«سیلویو برلوسکونی»؛ تاجری در لباس سیاستمدار

به گزارش تابناک «خبرگزاری الجزیره» در گزارشی با اشاره به مرگ "سیلویو برلوسکونی"، نخست وزیر سابق و سیاستمدار سرشناس ایتالیایی،  به واکاوی پرونده مملو از فساد و رسوایی وی در دوران حضورش در قدرت و به طور کلی، فعالیت‌های سیاسی او پرداخته است.  

خبرگزاری الجزیره در گزارش خود می‌نویسد:

«سیلویو برلوسکونی سیاستمدارِ تاجر و ثروتمند ایتالیایی و نخست‌وزیر سابق این کشور، به تازگی در سن 86 سالگی در شهر میلان ایتالیا درگذشت. این سیاستمدار راست‌گرای ایتالیایی که در تاریخ 20 سپتامبر سال 1936 در میلان متولد شده، تا حد زیادی به واسطه رسوایی‌های متعدد مالی و جنسی خود و همچنین تغییر حال و هوای معادلات سیاسی در ایتالیا شناخته می شود. دیدگاه ها و رویه های سیاسی وی بر تفکرات یک نسل در تاریخ ایتالیا اثرگذاری های قابل توجهی داشته است. 

او که زمانی با دونالد ترامپ رئیس جمهور سابق آمریکا مقایسه می شد، در ابتدا با حضور در صنعت ساخت و ساز مسکن توانست موفقیت های اقتصادی قابل توجهی کسب کند و کم کم کسب و کارهای خود را توسعه بخشید و به دنیایِ مافیا در ایتالیا راه یافت. 

در فاصله میان دهه های 1970 تا 1980 میلادی، برلوسکونی یک امپراطوری رسانه ای را در ایتالیا ایجاد کرد. امپراطوری که یک انتشاراتی بزرگ و همچنین یک شبکه تلویزیونی کابلی محبوب را در برمی گرفت و در نوع خود اصلی ترین رقیب تلویزیون ملی ایتالیا در نظر گرفته می شد. در سال 1986، برلوسکونی باشگاه فوتبال محبوب "آث میلان" را خریداری کرد و آن را از ورشکستگی نجات داد و از این طریق محبوبیت خود را در ایتالیا افزایش داد. با این همه، وی که عاشق لقب "شوالیه" برای خود بود، تا سال 1994 به صورت جدی وارد حوزه سیاست نشد. 

برلوسکونی با ایجاد یک حزب تازه راست گرا با نام "فورزا ایتالیا"(ایتالیا به پیش)، دوره ای تازه را در چهارچوب معادلات سیاسی کشورش آغاز کرد. او اندکی بعد برای نخستین بار توانست با توجه به پیروزی در انتخابات ایتالیا به کرسی نخست وزیری این کشور دست پیدا کند. 

بسیاری از ناظران و تحلیلگران معتقدند که قدرت گیری برلوسکونی در صحنه سیاسی ایتالیا عملا دوره‌ای تازه را در این کشور نوید می داد. دوره ای که دیگر، احزاب از قدرت اصلی در صحنه سیاست این کشور برخوردار نبودند و فردی با ویژگی های برلوسکونی یک‌تنه در این کشور قدرت را قبضه کرد. در این رابطه، برخی می گویند که برلوسکونی محصولِ دوره طلایی تلویزیون های تجاری ایتالیا است. 

اگرچه برلوسکونی در اولین مرتبه حضور خود به عنوان نخست وزیر ایتالیا تنها یک سال در قدرت بود و با اتهامات عدیده ای مبنی بر کلاهبرداری و حضور فعال در قالب مافیا ایتالیا رو به رو شد، با این حال، او همچنان توانسته قدرت خود را در کشورش حفظ کند. وعده های برلوسکونی در مورد تحقق رشد اقتصادی، هواداران زیادی را به سمت وی جلب کرد که این مساله خود موجب شد تا در سال های 2001 و 2008، وی پیروز انتخابات در ایتالیا شود. وی تا پایان سال 2011 در قدرت باقی ماند. در آن سال، برلوسکونی اعتماد اکثریت پارلمان ایتالیا را در پی وقوع یک رسوایی بزرگ جنسی برای خود از دست داد. 

