گروگان‌گیری سفارت ایران در لندن / بحران سیاسی ۱۹۹۳ در روسیه؛ توپ بستن پارلمان! / چگونه حکومت عراق خلع سلاح و ساقط شد؟ / اعدام ویلیام جویس ملقب به لرد هاو هاو / از شروع انقلاب رومانی تا اعدام چائوشسکو

بسته ویدیویی «تابناک» مجموعه‌ای از ویدیو‌ها عمدتاً متکی بر گزارش‌ها و تحلیل‌ها و ویدیویی‌هایی درباره دیگر موضوعات فرهنگی، اقتصادی و... است که تماشایش را از دست داده‌اید؛ نگاهی دوباره و متفاوت به آنچه در این بستر می‌توان فرا گرفت.

 

بحران سیاسی ۱۹۹۳در روسیه؛ توپ بستن پارلمان!

پس از فروپاشی شوروی ساختار اقتصادی روسیه یک شبه از بین رفت. این منجر به فاجعه اقتصادی و اجتماعی در روسیه شد و هزاران نفر به زیر خط فقر رفتند. بوریس یلتسین که آن زمان رئیس‌جمهور روسیه بود برای حل مشکلات شروع به اصلاحاتی کرد که با مخالفت نمایندگان شورای عالی شوروی رو به رو شد. نمایندگان مدعی بودند که تمام مشکلات اقتصادی و اجتماعی ناشی از رئیس‌جمهور است و برنامه استیضاح او را در سر داشتند. پس از بالا گرفتن درگیری‌های سیاسی و دو نیم شدن جامعه سر حمایت از مجلس یا دولت کار به درگیری نظامی کشید و تانک‌های زیر دست یلتسین به سمت پارلمان روسیه آتش گشودند. این درگیری‌ها منجر به مرگ صدها تن شد و نهایتا با مداخله نیروهای ضد تروریستی که زمانی زیر نظر کا گ ب فعالیت می‌کردند ماجرا به پایان رسید. بسیاری بر این باور هستند که تک تیراندازانی ناشناس با شلیک هدفمند به مردم، به دنبال تشدید شرایط و ایجاد بحران بودند؛ هرچند تحقیقات بعدی موفق به کشف هویت این افراد نشد. اما از این جهت که این اتفاقات منجر به افزایش شدید اختیارات ریاست‌جمهوری برای یلتسین و کاهش شدید اختیارات پارلمان شد. بسیاری باور دارند که این تک‌تیراندازها مزدورانی بودند که یلتسین به روسیه دعوت کرده بود.تصاویر نفس‌گیر از اتفاقات مسکو در سال 93 همراه با توضیحات بیشتر را در ویدیو تابناک ببینید.

 

چگونه حکومت عراق خلع سلاح و ساقط شد؟

پس از حمله ارتش بعث عراق به کویت و اشغال کویت که با واکنش نظامی ائتلافی به رهبری آمریکا همراه شد، دولت‌های عربی از ناحیه صدام که پیش از این بازوی آن‌ها در مقابله با ایران بود، احساس نگرانی کردند و دولت‌های غربی نیز با محوریت آمریکا به سمت خلع سلاح عراق و ساقط کردن رژیم بعث سوق یافتند؛ تحریم‌هایی که منتهی به روند نفت برابر غذا شد و اقتصاد عراق را متلاشی کرد. همزمان آمریکا پس از اشغال نسبتاً سریع افغانستان، نیرو‌های نظامی اش در خاورمیانه را به ۲۰۰ هزار نفر افزایش داد. در چنین شرایطی، صدام حسین در ۱۱ اسفند ۱۳۸۱ پذیرفت که موشک‌های الصمود ۲ از آخرین بقایای توان موشکی اش را نیز دستور بازرسان تسلیحاتی سازمان ملل نابود کند و بدین ترتیب، روند خلع سلاح عراق کامل شد. در مقابل تسلیم عراق، آری فلشر سخنگوی کاخ سفید گفت: «اقدام اخیر عراق نشان دهنده ترفند و فریبکاری است که آمریکا پیش بینی کرده بود. آمریکا خواهان رهبری ائتلافی از کشور‌های مایل به منظور خلع سلاح صدام حسین است.» هفده روز بعد یعنی در ۲۹ اسفند ۱۳۸۱، عراق مورد حمله آمریکا قرار گرفت. این مستند تاریخی تکان دهنده از روند خلع سلاح تا اسقاط رژیم بعث عراق را که دفتر مولتی مدیا تابناک تهیه کرده را تماشا کنید.

