گلعلی بابایی در نشست جایزه ادبی جلال: تحلیل سیاسی توسط من غیر ممکن است

به گزارش گروه فرهنگی خبرگزاری دانشجو، دیدار با نویسندگان ادبیات پایداری و مقاومت امروز در سی و چهارمین دوره نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران در غرفه «جایزه ادبی جلال آل احمد» صورت گرفت. مهمانان این نشست گلعلی بابایی نویسنده کتاب پیغام ماهی‌ها و سعید علامیان نویسنده کتاب حاج قاسمی که من می‌شناسم، که هر دو از برندگان جایزه جلال آل احمد، هستند که درباره مسائل مختلف دفاع مقدس به گفتگو پرداختند.

* نقش مردمی در هشت سال دفاع مقدس مغفول مانده است

در این برنامه بابایی به مغفول ماندن نقش مردمی در جنگ اشاره کرد و گفت: اگر در محله‌های مختلف ایران دوری بزنید بعید است جایی را پیدا کنید که در هر منطقه یا کوچه شهیدی نباشد. این نشان از این است که مردم یعنی همه اقشار جامعه شامل دانشجوها، مکانیک‌ها، پزشک‌ها و ... در جبهه حضور داشتند. اگر مردم حاضر در جبهه را سرشماری کنید، شاید تعداد زیادی در جبهه نبودند، اما در جا‌های دیگر پشتیبانی و کمک می‌کردند.

این نویسنده توضیح داد: بعضی‌ها در جنگ حضور فیزیکی نداشتند، اما خیلی از نیاز‌های جبهه را برطرف کرده و کمک‌های بزرگی می‌کردند. دفاع مقدس، جنگی مردمی بود. اگر کسی به جبهه می‌رفت و رزمنده می‌شد، مادرش به مسجد رفته و کار‌های پشتیبانی جبهه را انجام می‌داد. در این میان بعضی‌ها مهاجرت کرده و از ایران رفتند؛ بعضی‌ها هم برعکس عمل کردند، یعنی جایگاه خوبی در آمریکا و اروپا داشتند و آن را رها کرده، برگشتند و جنگیدند.

مشارکت گسترده مردمی در انقلاب باعث شد خاطرات آن مغفول بماند

او بیان کرد: درصد کمی از مردم در جنگ مشارکت مستقیم داشتند پس خاطرات کمی از آن‌ها باقی مانده است. هر کس از جبهه می‌آمد همه از او می‌پرسیدند از جبهه چه خبر؟ و او همه چیز را برای مردم تعریف می‌کرد. اما همه مردم در انقلاب بودند و حضور مستقیم داشتند. برای همین همه می‌دانند چه خبر بود و از همدیگر نمی‌پرسیدند از انقلاب چه خبر؟ همین باعث شده خاطرات انقلاب مغفول بماند و توجه چندانی به آن نشود.

* تحلیل سیاسی نمی‌نویسم

بابایی ضمن اشاره به تألیف اثری با محوریت تحلیل سیاسی توسط خودش را غیر ممکن دانست و گفت: برای مثال در بخش توصیفات عملیات خیبر در کتاب بنده، نقش تحریم‌ها را می‌بینید. با این حال، چون این کتاب‌ها توصیفی هستند، من در جایگاه مؤلف حق ندارم در کتابم تحلیل بیاورم. تحلیل هم در ایران فقط تحلیل سیاسی است. روی تحلیل شخص دیگری هم نمی‌شود حساب باز کرد. بنده هم در جایگاهی نیستم که بتوانم تحلیل ارائه دهم. بلکه باید کسانی که همان زمان در جایگاه مطلع بودند پاسخگو باشند. تحلیل سیاسی از حوزه وظایف مستندنویس خارج است.

* منافقین، نیرو‌های آماده رزم عراق در ایران بودند

علامیان درباره حضور منافقین در جنگ ایران و عراق گفت: جنگ همسایه انقلاب است. ما جنگ را ۸ سال می‌بینیم، ولی در حقیقت جنگ دفاع از انقلاب است. جنگ به عنوان نیرویی نیابتی از طرف ابرقدرت‌های جهان بکار گرفته شد تا انقلاب را از بین ببرد، هدف جنگ فقط همین بود. از اسفند ۵۷ وقایع تروریستی از طرف منافقین داخل کشور شروع شد. از همان موقع بچه‌های انقلاب راهی می‌شوند و می‌روند تا سنگر‌های خالی را پر کنند. مجاهدین از همان زمان در کل کشور با مرکزیت تهران، به عنوان ستون پنجم شروع به زدن ایران می‌کنند. عراق از آن‌ها به عنوان سپاه آماده رزم در داخل ایران استفاده می‌کرد.

* عراق از ادبیات جنگ فرار می‌کند

علامیان توضیح داد: عراق برای جنگ ادبیاتی تولید نکرده چرا که آن‌ها نمی‌توانند علیه خودشان بنویسند. اما امارات به نیابت از عراق و علیه صدام آثاری تولید کرده و اسناد مهم و اثرمندی را افشا کرده است.

بابایی در این باره تأکید کرد: هیچ کتابی درباره این هشت سال در ادبیات عراق گیر نیاوردم؛ به گونه‌ای که انگار می‌خواهند این هشت سال را از حافظه خود کاملاً پاک کنند.

* هدف از آخرین کتاب علامیان حفظ سیره حاج قاسم بود

علامیان درباره نویسندگی بر پایه مستندنویسی گفت: یکی از اصول کار ما به عنوان مستندنویس حفظ لحن راوی است. خاطره‌نویسی یک تنه به ادبیات می‌زند یک تنه به تاریخ. ما تاریخ نویسی نمی‌کنیم بلکه داشته‌های ذهنی کسی که تجربه داشته را از او استخراج می‌کنیم. هیچ مفهومی نباید از دید راوی کم و زیاد شود، بلکه نویسنده باید با قلم خود خواننده را همراه خود نگه دارد. باید مستند را طوری به نگارش در بیآوریم که خواننده به صحت آن اعتماد کند. از طرفی باید طوری نوشته شود که نیازی نباشد خواننده پاراگرافی را دو بار بخواند. در کتاب «حاج قاسمی که من می‌شناسم» شیرازی به عنوان روایتگر خاطرات قصد داشت سیره حاج قاسم مثل ولایت‌پذیری، مردم دوستی، مردم پذیری، سبک زندگی و. را حفظ کند تا کسی آن‌ها را تحریف نکند.

* از دل لشکرنویسی‌ها تک‌قهرمان بیرون می‌آید

بابایی: اگر لشکرنویسی‌ها را مطالعه کنیم، از دل آن‌ها تک‌قهرمان در می‌آید. زندگی برخی شهدا داستانی زیبا، دراماتیک و عاشقانه دارد که داستانی زیبا و جذاب از دل آن بیرون می‌آید. باید همت کنیم و درباره زندگی آن‌ها فیلم و سریال بسازیم و به عنوان تک قهرمان به جامعه ارائه و معرفی کنیم. این تک قهرمان‌ها با یارانی نیز همراه بودند که به آن‌ها هم باید پرداخته شود.