شهربابک و فرصت‌های فیروزه‌ای

اینجا شهربابک است، جایی که سرمایه‌های انسانی و طبیعی اش همیشه زبانزد خاص و عام بوده، انسان‌هایی دارد که هنر با تار و پود وجودشان آمیخته شده است و سرانگشتان توانمندشان اثری فاخر می‌سازد.

یکی از هنر‌های زیبای این شهرستان تراش فیروزه است، سنگ زیبا، اما زمختی که از دل معادن استخراج می‌شود و بعد از رسیدن به دستان ماهر فیروزه کاران شهربابک و رقصیدن در دستانشان و اصطکاک با دستگاه‌های تراش و برش فیروزه به نگینی دلربا بدل می‌شود.

آری فیروزه کاری یکی از زیباترین هنر‌های بانوان و مردان شهربابکی است که با اشتیاق این سنگ را ورز می‌دهند و با تزریق عشق، ظرافت آن را به منصه ظهور می‌رسانند، به طوری که نگاه هر زیبا پسندی را مسحور خود می‌کنند.

حالا شهربابک به واسطه وجود این سنگ قیمتی و آبی‌رو و همچنین هنرمندان چیره دستش، عنوان شهر ملی تراش فیروزه را از آن خود کرده است، عنوانی که با رای نهایی پنجمین شورای راهبردی انتخاب شهر‌ها و روستا‌های ملی در تاریخ پنجم اسفند ماه سال ۱۴۰۰ به این شهرستان داده شد.

تراش فیروزه مهمترین صنعت دستی شهربابک

رییس اداره میراث‌فرهنگی و گردشگری و صنایع دستی شهرستان شهربابک گفت: یکی از هنر‌های سنتی شهرستان شهربابک کار کردن بر روی گوهر سنگ‌ها است که تراش فیروزه مهمتر از همه تعداد زیادی از صنعت گران صنایع دستی این شهرستان را در حوزه خود جای داده است. 

حسن ابراهیمی تصریح کرد: خلاقیت هنرمندان از این هنر در کنار زیور آلات، مس، چوب و ... نقش آفرینی خاصی ایجاد کرده که امروزه به عنوان فیروزه کوبی می‌توان از آن یاد کرد.

رییس اداره میراث‌فرهنگی و گردشگری و صنایع دستی شهرستان شهربابک بیان کرد: این شهرستان با وجود ذخایر معدنی عظیم فیروزه برند ملی شهر فیروزه را از آن خود کرده که در پی آن امروزه برای بیش از هزار نفر شغل ایجاد شده است.

عناصری در فیروزه شهربابک وجود دارد که انحصاری بوده و در سایر فیروزه‌ها وجود ندارد

 امان الله نظریان رییس اتحادیه فیروزه شهربابک در گفتگو با خبرنگار باشگاه خبرنگاران جوان گفت: فیروزه شهربابک از جهات کیفی و کمی نه تنها در مقایسه با فیروزه نیشابور بلکه در مقایسه با تمامی فیروزه‌های جهانی از برتری خواص خودش برخوردار است، زیرا حالت اپال گونه دارد یعنی پس از تراش حالت چند رنگی و یا دو رنگی پیدا می‌کند.

او افزود: فیروزه شهربابک از جهات رنگی بسیار متنوع است به طوری که رنگی آن دو رنگ آبی و سبز است و نوع فیروزه سفیدان که دست کمی از رنگی ندارد و در معادن دنیای امروز بسیار کمیاب است. همچنین صنعت احیای آن‌ها خود بیشترین نقش را در تولید و اشتغال دارد.

بیش از ۲۰ نوع متفاوت فیروزه در شهر بابک شناسایی شده است

نظریان با بیان اینکه تاکنون بیش از ۲۰ نوع متفاوت اعم از رنگی و سفید فیروزه شهربابک شناسایی شده و از جهات کمی در دنیا نظیر ندارد، تصریح کرد: قاطعانه گفته می‌شود بیش از ۹۰ درصد فیروزه‌های بازار داخلی و خارجی کشور از فیروزه شهربابک است.

