معضل تأمین آب شرب حتی در گرگان! / به ۳۶ درصد گرگانی‌ها آب شرب نمی‌رسد!

گروه استان‌های خبرگزاری دانشجو، علی قاسمعلی؛ از منظر بسیاری از ایرانیان، شهر گرگان مرکز استان گلستان در زمره یکی از مناطق به ظاهر خوش آب و هوا محسوب می‌شود؛ که تصور مشکل کم آبی، برای در این شهر برای همگان بسیار سخت است. اما واقعیت طور دیگری است؛ تغییر اقلیم و کاهش بارش‌ها مشکلات و تنگنا‌های بسیاری را در حوزه تامین آب شرب در گرگان ایجاد کرده است.

شهر گرگان حدود ۴۵۰ هزار نفر جمعیت دارد که در یکی دو سال اخیر با مشکل کم آبی مواجه بوده است. چند ماهی است که میزان تولید آب ۳۶ درصد از مصرف آب در شهر گرگان کمتر است؛ به زبان ساده‌تر آب گرگان صرفاً کفاف مصرف آب شرب ۲۹۰ هزار نفر از اهالی این منطقه را می‌دهد و آبی برای مصرف حدود ۱۴۰هزار دیگر شهروند گرگانی وجود ندارد.

در همین راستا، مدیران شرکت آب و فاضلاب برای حل این چالش به سراغ مدیریت توزیع! و به قول مردم قطع آب رفته اند. در حالیکه نخستین روز‌های تابستان را سپری می‌کنیم و هنوز پیک مصرف در گرگان به ثبت نرسیده، بسیاری از مردم این شهر در محلاتی مانند خیابان امام رضا (ع)، میرکریم، محله چهارباغ و شهرک‌های اقماری حاشیه شمالی شهر با قطع گسترده آب مواجه هستند که در برخی از ساعات به فراتر از ۱۲ ساعت و یک نیمروز می‌رسد؛ موضوعی که گلایه‌های بسیاری را در پی نداشته است.

اظهارات مدیران و متولیان مدیریت منابع آب و توزیع آن در شهر گرگان حکایت از آن دارد که در کوتاه مدت چاره‌ای برای این مشکل وجود ندارد و این شهروندان هستند که باید با کاهش مصرف خود را با موضوع قطع طولانی مدت آب سازگار کنند.

 

ضرورت کاهش مصرف آب در گرگان

شدت و حدت مشکلات آب و حدی بود که نماینده ولی فقیه در استان گلستان و امام جمعه شهر گرگان در خطبه‌های نخستین نماز جمعه فصل تابستان اظهار کرد: همه مسئولان در تلاشند و بخشی از اعتبارات لازم را نیز تامین کرده اند، اما باوجود همه اقدامات انجام شده فقط ۱۵۰ متر لیتربر ثانیه بر ورودی آب شرب افزوده شد این درحالی است که فقط در شهر گرگان همچنان با ۳۷۰ لیتر بر ثانیه کمبود آب مواجه هستیم.

آیت الله سید کاظم نورمفیدی افزود: متاسفانه سرانه مصرف آب ما دو برابر اروپاست از این رو مدیریت مصرف و بهینه کردن آن امری ضروری است هرچند دستگاه‌های متولی نیز باید با همکاری هم سعی در کم کردن این مشکل کنند.

 

 ۵۲۰ لیتر بر ثانیه کمبود آب شرب در گرگان

مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب گلستان در گفتگو با خبرنگاران اظهار کرد: براساس آمار‌های موجود ۴۳۴ هزار نفر از شهروندان گرگانی از آب شرب سالم و تصویه شده برخوردار هستند.

ابوالفضل رحیمی افزود: نیاز مصرف آب شرب در گرگان ۱۹۲۰ لیتر بر ثانیه است، اما آب تولیدی و تزریقی به شبکه ۱۴۱۲ لیتر بر ثانیه است.

وی ادامه داد: به طور معمول ۵۱۰ تا ۵۲۰ لیتر بر ثانیه کمبود آب شرب در گرگان وجود دارد.

وی گفت: ۷۲ هزار و ۵۰۰ اشترک در شهر گرگان از خدمات آب منطقه‌ای استفاده می‌کنند که شامل ۱۷۲ هزار واحد سکونتگاهی می‌شود.

