۶ مشکل دستگاه گوارش که باید جدی بگیرید

اختلالات رایج گوارشی شامل بیماری ریفلاکس معده، سرطان، سندرم روده تحریک پذیر، عدم تحمل لاکتوز و فتق هیاتال است. شایع ترین علائم اختلالات گوارشی شامل خونریزی، نفخ، یبوست، اسهال، سوزش سر دل، درد، تهوع و استفراغ است.

همه ما بعد از خوردن یک وعده از برخی غذاها به مقدار زیاد احساس کمی گاز، یبوست یا سوزش می کنیم، اما نکته این جاست که گاهی این علایم عادی نیستند و می توانند نشانه یک بیماری جدی باشند.

به گفته دکتر جیمز اف ماریون (James F. Marion) متخصص گوارش در دانشکده پزشکی ایکانی، در یک روز تعطیل به خصوص اگر برنامه ریزی رژیم غذایی یا سبک زندگی تان تغییر کند و مشکلاتی داشته باشید، اشکالی ندارد، ولی اگر تغییرات ناگهانی بود یا بدون هیچ دلیل واضح، ادامه پیدا کرد، بهتر است به یک متخصص گوارش مراجعه نمایید.

سوزش سر دل

اگر قبلا هرگز سوزش سر دل نداشته اید (به جز زمانی که غذای زیاد یا تند خورده باشید)، و ناگهان احساس سوزش سر دل به طور منظم و بدون دلیل خاصی دارید، بهتر است به پزشک تان مراجعه نمایید، به خصوص اگر عوارض دیگری مثل کاهش وزن، احساس چسبیدن غذا به گلو یا خون در مدفوع تان دارید. احتمال دارد یکی از ۲۰ درصد افرادی باشید که بر اساس گزارش موسسه ملی بهداشت (NIH) دچار بیماری رفلاکس معده (GERD) شده اید، بیماری ای که اسید معده باعث التهاب و تنگ شدن مری می شود.
از آن جایی که سوزش سر دل منجر به عوارض جدی از جمله زخم معده و آسم می شود، نباید در سکوت از آن رنج ببرید، داروهای مناسب معمولا علایم آن را سرکوب می کنند.
برخی افراد به دلیل احساس سوزشی که بین قفسه سینه و شکم ایجاد می شود، سوزش سر دل را با درد قفسه سینه اشتباه می گیرند. هنگامی که افراد ۴۰ سالگی را می گذرانند، باید این مشکل را جدی تر بگیرند.

سوزش سر دل شدید می تواند احساسی مانند آنژین داشته باشد و تشخیص این دو از هم سخت است. به همین دلیل در صورتی که جدیدا احساس گرفتگی یا سوزش سر دل دارید، مراجعه به دکتر و تشخیص صحیح بیماری اهمیت بیشتری پیدا می کند.

درد شکم

تشخیص دقیق درد شکم کار دشواری است. حتی با وجودی که آپاندیس شما در قسمت پایین و سمت راست شکم است، بسیاری از افراد هنگام ابتلا به آپاندیسیت، درد را در ناحیه پایینی شکم احساس می کنند. مشکلات کیسه صفرا، که درست در زیر کبد شما و در وسط شکم قرار دارد، می تواند باعث ایجاد درد در قسمت بالایی شکم یا حتی پشت تان شود.

تکرار درد شکمی می تواند نشانه ای از بیماری سندرم روده تحریک پذیر (IBS) باشد که بر اساس گزارش کالج آمریکایی گوارش شناسی (Gastroenterology)، ده تا پانزده درصد آمریکایی ها را درگیر کرده، با این که تنها ۵ تا ۷ درصد مبتلایان شناسایی شده اند. علایم ایجاد شده اغلب شامل گاز، اسهال و/یا یبوست، که حداقل سه بار در ماه به مدت سه ماه یا مدام حداقل به مدت ۶ ماه است.
زمانی که با پزشک تان صحبت می کنید، بسته به این که چه مدت احساس ناراحتی کرده اید و میزان درد چقدر است تشخیص متفاوت خواهد بود. اگر نسبتا جدید باشد و چیزی نباشد که بتوانید به تغییر رژیم غذایی یا سبک زندگی تان مربوطش کنید، اگر مانع فعالیت های روزانه شماست بعد از چند روز باید به پزشک تان مراجعه نمایید. در صورتی که درد منظم و مداوم داشتید حتی در صورتی که رفع شد هم به پزشک مراجعه کنید. اغلب، مشکل تان توسط پزشک رفع خواهد شد.