او با اشاره به اینکه قطعات حجیم و تا ۱۰۰ کیلویی فیروزه یک دست در معادن میدوک دیده شده است، بیان کرد: عناصری در فیروزه شهربابک وجود دارد که انحصاری بوده و در سایر فیروزه‌ها وجود ندارد.

رییس اتحادیه فیروزه شهربابک گفت: تعداد شرکت تعاونی ثبتی و رسمی و قانونی بیش از ۱۰۰ تعاونی است که ۸۵ شرکت عضو رسمی اتحادیه هستند.

او تصریح کرد: تعداد اعضای خانگی سهمیه بگیر که در حال حاضر سهمیه دریافت می‌کنند و فقط زیر مجموعه اتحادیه محسوب می‌شوند، حق رای و بعضی امتیازات دیگر تعاونی‌ها را هم ندارند تعداد آن‌ها نزدیک به ۹۰ عضو خانگی است.

نظریان گفت : تمامی کارگاه‌های تعاونی به منظور افزایش نرخ اشتغال شهرستان ایجاد شده‌اند، اما همه آن‌ها بنا بر دلایلی خاص از جمله تهیه مواد اولیه فعال نیستند به طور میانگین حدود ۵۰۰ الی ۶۰۰ نفر در این حوزه فعال و بهره‌مند هستند.

او بیان کرد: ثبت ملی شهر فیروزه به عنوان شهربابک از افتخارات اتحادیه و اقدامات آن است هر چند در اینجا لازم می‌دانم از نهاد‌های فرمانداری، شهرداری، میراث فرهنگی، اداره کار و سپاه شهربابک تشکر کنم.

نظریان افزود: برند شهر ملی که خود می‌تواند زمینه سازه ثبت جهانی شهربابک به عنوان شهر فیروزه تلقی شود متاسفانه مسکوت مانده و بنا بر دلایل نداشتن تمکن مالی اتحادیه و نبود مساعدت مالی از دیگر نهاد‌ها و شرکت‌ها و احتمالاً کارشکنی‌هایی در این موارد می‌رود که ثبت جهانی را تحت شعاع قرار دهد.

او افزود: افزایش تعداد تعاونی‌ها از ۳۵ به ۸۵ راه اندازی کارگاه‌های خانگی که قبلاً وجود نداشته و یا افزایش دستگاه‌های برش و تراش که طبق آمار‌ها میانگین آن‌ها حدود ۸.۵ است و همچنین صدور دو هزار مدرک فعالیت به وسیله آموزشگاه‌های آزاد و میراث فرهنگی صادر شده است و از طرفی معادل ۸۰ تا ۱۰۰ میلیارد تومان به ارزش پول امروز از جیب فرزندان همین شهر هزینه شده، که از افتخارات اتحادیه فیروزه شهربابک است.

نظریان گفت: خوشحالیم که فیروزی شهربابک در مقابل یک کار انجام شده قرار دارد و علیرغم تمام مشکلات راهی برای عقب گرد ندارد، در زمینه موانع و مشکلات سر راه فیروزه شهربابک به ویژه تهیه مواد قابل قبول، قابل رقابت و قابل تراش ضمن مکاتبات فراوان با نهاد‌ها و ادارات ذیربط نشست‌ها و گفت و گوی فراوانی با شخصیت‌ها به ویژه امام جمعه فرماندار روسای ادارات صنعت معدن تجارت، اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی، میراث فرهنگی، مقامات قضایی و سپاه صورت گرفته است که امیدواریم نهایتا فیروزه شهربابک جایگاه اصلی و در خور شأن خود را پیدا کند.

گزارش: محدثه صبوری

باشگاه خبرنگاران جوان کرمان کرمان