رحیمی ادامه داد: در شهر گرگان ۲۳ مخزن ذخیره آب شرب به حجم ۱۰۷ هزار متر مکعب وجود دارد که از سوی ۹۴ حلقه چاه، ۲ رودخانه و ۲ چشمه آبگیری می‌شوند.

 

تأمین آب شرب گرگان از ۷۰۰ حلقه چاه

مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای گلستان هم به خبرنگار دانشجو گفت: آب شرب مورد نیاز استان گلستان فقط از طریق ۷۰۰ حلقه چاه تامین می‌شود که به سبب خشکسالی دبی برداشت آب از این چاه‌ها تا ۵۰ درصد کاهش یافته است و هیچ سدی برای آب شرب نداریم؛ اقدامات متعددی برای تامین آب برای مشترکین اهالی استان به ویژه گرگان پیش بینی شده است.

ایرج حیدریان گفت: یکی از مباحثی که باید به طور جدی در خصوص آن چاره اندیشی کرد، برداشت غیر مجاز از چاه‌های مجاز در بخش کشاورزی است.

 

معضل برداشت بی حساب از چاه مجاز

چاه‌های غیرمجاز معمولا مته‌ای هستند و آب خوان‌های کم عمق را تهدید می‌کنند، اما مهمترین دغدغه، وجود چاه‌های مجاز با برداشت‌های بی رویه از آب خوان‌های عمیق است.

وی گفت: نصب کنتور هوشمند بر روی چاه‌های کشاورزی یکی از مهمترین راهکار‌هایی است که باید به طور ویژه در دستور کار باشد و در سال جاری و بر اساس برنامه حدود ۲۰۰۰ چاه دارای کنتور خواهند شد تا بتوانیم بر میزان برداشت آب از آب‌های زیرزمینی کنترل و نظارت بیشتری داشته باشیم.

حیدریان گفت: برخورد با چاه‌های غیر مجاز در دستور کار قرار دارد و سال گذشته ۳۰۰ چاه مسلوب المنفعه شد و امسال قرار است تا این عدد به ۷۰۰ حلقه چاه برسد.

مدیرعامل شرکت منطقه گلستان افزود برای احداث سد میرداماد گرگان، ردیف اعتباری در قانون بودجه پیش بینی شده است و در گام اول اعتبارات مصروف استملاک و خرید اراضی واقع در محل احداث سد در منطقه شصت کلاته گرگان خواهد شد.

وی گفت: از ابتدا طرح تامین آب شرب برای گرگان که از سال ۱۳۸۰ آغاز شده است تا کنون ۷۳ چاه حفاری شده است و با حفاری ۳ چاه دیگر، تکلیف آب منطقه به طور کامل اجرا خواهد شد.

حیدریان گفت: فقط در خرداد ماه امسال ۱۵۰ لیتر بر ثانیه آب به شبکه توزیع گرگان افزوده شده است.

حیدریان گفت: استفاده از توان خیران آب، مشارکت گیری ازنهاد‌های حاکمیتی و دولتی و استفاده از چاه آب شهرداری گرگان از جمله راهکار‌هایی است که در حال نهایی شدن است و تلاش داریم بخشی از کمبود‌های موجود را با این رویه برطرف کنیم

وی به ضرورت اجرای طرح نکاشت در گرگان اشاره کرد و گفت: در این روش با در اختیار گرفتن چاه کشاورزی و پرداخت غرامت به کشاورزان، آب استحصالی از چاه‌های کشاورزی پس از امور فنی به شبکه توزیع منتقل می‌شود که این فرایند در استان‌هایی مثل اصفهان دستاورد‌های مثبتی به همراه داشته است.

حیدریان گفت: بر اساس بررسی‌های انجام شده در کمیته سازگاری با خشکسالی در گلستان، ۳۷ حلقه چاه کشاورزی در زون تامین آب شرب گرگان شناسایی شده است که دبی مجموع آن‌ها حدود ۷۷۰ لیتر بر ثانیه است.

مدیر عامل آب منطقه‌ای گلستان افزود: با پیش بینی اعتبارات لازم از محل مدیریت بحران استان می‌توان با پرداخت غرامت به کشاورزان، امکان استفاده از آب چاه کشاورزی فراهم خواهد شد.

وی ادامه داد: در گام نخست ۱۵ چاه با موقعیت مناسب و فاصله حداقلی از خطوط توزیع انتخاب شده است که با تامین اعتبارات لازم ۲۲۵ لیتر بر ثانیه به آب گرگان افزود خواهد شد.