 

اعدام ویلیام جویس ملقب به لرد هاو هاو

در جریان جنگ جهانی دوم، نازی‌ها از یک سیاست‌مدار فاشیست به نام ویلیام جویس برای پخش پروپاگاندا استفاده می‌کردند. جویس در آمریکا به دنیا آمده بود و در سال ۱۹۴۰ به آلمان مهاجرت کرده و آنجا شهروندی کسب کرده بود. ولی پدر و مادر او بریتانیایی بودند و لهجه بریتانیایی او برای اجرا‌های رادیویی نازی‌ها ایده‌آل بود. در طول مدت فعالیت خود، او به جز اجرای برنامه ندای آلمان برای اسرای جنگی بریتانیایی پروپاگاندا هم می‌نوشت. بعد از پایان جنگ او دستگیر و محاکمه و نهایتا به خیانت محکوم و اعدام شد. او تا آخرین لحظه از باور‌های خود دست برنداشت و به نژادپرستی خود افتخار کرده و به مردم بریتانیا در مورد خطر امپریالیستی شوروی اخطار داد!

 

از شروع انقلاب رومانی تا اعدام چائوشسکو

انقلاب دسامبر رومانی که در دسامبر سال ۱۹۸۹ رخ داد و بخشی از انقلاب‌های ۱۹۸۹ محسوب می‌شود، شاید یکی از دراماتیک‌ترین انقلاب‌های قرن بیستم باشد. پس از چهل سال حکومت یک نظام کمونیستی با سیاست‌های اقتصاد ریاضتی، تصمیم به اخراج یک کشیش در شهر تیمیشوارا جرقه شورش‌هایی بود که در چند روز باعث سقوط حکومت نیکولای چائوشسکو شد. پس از شورش‌های تیمیشوارا طبق روال همیشه چائوشسکو تصمیم گرفت که برگزاری تظاهرات در بخارست قدرت در خطر خود را تحکیم بخشد و حمایت مردم از دولت خود را نشان دهد. تعداد زیادی از کارگران با تهدید به اخراج به میدان کاخ ـ که بعد‌ها میدان انقلاب نامیده شد ـ آورده شدند و مراسم به صورت زنده از تلویزیون ملی پخش شد. اما جمعیت حاضر که همه ناراضی از شرایط موجود بودند، به جای تشویق‌های همیشگی شروع به اعتراض کرده و نظم مراسم به هم خورد. پخش این اعتراض گسترده از تلویزیون ملی برای چائوشسکو نتیجه معکوس داشت. مردم به خیابان‌ها ریختند و نظامیان نیز با حمایت از مردم به چائوشسکو پشت کردند. سازمان امنیتی رومانی، سکوریتاته توان کنترل شرایط را نداشت و چائوشسکو مجبور شد که با همسرش سوار بر هلیکوپتر فرار کند. اما نتوانست مدت زیادی پنهان شود و نهایتا دستگیر، محاکمه و اعدام شد. تصاویر این لحظه تاریخی و محاکمه و اعدام رئیس‌جمهور رومانی سوسیالیست را با زیرنویس فارسی در ویدیو تابناک ببینید. (هشدار: این ویدیو شامل تصاویری است که ممکن است برای همه مخاطبان مناسب نباشد.)

 

گروگان‌گیری سفارت ایران در لندن

چند سال پس از پیروی انقلاب اسلامی شش مرد مسلح با گذرنامه‌های عراقی وارد لندن شدند و پس از چند روز تمرین و آمادگی در روز چهارشنبه ۱۰ اردیبهشت ۱۳۵۹ (۳۰ آوریل ۱۹۸۰) به سفارت ایران در لندن حمله کردند. این گروگانگیری که شش روز به طول انجامید با پشتیبانی دولت صدام انجام شده بود. این شش مرد مسلح که در عراق آموزش دیده بودند، خواستار آزادی برخی زندانیان سیاسی و استقلال خوزستان بودند و خود را عضو سازمان‌هایی معرفی می‌کردند که خواستار حقوقی چون تدریس زبان عربی و اولویت صرف درآمد‌های نفتی خوزستان در خوزستان و سپس ایران بودند. بعد از شروع هشت سال دفاع مقدس، این واقعه تا حد زیادی در اثر جنگ از خاطر مردم رفت. گزارش بی‌بی‌سی از این واقعه را همراه با تصاویری از عملیات نجات گروگان‌ها را در ویدیو تابناک با زیرنویس فارسی ببینید.