهاراتش گفت: «روسیه به ایران خدمات دفاعی بی‌سابقه‌ از جمله در زمینه‌های موشکی، الکترونیکی و دفاع هوایی ارائه کرده است. همکاری بین روسیه و ایران مستقیماً فعالیت‌های بی‌ثبات‌کننده ایران در خاورمیانه را ممکن می‌سازد و البته این نه‌تنها برای اوکراین، بلکه برای همسایگان ایران نیز تهدید محسوب می‌شود.».

همکاری‌های نظامی رو به رشد روسیه و ایران پس از مذاکرات احیای برجام که بی‌نتیجه مانده است، صورت گرفت.

ایالات متحده می‌گوید ارسال پهپادهای ایران به روسیه ناقض محدودیت‌های موشکی اعمال‌شده بر اساس قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل است. مقامات دولت بایدن گفته‌اند تلاش‌ها برای احیای برجام پس از آن شکست خورد که تهران خواسته‌هایی را در لحظه آخر مطرح کرد که به‌گفته واشنگتن خارج از توافق هسته‌ای بود.

کربی در مورد تأثیر تحریم‌ها برای متوقف کردن ارسال تسلیحات ایران به روسیه گفت: «شما پس از اعمال تحریم‌ها اغلب تأثیر فوری آن‌ها را مشاهده نمی‌کنید، اما با گذشت زمان، این تأثیر دیده می‌شود. نمونه خوبی از آن، کنترل‌ بر صادراتی است که ما با میکروالکترونیک اعمال کردیم و می‌دانیم که بر توانایی پوتین برای ساخت تجهیزات هدایت‌شونده تأثیرات دقیقی داشته است.»

او این کنترل را یکی از دلایلی دانست که پوتین را وادار کرد که برای خرید پهپادهای پیشرفته‌تر به ایران مراجعه ‌کند، «زیرا موجودی موشک‌های کروز سابق را ندارد».

ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهوری اوکراین شنبه گذشته در ایتالیا گفت مقام‌های جمهوری اسلامی بیش از یک‌هزار پهپاد و اخیراً «سلاح‌های دیگری» به روسیه فروخته‌اند.