واقعه ۱۵ خرداد ۴۲: تماس‌های مخفیانه «یار دیرین خمینی» با آمریکا - Gooya News

رادیو فردا - اسنادی که در سال‌های اخیر در آمریکا از حالت طبقه‌بندی سری خارج شده، نشان می‌دهد که روح‌الله خمینی در دوره‌هایی حساس از مبارزه خود با حکومت پهلوی از تبادل پیام و تعاملات مخفیانه با «شیطان بزرگ» در راه رسیدن به قدرت ابایی نداشته است.

محمدصادق لواسانی (چپ) در کنار روح‌الله خمینی

***

محمد بهشتی، ابراهیم یزدی، مهدی بازرگان‌ و جعفر بهبهانی از جمله افرادی بودند که در دوره‌هایی حساس بین او و مقام‌های آمریکایی نقش رابط را بازی کردند. بر اساس یافته‌های رادیوفردا، باید نام محمدصادق لواسانی، دوست دوران طلبگی و «یار دیرین» روح‌الله خمینی، را هم به فهرست این رابطان اضافه کرد.

رادیوفردا در آرشیو ملی آمریکا به اسنادی دست یافته که نشان می‌دهد در پی واقعه ۱۵ خرداد ۱۳۴۲ و دستگیرشدن روح‌الله خمینی، مأموران سفارت آمریکا در تهران و محمدصادق لواسانی ملاقات‌هایی داشته‌اند.

محمدصادق لواسانی و روح‌الله خمینی در دوران جوانی، یعنی از ۱۲۹۷ خورشیدی، در مدرسه دارالشفاء حوزه علمیه قم هم‌حجره بودند و رفاقت‌شان حدود ۷۰ سال یعنی تا پایان عمر ادامه داشت به‌گونه‌ای که، به‌گفتهٔ فرزندش، در سال‌های پس از انقلاب هم «حداقل هفته‌اى یک بار بدون هیچ تشریفاتی» به ملاقات خمینی می‌رفت و نهایتاً مهرماه ۱۳۶۹ کمتر از یک سال پس از مرگ خمینی در ۸۹سالگی درگذشت.​

لواسانی (راست) و خمینی در جوانی

***

لواسانی از افرادی بود که در دوران حبس خانگی خمینی در تهران نیز به دیدار او می‌رفت و به‌نوشتهٔ احمد خمینی، لواسانی در دوران تبعید روح‌الله خمینی «مسئولیت نمایندگى على‌الاطلاق» او را هم پذیرفت و یکی از نمایندگان جمع‌آوری «وجوه شرعی» و «مسئول شهریه خمینی در قم و تهران و سایر حوزه‌ها» بود.

تماس محمدصادق لواسانی با مقام‌های آمریکایی در شرایطی انجام می‌شد که ایالات متحده برای درک بهتر مقاصد روح‌الله خمینی در پی یافتن دوستان و رابطانی در حلقهٔ نزدیک او بود. به‌طور نمونه، ویلیام میلر، از دیپلمات‌های جوان سفارت آمریکا که چند دهه بعد از هواداران تعامل با جمهوری اسلامی شد، با مهدی حائری یزدی که از بستگان خمینی بود، تماس داشت.