یبوست

به گفته دکتر جنیفر کتز (Jennifer Katz) متخصص گوارش در مرکز پزشکی مونتریور در نیویورک، داشتن یبوست هشدار دهنده نیست و هیچ مقدار حرکات روده ای را نمی توان به عنوان حالت نرمال نام برد. بر اساس گزارش موسسه ملی بهداشت، در واقع توقف مدفوع یکی از رایج ترین مشکلات دستگاه گوارشی است که ۴۲ میلیون آمریکایی را گرفتار کرده است. معمولا یبوست (مدفوع کردن کمتر از ۳ بار در هفته یا حرکات ناقص روده) به علت عدم مصرف فیبر کافی و یا تغییر در روال رژیم غذایی شماست.

یبوست گاهی می تواند نشانه بیماری جدی تری باشد. که ممکن است شامل زخم یا جراحت در دیواره روده بزرگ، IBS یا اثرات جانبی داروها باشد. اگر حرکات روده شما با کارهایی که دوست دارید انجام دهید دچار تداخل می شود و مدام باید در حال دویدن به دستشویی باشید، مدفوع تان سفت تر شده و نیاز به فشار دارد یا همیشه برای مدفوع کردن باید از ملین استفاده کنید به پزشک مراجعه کنید.
شمار زیادی از افراد هستند که در سکوت از این بیماری رنج می برند، زیرا تمایلی برای درمان مشکل شان و مراجعه به پزشک ندارند. کارهای زیادی است که ما می توانیم برای بیماران انجام دهیم، مثل تغییر رژیم غذایی یا داروها.

اسهال

اسهال حاد که کمتر از ۴ هفته طول بکشد، بسیار شایع است، بر اساس گزارش NIH حدود ۱۷۹ میلیون نفر سالانه به اسهال حاد مبتلا می شوند که می تواند به علت عفونت های باکتریایی یا ویروسی، انگل یا حتی خوردن خوراکی هایی که حاوی سوربیتول (sorbitol، یک قند الکلی است که در بدن انسان به آهستگی متابولیزه می‌شود) بیش از حد هستند (که معمولا در آدامس های بدون قند یافت می شود، سوربیتول عامل ایجاد گاز هم هست)، باشد.

از آن جایی که اسهال می تواند منجر به کم آبی شدید و سریع بدن شود، اگر هر کدام از این علایم را داشتید باید هر چه سریع تر به پزشک مراجعه نمایید، مدفوع شل بیش تر از ۲ روز، تب بالای ۱۰۲ درجه فارنهایت، مدفوع کردن ۶ بار یا بیشتر در طول ۲۴ ساعت، درد شدید در شکم یا مقعد، مدفوع سیاه، قیری یا حاوی خون یا علایم کم آبی ( تشنگی، چشم های فرو رفته، ادرار تیره، ادرار کردن کم تر از حد معمول).

اسهال مزمن که به مدت حداقل یک ماه اتفاق بیافتد کمتر شایع است. ممکن است به علت زخم در روده بزرگ، عوارض جانبی دارو، عفونت طولانی مدت، بیماری کرون، کولیت اولسراتیو، IBS، بیماری سلیاک ( به ندرت و معمولا در افراد مسن) یا حتی سرطان ایجاد شود. یا ممکن است حساسیت غذایی یا عدم تحمل شیر گاو، دانه سویا، تخم مرغ یا غذاهای دریایی باشد. تنها راه اطمینان مراجعه به پزشک است. ما باید دقیقا علت ایجاد اسهال را بدانیم تا بتوانیم مشکل را پایه ای حل کنیم.

نفخ و گاز ناراحت کننده

به طور معمول از بدن همه گاز خارج می شود، ولی در برخی از افراد بیشتر است. شاید از زمانی که به یاد دارید همیشه کمی خروج گاز از بدن داشته اید یا شاید به ندرت خروج گاز داشته اید، ولی تمام هفته را دچار نفخ بوده اید. اگر این علایم ناخوشایند شما را از زندگی روزمره باز داشته اند یک متخصص تغذیه خوب و/یا متخصص گوارش می تواند به شما کمک کند.

ممکن است یک مشکل آناتومی مثل جراحت، التهاب مرتبط با IBS، کرون یا کولیت یا مشکلات عملکردی مثل توانایی و تحرک روده شما باشد. حتی ممکن است اخیرا حساسیت غذایی شما پیشرفت کرده باشد، مثل عدم تحمل لاکتوز که معمولا بعد از ۳۰ سالگی نمایان می شود، بیماری سلیاک یا رشد بیش از حد باکتری ها.

بدون توجه به علت، زمان آن رسیده که به پزشک مراجعه نمایید، به خصوص اگر گاز به همراه علایمی نظیر خون ریزی، کاهش وزن یا استفراغ چند باره همراه باشد، در صورت لزوم باید برای پیدا کردن علت مشکل و درمان آن، آزمایش بدهید. همچنین یک متخصص تغذیه، رژیم غذایی شما را بررسی کرده و کمک می کند تا متوجه شوید چه غذاهای خاصی موجب نفخ شما می شوند و آن ها را کنار بگذارید.

بیشتر بخوانید:

غذاهایی که نباید دوباره گرم شوند

٢٣٣٢٣٦