«ساقه خشک بهار» شنیدنی شد/ قدم زدن در فضای پژوهش‌های استاد

به گزارش خبرنگار مهر، «ساقه خشک بهار» عنوان یکی از تازه‌ترین آلبوم‌های منتشر شده در فرآیند عرضه محصولات موسیقایی است که به تازگی در دسترس مخاطبان قرار گرفته است.

این آلبوم که سومین مجموعه از آلبوم‌های «ساقه خشک بهار» است، براساس ردیف‌های مرحوم عبدالله دوامی موسیقیدان و پژوهشگر برجسته موسیقی ایرانی با گردآوری زنده یاد فرامرز پایور، نوازنده سنتور، پژوهشگر و موسیقیدان شناخته‌شده کشورمان و نوازندگی تار سیاوش ایمانی به علاقه مندان موسیقی ایرانی عرضه شده است.

در توضیحات تکمیلی این آلبوم که توسط نشر ماهور به شنوندگان اراده شده آمده است:

این مجموعه در قالب دو سی‌دی منتشر شده است و شامل آواز دشتی، دستگاه نوا، آواز بیات اصفهان، دستگاه راست‌پنجگاه، دستگاه سه‌گاه و دستگاه شور است.

هدف از انتخاب این کارگان، جدای اهمیت و غنای موسیقایی‌اش، نبود نمونه اجرایی-منتشر شده- برای ساز تار بود. ترجمه این ردیف- براساس کتاب ردیف آوازی و تصنیف‌های قدیمی به روایت استاد عبدالله دوامی، گردآوری استاد فرامرز پایور- به زبان تار به مثابه تجربه‌ای چالش‌برانگیز بود.

بازاجرایی یک متن مقرر از پیش موجود موسیقایی (در این‌جا ردیف) این امکان را فراهم می‌کند تا مجری با واکاوی اثری برجسته، فارغ از ساختار، به زیبایی‌شناسی متن توجه نماید و حاصل را به چیزی از جنس هنر تبدیل کند. در این راه حتی ممکن است تحولی در کارگانِ اجرایی سازِ تخصصی شکل بگیرد.

عبدالله دوامی از جمله هنرمندان برجسته موسیقی ایرانی است که طی دوران فعالیتش در عرصه موسیقی نزد استادان آقا میرزاحسینقلی، حسین خان کمانچه‌کش، درویش خان، ملک الذاکرین و آقا میرزا عبدالله به فراگیری موسیقی پرداخت. او مانند بسیاری از هنرمندان قدیمی، اهل معنویت و خلوص و سادگی بود و با هنرش می‌زیست.

دوامی پیش از انقلاب مشروطیت به منظور شناساندن موسیقی اصیل و سنتی ایران و برای حفظ، حراست و اشاعه آن تصمیم گرفت که به اتفاق اقبال‌السلطان، باقرخان و مشیر همایون شهردار و عده‌ای دیگر و برای ضبط برخی آثار به برلین بروند اما به واسطه جنگ جهانی اول وقفه‌ای در این مسافرت هنری پیش آمد که به اجبار به جای برلین به تفلیس و قفقاز رفتند و تصمیم خود را آنجا عملی کردند.

دوامی ردیف‌دان و خواننده نامدار آواز مدت هفت سال در اداره پست کار کرد و پس از این مدت به وزارت دارایی منتقل و تا پایان دوران بازنشستگی در این وزارتخانه مشغول به کار شد. وی از فروردین ۱۳۳۴ خورشیدی همکاری خود را با سازمان رادیو و تلویزیون وقت و مرکز حفظ و اشاعه موسیقی سنتی ایران شروع کرد که به واسطه کهولت سن، شاگردان را در منزل تعلیم می‌داد. این هنرمند همچنین ضو هیات موسیقیدانان سنتی و همچنین مدرّس آواز در هنرستان ملی موسیقی بود.

از دوامی به عنوان لوح محفوظ ردیف‌های آوازی و سازی و قطعه‌های اصیل قدیمی یاد می‌کنند که یک عمر هر چه می‌دانست، بی‌دریغ به هنر آموزان جوان آموخت. از او مجموعه تصانیف قدیمی (بیش از ۱۸۶ تصنیف) با آوانگاری و نت نویسی فرامرز پایور منتشر شد. این هنرمند ردیف آوازی دوامی را نیز نت نویسی کرد.

این هنرمند فقید موسیقی ایرانی با تدریس در هنرستان آزاد موسیقی ملی و مکتب صبا و نیز تدریس خصوصی در خانه‌اش تا بازپسین سال‌های عمر در مسیر آموزش کوشا و مصمم بود و ابوالحسن خان صبا، فرامرز پایور، محمود کریمی، نصرالله ناصح پور، محمدرضا شجریان، محمدرضا لطفی، ناصر فرهنگ فر، حسین علیزاده، پرویز مشکاتیان، داریوش طلایی، مجید کیانی، محمد حیدری، فاطمه واعظی (پریسا)، فاخره صبا، تورج کیارس، کریم صالح عظیمی، شاپور حاتمی، نورعلی خان برومند، شهرام ناظری، سیما بینا و رامبد صدیف تنها بخشی از شاگردان او را تشکیل می‌دهند.

دوامی با حفظ و نگاه داشت، مجموعه ردیف آوازی ایران و آموزش آن به هنرجویان از نابودی بخش مهمی از دانسته‌ها و تجربیات کهن جلوگیری کرد و بزرگ‌ترین کوشش خود را در راه انتقال سالم آن به آیندگان به کار بست.

وی خواننده و نوازنده‌ای توانا بود که سبکی مختص خود داشت و به جرات می‌توان گفت که شیوه آوازخوانی بیشتر خوانندگان موسیقی ردیف-دستگاهی ایران وام دار اوست.