حسن طاهری: یکی از شاخص‌های رسیدن جامعه به مدینه فاضله، کرامت است

حسن طاهری کارشناس علوم قرآنی در گفت‌وگو با میزان درباره دهه کرامت گفت: دهه کرامت به 11 روز ابتدایی ماه ذی‌القعده یعنی از ولادت حضرت فاطمه معصومه(س) تا ولادت امام رضا(ع) گفته می‌شود. این دهه زمان خوبی برای یادآوری ویژگی‌های ائمه معصومین(ع) و دو فرزند امام موسی کاظم(ع) است. 

وی درباره لزوم توجه به کرامت و اجرای آن در سطح جامعه و زندگی بیان کرد: بخشش، بخشندگی، بزرگواری، جوانمردی، عظمت و اعجاز از معانی کرامت محسوب می‌شود. انعکاس این بخشش در زندگی برکات فراوانی را به دنبال دارد و در عین حال کرامت ذاتی انسان به معنای شرافت، بزرگی و والایی است؛ نکته‌ای که در زندگی بزرگان و ائمه معصومین(ع) دیده می‌شود. آنان الگوهای ارزشمند و چراغ راهی برای سایر افراد هستند، اگر قرار است جامعه‌ای به مدینه فاضله برسد باید فرهنگ آن را داشته باشد؛ یکی از شاخص‌های این فرهنگ کرامت است. البته باید تاکید کرد که همه ائمه معصومین(ع) کرامت داشته‌اند اما این ویژگی در دو فرزند امام موسی کاظم(ع) بیش از دیگران به واسطه شرایط و موقعیت و زمان زندگی، خود را نشان داده است. 

طاهری تاکید کرد: خداوند متعال کرامت را بخشی از خصایص مهم انسانی خوانده و در مورد آن در قرآن کریم نکاتی را بیان فرموده است. کرامت در خود فضایل اخلاقی همچون ایثار، مواسات، فداکاری در راه نجات دیگران، محبّت و عشق به همنوع و ارزش مقام و جایگاه انسان را دارد و توجه به این مهم و در دستور کار قرار دادن این نکته در زندگی برای افراد رشد و تعالی را به دنبال دارد. این افراد همنوعان خود را شایسته هر نوع از خودگذشتگی می‌دانند. اگر نگاهی موشکافانه به چالش‌های جامعه امروزی بشر داشته باشیم، ریشه بسیاری از برخوردهای ناروا به همان عدم توجه نسبت به کرامت باز می‌گردد. این افراد کسانی هستند که شاخصه کرامت انسانی در آنان رشد نکرده است.

این کارشناس علوم قرآنی کرامت انسانی در سیره پیامبر اکرم(ص) را مورد بررسی قرار داد و افزود: شورا و نظرخواهی، فروتنی و تواضع، بردباری و تحمّل و احترام به حقوق دیگران از جلوه‌های بارز اعتقاد به کرامت انسانی محسوب می‌شود که در سیره پیامبر اسلام(ص) به خوبی دیده می‌شود. در قرآن کریم نیز در آیه 70 سوره اسراء بیان شده است: «وَلَقَدْ کَرَّمْنَا بَنِی آدَمَ وَحَمَلْنَاهُمْ فِی الْبَرِّ وَالْبَحْرِ وَرَزَقْنَاهُم مِّنَ الطَّیِّبَاتِ وَفَضَّلْنَاهُمْ عَلَى کَثِیرٍ مِّمَّنْ خَلَقْنَا تَفْضِیلاً: ما آدمیزادگان را گرامى داشتیم و آنها را در خشکى و دریا (بر مرکب‌هاى راهوار) حمل کردیم و از انواع روزی‌هاى پاکیزه به آنان روزى دادیم و آنها را بر بسیارى از موجوداتى که خلق کرده‏ایم، برترى بخشیدیم.» این آیه نگاه اصلی قرآن به انسان را مطرح کرده و در آن سخن از آفرینش انسان و امتیاز او بر دیگر موجودات به میان آورده است. این آیه آشکارا بیان می‌کند که کرامت، موهبتی الهی برای انسان بوده که او را از دیگر موجودات متمایز کرده و ابراز برتری او نسبت به دیگر موجودات است. 

وی تاکید کرد: رویکرد حضرت فاطمه معصومه(س) و امام رضا(ع) و مطالعه در سبک زندگی آنان نشان می‌دهد که حیات آنان سراسر کرامت است، به حدی که پس از گذشت سال‌ها از شهادت ایشان بارگاه آنان همچنان محلی برای حضور مومنان و مامنی برای دوری از دغدغه‌های زندگی روزمره محسوب می‌شود. آرزومندان بسیاری همچنان در صحن و سراهای مرقد این دو بزرگوار رفته و خلوت‌نشین می‌شوند.  

طاهری به روایتی درباره کرامت امام رضا(ع) پرداخت و افزود: «یاسر» خادم امام رضا(ع) درباره بخشی از رفتار و سلوک امام هشتم(ع) می‌گوید: «هرگاه امام تنها و از مسائل روزمره فارغ می‌شد، اعضای خانواده و اطرافیان را گرد می‌آورد، با آنان سخن می‌گفت و انس و الفت می‌گرفت و هرگاه بر سر سفره حاضر می‌شد، خرد و کلان و حتی خدمتکاران را فرا می‌خواند.» فراتر از رفتار والای انسانی مذکور، رفتاری است که یاسر خادم در روایتی دیگر می‌گوید که «امام به خدمتگزاران و کارگران می‌فرمود: اگر من بالای سرتان بودم و شما در حال خوردن غذا، برنخیزید تا غذایتان پایان پذیرد. بسا می‌شد که امام(ع) برخی از ما را برای کاری فرامی‌خواند و ما عرض می‌کردیم: مشغول خوردن غذاست. می‌فرمود: او را واگذارید تا غذایش را بخورد.»

وی ضرورت به کار بردن کرامت را مورد بررسی قرار داد و خاطرنشان کرد: چنانچه در مسیر ائمه معصومین(ع) حرکت کنیم و رویکرد آنان را در زندگی در دستور کار قرار دهیم، قطعا هم در خانواده و هم در جامعه با رشد و تعالی روبه‌رو می‌شویم، لذا توجه به این مهم امری ضروری بوده و اعتلای جامعه را در بر خواهد داشت. دستگیری از نیازمندان در شرایط اقتصادی موجود، نکته‌ای مهم است که به واسطه کرامت انسانی توسعه می‌یابد و نتایج ارزشمندی چون شادابی و موفقیت کل جامعه را در بر دارد. 

انتهای پیام/