این پزشک به خانه همه ایرانی‌ها سر می‌زند

به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری دانشجو، این روز‌ها موضوع اجرای طرح پزشکی خانواده و برنامه سلامت خانواده ایرانی از سوی مسؤولان و متولیان بهداشت و درمان کشور به صورت مکرر به گوش می‌رسد و قرار است با اجرای طرح پزشکی خانواده، چتر بهداشت و درمان جامعه بر سر هر خانواده ایرانی در اقصی و نقاط کشور گسترانیده شود.

برنامه پزشکی خانواده سابقه دو دهه‌ای در ایران دارد؛ به طوری که از ابتدای دهه ۸۰ در کشور شروع شد و اکنون در تمام روستا‌ها و شهر‌های زیر ۲۰ هزار نفر جمعیت اجرایی شده است. بخش شهری این برنامه نیز از سال ۹۱ در دو استان فارس و مازندران به صورت آزمایشی شروع شد.

کشور‌های پیشرو در برنامه پزشک خانواده و نظام ارجاع توانسته‌اند با رویکرد سلامت‌نگر، کل‌نگر و توجه به همه ابعاد سلامتی و ریشه‌یابی علل بیماری در روش و محیط زندگی و نیز تشخیص و درمان به موقع همراه با کاهش پرداخت مستقیم از جیب مردم، ضمن ارتقای سلامتی فرد، خانواده و اجتماع، با هزینه کرد کارا و اثربخش منابع منجر به عدالت در سلامت و در نهایت ارتقای رضایت مردم شوند.

‏پزشک خانواده کیست؟

‏پزشکی است که حداقل دارای مدرک دکتری حرفه‌ای پزشکی بوده و در نخستین سطح خدمات، عهده دار ارائه و مدیریت خدمات سلامتی سطح اول است. پزشک خانواده مسئولیت دارد خدمات سلامت را در محدوده بسته خدمات تعریف شده؛ بدون تبعیض سنی، جنسی، ویژگی‌های اقتصادی اجتماعی و ریسک بیماری در اختیار فرد، خانواده، جمعیت و جامعه تحت پوشش خود قرار دهد. پزشک خانواده می‌تواند برای حفظ و ارتقای سلامت، برابر این دستورالعل از ارجاع فرد به سایر ارائه کنندگان خدمات سلامت و سطوح بالاتر استفاده کند، ولی مسئولیت تداوم خدمات با او خواهد بود.

اجرای برنامه سلامت خانواده در ۵۷ شهر از ابتدای اردیبهشت

بهرام عین اللهی٬ وزیر بهداشت با اشاره به آغاز به کار برنامه سلامت خانواده در ۵۷ شهر کشور از ابتدای اردیبهشت امسال، اولویت اجرای این برنامه را مناطق محروم کشور عنوان کرد.

وزیر بهداشت با اشاره به اجرای برنامه سلامت خانواده به عنوان یکی از اولویت‌های وزارت بهداشت در سال جاری، رویکرد مهم این برنامه را تقویت اقدامات پیشگیرانه و حفظ سلامت مردم خواند که با مشارکت گروه‌های گسترده و توانمند، در بستر شبکه بهداشت و درمان کشور دنبال می‌شود.

وزیر بهداشت با اشاره به آغاز به کار برنامه سلامت خانواده در حدود ۵۷ شهر کشور از ابتدای اردیبهشت امسال، اولویت اجرای این برنامه را مناطق محروم کشور عنوان کرد.

وی عملکرد مراقبان سلامت را که در مناطق شهری به عنوان اعضای گروه‌های سلامت خانواده خدمت ارائه می‌کنند، مشابه خدمات بهورزان در مناطق روستایی عنوان کرد و گفت: تیم‌های سلامت با پایش فعالانه جمعیت تحت پوشش، سلامت آن‌ها را به طور منظم پیگیری می‌کنند و می‌کوشند با آگاه سازی افراد از وضعیت سلامت خود، از بروز مشکلات ناشی از بیماری‌ها در افراد، پیشگیری کنند.

مراقب سلامت در خط مقدم پزشکی خانواده

وزیر بهداشت خاطرنشان کرد:عضو دیگر تیم سلامت، پزشک خانواده است. همچنین پزشک خانواده در صورت نیاز به خدمات تخصصی، فرد را به پزشک متخصص به عنوان سطح دو خدمات ارجاع می‌دهد و در این مرحله اطلاعات مربوط به وضعیت سلامت بیمار و فرآیند‌های درمانی او در پرونده الکترونیکی، در اختیار پزشک متخصص قرار می‌دهد.