برلوسکونی از زمانی که قدرت را در ایتالیا به دست گرفت برای بیش از 20 مرتبه به دلایلی نظیر یواستفاده از قدرت، کلاهبرداری مالی و برگزاری مهمانی های بزرگ فحشا در ویلایش در میلان، به دادگاه فراخوانده شد. او به طور خاص در سال 2011 به دلیل درخواست رابطه جنسی از یک دختر 17 ساله مصری به دادگاه فراخوانده شد. او همچنین با طرح لایحه ای که به سیاستمداران اجازه می داد تا زمانی که در قدرت هستند از هرگونه پیگرد قضایی مصون باشند هم جنجال‌ساز شد. مسائلی که همه و همه در کاهش قابل توجه محبوبیت برلوسکونی به شدت موثر بودند. 

برلوسکونی؛ سیاستمداری در لباس دلقک

بسیاری از ناظران و تحلیلگران در ایتالیا بر این باورند که وجود فردی نظیر برلوسکونی در قدرت در کشوری نظیر ایتالیا عملا کمک کرده تا این ایده که دلقک ها نیز می توانند قدرت را به دست گیرند، ماهیت عینی و عملیاتی به خود بگیرد. در واقع، این طیف ها بر این باورند که رسوایی های مختلف برلوسکونی موجب شده تا حتی رسانه‌های خارجی نیز دیدگاه منفی نسبت به ایتالیا و معادلات سیاسی در این کشور پیدا کنند. 

"فرانچسکو گالتی"، تحلیلگر سیاسی ایتالیایی می گوید: "البته که برلوسکونی را باید به واسطه اقدامات او در زمینه مدیریتِ روابط سخت و توام با مشکل به ویژه در اوایل دهه 2000 میلادی هم به یاد آورد". وی معتقد است که برلوسونی توانست جایگاه بین المللی ایتالیا را تا حد زیادی بازیابد و در برهه هایی میان رهبران بین المللی نظیر اردوغان، جورج بوش پسر و ولادیمیر پوتین، برخی اشتراک نظرها را با محوریت ایتالیا ایجاد کند. اگرچه که او همواره با رهبران فرانسه و ایتالیا روابط منفی و توام با چالشی را تجربه کرد. 

برلوسکونی پس از آنکه رسوایی های متعددی را برای خود به بار آورد، سال به سال با افول موقعیت سیاسی خود رو به رو شد. اگرچه چهره های سیاسی مختلفی پس از برلوسکونی سعی کرده اند تا جایگاه او را به دست آورند با این حال این امر تاکنون محقق نشده است. برلوسکونی در دوره حضور خود در قدرت و حتی دوره ای که در قدرت نبود هم سرخط اصلی خبرها در کشورش را در اختیار داشت. اقدام وی در سال 2012 مبنی بر بازگشت رسمی‌اش به جهان سیاست سبب شد تا دولت تکنوکراتیکِ "ماریو مونتی" سقوط کند. 

سال 2013، علی رغم اینکه دادگاه اروپایی حقوق بشر، برلوسکونی را از بازگشت به قدرت سیاسی منع کرده بود، وی توانست بر این حکم فائق آید و آن را دور بزند. برلوسکونی در سال های اخیر عمر خود همراه طرفدارِ سیاست‌هایی بود که بر ادغام بیشتر ایتالیا در اتحادیه اروپا تاکید داشتند. سال 2019، برلوسکونی در سن 83 سالگی و پی از سپری کردن یک عمل جراحیِ شکم، به عنوان یک عضو پارلمان اروپایی انتخاب شد. 

در سال های اخیر و به طور خاص در بحبوحه پاندمی کرونا و پس از آن، برلوسکونی سعی کرد نقشی مهم را در شکل دهی به معادلات سیاسی در کشورش بازی کند. با این حال، در همین دوره، وضعیت سلامتی وی نیز رو به وخامت گذاشت. در اوایل سپتامبر سال 2020، برلوسکونی به کرونا مبتلا شد و از ان زمان تا وقتِ مرگش، به طور مداوم و در برهه های زمانی مختلف در بیمارستان بستری می‌شد. 

برلوسکونی اخیرا نیز با طرح این موضوع که خودِ اوکراین موجب حمله روسیه به این کشور شده و نخست وزیر کنونی ایتالیا جورجیو ملونی نباید با ولادیمیر زیلنسکی دیدار می کرد، جنجال ساز شده بود. با این همه، بسیاری از تحلیلگران سیاسی در ایتالیا معتقدند که آنچه در 20 سال اخیر در صحنه سیاست ایتالیا گذشته، یا در مورد برلوسکونی و یا علیهِ وی بوده است و این مساله نشان دهنده جایگاه قابل تامل وی در این عرصه است. فردی که بر افکار یک نسل در ایتالیا اثرگذار بود و بسیاری از همین حالا، نبودنِ وی را باور نمی کنند.