سرنوشت « توپ مروارید » در میدان مشق و باشگاه افسران عصر پهلوی/ عکس

در کتاب خاطرات نخستین سپهبد ایران، «غلامحسین زرگری‌نژاد» آمده که در سال ۱۳۱۶ «فضل‌الله زاهدی» مامور ساخت ساختمان باشگاه افسران ارتش شد. طرح اصلی ساختمان به‌دست «گابریل گورکیان» انجام شد و «وارطان هوانسیان» آن را به انجام رساند. اما در دوره نوسازی شهر تهران در دوران پهلوی اول و پس از ساخت ساختمان باشگاه افسران، توپ مروارید از میدان ارگ به ورودی حیاط این ساختمان انتقال داده شد. این ساختمان در کنار ساختمان‌ها و بناهای دیگر نظامی و وزارت جنگ در شمال میدان مشق جای داشتند و ساختمان باشگاه افسران نسبت به دیگر بناهای قاجاری، مدرن‌تر و نوسازتر به شمار می‌رفت و به همین سبب «توپ مروارید» به آنجا انتقال یافت.

لشکر دو زرهی و توپ مروارید

این ساختمان متعلق به لشکر دو زرهی بود که از یک سو به خیابان سوم اسفند (سرهنگ سخایی کنونی) راه داشت و از سوی دیگر به خیابان فروغی (کوشک مصری کنونی) و مقابل در آهنی بزرگ آن توپ مروارید گذاشته شده بود. این ساختمان محل گردهمایی‌ها و مهمانی‌های افسران ارتش شاهنشاهی بود. پس از انقلاب باشگاه افسران به وزارت امور خارجه واگذار شد که با افزودن دو ساختمان متقارن ناسازگار با ساختمان اصلی در حیاط ورودی باشگاه، پهنه گسترده حیاط باشگاه تا اندازه بسیاری از میان رفت و توپ مروارید در میان آن ساختمان‌ها و در پس دیوار و دژ جلوی آن پنهان شد.

۲۳۳۲۳۳