درگذشت باقر پرهام: مترجم هگل و مبلّغ همه‌پرسی برای آیندۀ ایران
خبر درگذشت باقر پرهام روز دوشنبه هشتم خرداد/۲٩ مه از سوی پسر وی، رامین پرهام، تأیید شد. اما مرگ او یک یا دو روز قبل، در ساکرامنتوی کالیفرنیا رخ داده است. باقر پرهام از سال ۲٠٠٠ در این شهر زندگی می‌کرد.
آنچه از کارهای پرهام باقی می‌ماند، بدون شک ترجمه‌های وی از کتاب‌های مرجع فلسفه و علوم اجتماعی است. او از نادرمترجمان ایرانی است که شهامت رویارویی با متون بسیار دشوار فلسفۀ اروپایی را داشت و از جمله آثاری از کارل مارکس، امیل دورکیم، کانت یا هگل را به فارسی برگردانده بود. یکی از آخرین ترجمه‌های بسیار مهم او، کتاب «پدیدارشناسی جان» (یا فنومنولوژی روح) هگل است که در سال ۱۳٩۳ انتشار یافت.
پرهام همچنین برخی متون معتبر در شرح فلسفه را ترجمه کرده است: «مقدمه بر فلسفۀ تاریخ هگل»، نوشتۀ ژان هیپولیت یا «تاریخ فلسفه در قرن بیستم»، اثر کریستیان دولاکامپانی از این جمله‌اند.
ترجمه‌های دیگر باقر پرهام، موضوعات مربوط به ایران است. «بر مزار صادق هدایت»، اثر یوسف اسحاق‌پور، «هانری کوربن: آفاق تفکر معنوی در اسلام» نوشتۀ داریوش شایگان یا کتاب «بداهت فیلم» در بارۀ سینمای عباس کیارستمی، اثر فیلسوف فرانسوی ژان‌لوک نانسی، در ردۀ اخیر قرار می‌گیرند.
افزون بر این ترجمه‌های بنیادین، تعداد زیادی مقاله از باقر پرهام باقی مانده که در نشریاتی چون «نگین» و سپس در «ایران‌نامه» یا «کلک» یا «بخارا» چاپ شده بود.
بابا کتاب داد. بابا رفت.
باقر پرهام (۹ تیر ۱۳۱۴ - ۷ خرداد ۱۴۰۲)
[عکس از مسعود کیمیایی، دهه ۷۰] pic.twitter.com/pOlOSVw497
در گیر و دار کانون نویسندگان
باقر پرهام یکی از اعضاء مؤسس کانون نویسندگان بود. با شروع انقلاب و در چند سال بعد از آن، پرهام نیز مثل سایر اعضای درجه اول کانون – شاید ناخواسته – وارد درگیری‌های سیاسی شد. او که پیوسته می‌گفت که «عضو هیچ حزب و دسته ای، یا از شمار فعالان سیاسی نبوده»، در آغاز از انقلاب اسلامی و رهبر آن استقبال کرد اما با شدت گرفتن سرکوب و اختناق، خیلی زود مسیر سیاسی خود را عوض کرد و در مورد «شرّ عظیم سانسور» هشدار داد.
در ماجرای بروز اختلاف در کانون نویسندگان (۱۳۵٨)، باقر پرهام که عضو هیئت دبیران کانون بود، همراه با سایر اعضاء این هیئت، یعنی احمد شاملو، محسن یلفانی، غلامحسین ساعدی و اسماعیل خویی در مقابل اعضاء طرفدار حزب توده ایستادگی کرد و چنان چه خود پرهام شرح قضایا را به تفصیل گفته و نوشته، کار به آنجا رسید که «اعضای کانون نویسندگان ایران در جلسه یازدهم دیماه ۱۳۵۸ رأی به‌اخراج پنج تن از اعضای کانون دادند.»
این اخراج‌شدگان (به‌آذین، تنکابنی، کسرایی، ابتهاج و محمدتقی برومند) که به پیروی از حزب توده، از رژیم جمهوری اسلامی دفاع می‌کردند، به ویژه در قبال نقض آزادی بیان و سانسور رفتاری بسیار محافظه‌کارانه پیش گرفتند که از نظر سایر اعضاء پذیرفتنی نبود. به نوشتۀ پرهام، «نکتۀ عجیب برای ما این بود که می‌دیدیم اعتراض‌های کانون به موارد نقض آزادی بیان و امنیت کارکنان مطبوعات، مطبوع طبع توده‌ای‌های کانون نیست»...
در آرزوی همه‌پرسی
تا سالها بعد، باقر پرهام به دلیل همین موضع‌گیری‌اش هدف حملات زیاد قرار گرفت. به عنوان مثال در سال ۲٠٠۷ (۱۳٨۶)، برخی نشریات چپ خارج از کشور ادعا کردند که باقر پرهام در کنار پرویز ثابتی با حامیان سلطنت همکاری می‌کند. او حتی زمانی به عنوان «برجسته ترین روشنفکر حامی رضا پهلوی» معرفی شد.
اما پرهام در پاسخ به این نوع ادعاها تأکید می‌کرد که تنها راه نجات ایران دستیابی به اتحاد همۀ نیروها و گرایش‌هاست و هیچ راهی جز گفتگو میان آنها وجود ندارد. او در سال ۲٠٠۷ می‌نوشت: «پرهیز از گفت و شنید با مخاطب سیاسی، به صرف این که وی دارای عقایدی خلاف عقاید شخصی ماست، تنها شیوۀ برازندۀ مذهبیون و فرقه‌های سیاسی چپگراست که از این بابت تفاوتی با مذهبیون ندارند.»
برخی حرف‌های پرهام، به رغم گذشت بیش از پانزده سال، همچنان معتبر و تازه است: «راه برون رفت از بحرانی که استبداد دینی ِ ولایت فقیه در ایران پدید آورده است این است که مردم ایران از هر فکر و عقیده، از لزوم یک رفراندوم ملی زیر نظارت سازمان‌های بین المللی برای الغاء نظام دینی موجود و تأسیس مجلس مؤسسان و تدوین قانون اساسی جدیدی بر اساس اعلامیۀ جهانی حقوق بشر و جدایی دین و دولت، دفاع کنند.»
او سخت از فکر همه‌پرسی دفاع می‌کرد و آرزویش برای آیندۀ ایران این بود که «روزی شاهد برگزاری یک رفراندوم آزاد برای تعیین نوع نظام مورد علاقه ملت ایران باشیم. در این رفراندوم ، شاهزاده رضاپهلوی نیز، مانند هر ایرانی دیگر از هر طایفه و تبار سیاسی حق دارد خود را در معرض قضاوت و آزمون آراء مردمی بگذارد»...
دریافت رایگان خبرنامهبا خبر-پیامک های ما اخبار را بصورت زنده دریافت کنید
آبونه شویداخبار جهان را با بارگیری اَپ ار.اف.ای دنبال کنید
منبع خبر: آر اف آی 
اخبار مرتبط: پیام تسلیت داوری اردکانی برای درگذشت دکتر باقر پرهام
حق کپی © ۲۰۰۱-۲۰۲۴ - Sarkhat.com - درباره سرخط - آرشیو اخبار - جدول لیگ برتر ایران