مراقب سلامت در صورت تشخیص بیماری، فرد بیمار و نیازمند مراقبت را به پزشک خانواده به عنوان سطح یک خدمات ارجاع می‌دهد تا به صورت رایگان معاینه و درمان شود

عین اللهی افزود: سطح سه خدمات، مربوط به افرادی است که نیاز به بستری و دریافت خدمات درمانی در بیمارستان دارند که این مرحله با انتقال پرونده الکترونیک بیمار به بیمارستان انجام می‌شود.

استفاده از تجارب ۲۰ ساله طرح پزشکی خانواده

وزیر بهداشت با اشاره به اینکه حدود ۲۰ سال از اجرای برنامه پزشکی خانواده در کشور می‌گذرد، افزود: تجارب فراوانی از اجرای این طرح به دست آمده است و در نشست‌های تخصصی با اعضای فرهنگستان علوم پزشکی و صاحب نظران و مجریان پزشکی خانواده در دو استان فارس و مازندران، نقاط مثبت و منفی این طرح شناسایی شده است.

وی تصریح کرد: اجزای برنامه پزشکی خانواده که در برخی کشور‌های دیگر اجرا شده، عینا در کشور ما قابل اجرا نیست؛ بلکه باید برخی فرایندها، بومی‌سازی و باتوجه به شرایط، امکانات و اقتضائات کشور به اجرایی شود.

وی تاکید کرد: از دو ـ سه ماه قبل، زیرساخت‌های فناوری اطلاعات برای اجرای برنامه سلامت خانواده فراهم شده و با تکمیل پرونده الکترونیک سلامت، از ابتدا تا انتهای زنجیره ارجاع الکترونیک، قابل مشاهده است.

با توجه به اجرای طرح پزشکی خانواده، موضوع تامین پزشکان مورد نیاز اجرای طرح و در نظر گرفتن مشوق‌هایی برای ایجاد انگیزه و مشارکت مطلوب پزشکان در اجرای طرح از اهمیت قابل توجهی برخوردار است.

پزشکی خانواده سه سطح دارد

سعید کریمی، معاون درمان وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در پاسخ به این پرسش که «در طرح پزشکی خانواده بیماران چگونه تحت درمان قرار می‌گیرند؟»، گفت:پزشکی خانواده سه سطح دارد. سطح یک مربوط به بهداشت و بقیه مربوط به درمان است.

وی ادامه داد: سطح یک در شهر‌های زیر ۲۰ هزار نفر جمعیت، مناطق عشایری و مددجویان کمیته امداد و بهزیستی برقرار شده است. از ابتدای دیماه سال گذشته شروع شده و اکنون تقریبا تکمیل شده است.

معاون درمان وزیر بهداشت خاطرنشان کرد: در سطح دو که مربوط به بیمارستانهاست، در تمام مراکز نظام ارجاع مشخص شده تا در هر رشته‌ای، از مرکزی که می‌خواهد از سطح یک به سطح ۲ ارجاع داده شود، از چه مسیری صورت گیرد و تخصص‌ها مشخص شده است.

کریمی افزود: سامانه‌ها هوشمند و تمام الکترونیک شده و در این سامانه امکان نسخه نویسی، شرح حال، رادیولوژی و اقدامات پارا کلینیکی مشخص شده است.

وی متذکر شد: وقتی در سطح یک بیمار را ویزیت کردند به سطح ۲ ارجاع داده می‌شود و در سطح دو که بیمارستان است بیمار مشاهده و بررسی می‌کنند و به محض اینکه نسخه پیچی شد باز خورند آن برای پزشک ارسال می‌شود.

حالا که طرح پزشکی خانواده در نقاط مختلف کشور به مرحله اجرا در آمده، باید با برنامه ریزی منسجم و تامین امکانات سخت افزاری همچون پزشک و پیرا پزشکان مورد نیاز، مسیر خدمت رسانی و تامین نیاز درمانی بیماران را تسهیل کند تا مردم هنگام ابتلا به بیماری دغدغه مکان و چگونگی ویزیت خود را نداشته باشند.