شجریان در رده بزرگانی چون حافظ و سعدی است

درباره محمدرضا شجریان، تعاریف و نقل‌قول‌های بسیاری موجود است و کتاب‌هایی هم درباره او نوشته شده است که ابعاد مختلفی از این هنرمند را بررسی کرده است. حال در جدیدترین نمونه از کتاب‌های مربوط به محمدرضا شجریان، مهران حبیبی‌نژاد دست به قلم برده و کتابی تحت عنوان «اسطورۀ موسیقی شرق» از مجموعه گفته‌ها و دل‌نوشته‌ها درباره این هنرمند، جمع‌آوری کرده است.

به همین جهت تصمیم گرفتیم طی گفت‌وگویی با مهران حبیبی‌نژاد از جزئیات این کتاب با خبر شویم.

او درباره این کتاب به ایسنا گفت: کتاب اسطورۀ موسیقی شرق، تمجید و ستایش یک نویسنده یا یک شخص از استاد محمدرضا شجریان نیست. این کتاب، گفته‌ها و دل‌نوشته‌های بسیاری از هنرمندان، اساتید دانشگاه، موسیقیدانان، نویسندگان، پژوهشگران، شاعران، خبرنگاران داخلی و خارجی و حتی سیاستمداران دربارۀ شخصیت چندوجهی استاد شجریان و متأثر از صدای ملکوتی او و آفرینش آثار فاخر و کم‌نظیر در پنج دهۀ موسیقی آوازی ایران است که نگارش آن دو سال طول کشید. به هر حال در بین هنرمندان کمتر دیده‌ایم که طیف وسیعی از جامعه درباره یک شخصیت هنری تا این حد صحبت کنند و از هنر و عظمت کار او بگویند.

حبیبی‌نژاد ادامه داد: کتاب «اسطورۀ موسیقی شرق» در راستای کتاب «خسرو خوبان» است؛ در کتاب «خسرو خوبان» به کارها و آثار استاد شجریان تا سال ۸۳ پرداخته شده است. حال کتاب «اسطورۀ موسیقی شرق»، در تکمیل کتاب «خسرو خوبان» به فعالیت‌های استاد مانند انتشار آلبوم‌های «جام تهی»، «ساز خاموش»، «سرود مهر»، «غوغای عشقبازان»، «آه باران»، «رندان مست»، «مرغ خوشخوان»، «خراسانیات» و «طریق عشق» و یا سازهای ابداعی پرداخته است.

او تصریح کرد: در این کتاب کلام آواز و تصنیف‌های آثار استاد از سال ۸۳ به بعد قرار دارد. همچنین شاعران خوبی در سوگ و ستایش شجریان، اشعاری سروده‌اند که همه را در این کتاب سامان داده‌ام.

از او سوال کردیم که وجه تمایز این کتاب با سایر آثاری که دربارهٔ اساتید فرهنگ و هنر تحریر می‌شوند، چیست؟ پاسخ داد: من برای کارهای خودم شیوه خاصی دارم که همان را از کتاب‌های «آوای مهرآیین» دربارهٔ استاد مشکاتیان گرفته تا کتاب «آرشه‌های سحرانگیز عاشقانهٔ استاد حبیب الله بدیعی در پرده ساز همایون استاد همایون خرّم»، «نغمه سازِ جاودان» استاد علی تجویدی، ادامه داده‌ام.

حبیبی‌نژاد بیان کرد: در کتاب‌هایم درباره هنرمندان، گفت‌وگوهای آنها، صحبت‌هایی که دیگران درباره آنها دارند، تاثیراتی که از هنرمندان دیگر گرفته‌اند، اساتیدی که در کنار آنها تجربه کسب کرده‌اند، آثاری که خلق کرده‌اند و دیدگاه‌ها و نقد و نظرهای هنرمندان دیگر دربارهٔ این بزرگان را می‌نویسم.

او درباره تفاوت نگارش کتاب درباره شجریان با دیگر هنرمندان گفت: بحث شجریان با دیگر هنرمندان مقداری متفاوت است، دیگر هنرمندانی که درباره آنها نوشته‌ام، آهنگساز یا نوازنده بوده‌اند ولی شجریان چند وجهی است و فاکتورهای مختلفی نسبت به هنرمندان دیگر دارد. باید درباره شجریان مقالات و رسالاتی نوشت و شاید سال‌ها بعد همان‌طور که محققان درباره بزرگانی مانند سعدی و حافظ نوشته اند، درباره شجریان هم همین‌گونه شود؛ زیرا شجریان در ردهٔ همین بزرگان قرار دارد و هر چه که دربارهٔ او بگوییم کم است.

از حبیبی‌نژاد سوال کردیم که از چه عکس‌هایی در این کتاب استفاده کرده است؟ بیان کرد: در این کتاب از عکس‌های خیلی خوبی استفاده شده که منابع مختلفی از سایت‌های داخلی و خارجی دارند. تلاش کرده‌ام تا جایی که ممکن است غیر از تصاویر استاد شجریان، از تصاویر افرادی که درباره شجریان صحبت کرده‌اند و مقالاتی نوشته اند، در کتاب بگنجانم و از آنها بهره ببرم.

مهران حبیبی‌نژاد در رشته زبان و ادبیات فارسی تحصیل کرده و در دههٔ ۷۰ فعالیت فرهنگی خود را در حوزه هنری آغاز کرده است. او با مطالعه در زمینهٔ متون کهن، نخستین اثرش که تصحیح دیوان عمادی شهریاری بود، توسط نشر طلایه در سال ۱۳۸۱ چاپ کرد. به خاطر علاقهٔ فراوان به موسیقی کلاسیک و اصیل ایرانی به‌ویژه آواز شجریان، درباره او و زندگی هنری اش اثری تدوین و منتشر کرد.

درسال ۱۳۸۳ دوکتاب لطیفهٔ نهانی (گزیدهٔ گفت و گوها و نقد و نظرهایی دربارهٔ استاد محمدرضاشجریان) و کتاب شور ترانه (مجموعه ای از تصنیفهای استاد شجریان) را البته با تایید و اجازهٔ شجریان تألیف و منتشر کرد.

حبیبی‌نژاد تاکنون حدود ۳۰ عنوان کتاب در حوزهٔ زندگی هنری موسیقیدانان بزرگ ایران ازجمله؛ پرویز یاحقی، پرویز مشکاتیان، همایون خرم، حبیب الله بدیعی، علی تجویدی، اکبر گلپایگانی، بانو دلکش و... و در زمینهٔ متون کهن پارسی منتشر کرده است.

انتهای پیام