 

اجرای طرح نکاشت در گرگان

رییس سازمان جهاد کشاورزی گلستان در گفتگو با خبرنگار دانشجو گفت: بر اساس مفاد گنجانده شده در تبصره ۸ بند «ه» بودجه سال ۱۴۰۱، راهکار‌های قانونی برای مشارکت بیشتر بهره برداران کشاورزی برای تامین آب شرب لحاظ شده است.

محمد برزعلی گفت: بر اساس آمار‌های موجود حدود ۱۰۰۰ هکتار اراضی زراعی در حوزه گرگان مشمول طرح نکاشت خواهند شد و در صورت تامین اعتبار ۱۰۰۰ میلیارد ریالی می‌توان آب استحصالی ازچاه‌های کشاورزی این بهره برداران را در اختیار آب منطقه‌ای قرار داد.

وی تاکید کرد: برای آنکه این طرح شکل اجرای به خود بگیرد باید ردیف بودجه مناسب و مستمر برای آن منظور شود.

 

کاهش ۱۵ درصدی بارش‌ در گلستان

مدیر کل هواشناسی گلستان هم به خبرنگار دانشجو گفت: از آغاز سال آبی زراعی (مهرماه ۱۴۰۱) تاکنون شاهد ثبت ۲۸۳ میلیمتر باران در گلستان بودیم که بیانگر کاهش ۱۵ درصدی بارش‌ها نسبت به سال گذشته است.

امان محمد کمالی افزود: بخشی‌های وسیعی از استان گلستان دچار خشکسالی شدید و برخی نقاط دچار خشکسالی خیلی شدید است.
وی ادامه داد: با توجه به آنالیز نقشه‌های پیش یابی و داده‌های استخراجی امیدوار هستیم که بارش‌ها در تابستان و پاییز امسال به سطح نرمال وقابل قبولی برسد و روند بهبود بارش‌ها را شاهد باشیم

 

شیرین سازی آب خزر

معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری گلستان هم به خبرنگار دانشجو گفت: برنامه‌های مناسبی برای تامین آب شرب در دست اقدام است که بخشی از آن‌ها مانند احداث و تجهیز چاه‌های جدید و مرمت چاه‌های قدیمی با قدرت در حال انجام است.

سیدمهدی مهیایی افزود: مهمترین راهکار اجرایی در بخش تامین آب، پروژه شیرین سازی آب خزر است که مجوز‌های قانونی آن تحصیل شده است و بر اساس مذاکرات صورت گرفته مقرر است بخش احداث خط انتقال از خزر تا شهر گرگان از محل اعتبارات تملک دارایی وزارت نیرو انجام شود تا هزینه‌های انتقال بر عهده سرمایه گذار نباشد.

وی ادامه: در بخش فنی و شیرین سازی، بسته‌های سرمایه گذاری لازم تهیه و فراخوان گذاشته خواهد شد و تا کنون هم سرمایه گذاران متعددی برای اجرای آن اعلان آمادگی کرده اند

مهیایی گفت: گلستان تنها استانی است که ۹۵ درصد آب شرب آن از طریق چاه استحصال می‌شود و به سبب مشکلات ناشی از خشکسالی دبی آب خروجی از ۷۰۰ چاه آب شرب گلستان به کمتر از نصف تقلیل یافته است.

 

تغییر اقلیم و کاهش آب شرب در گرگان

فرماندار گرگان هم به خبرنگار دانشجو اظهار کرد: تغییر اقلیم و کاهش بارش تامین آب شرب در گرگان را نسبت به گذشته سخت‌تر کرده است، مضافا اینکه گسترش شهر گرگان و شهرک‌های اقماری پیرامونی شهر گرگان، موجب افزایش چشمگیر آب شرب در گرگان شده است.

اسماعیل نادری افزود: برای حل اساسی چالش کمبود آب در گرگان نیازمند تامین اعتبارات مناسب هستیم، تلاش داریم با احصا نیاز‌ها و ارئه یک طرح جامع اعتبارات مناسبی در سفر دوم رییس جمهور به گلستان برای گرگان پیش بینی شود.

وی گفت: حدود ۱۶ دردصد حجم آب در شبکه انتقال تلف می‌شود، این هدر رفت یکی از چالش‌های اساسی شهر گرگان است که باید برای ترمیم شبکه و نوسازی آن اقدام عاجل کرد.

به گزارش خبرگزاری دانشجو، بسیاری از اهالی گرگان بر این باورند که برای حل مشکل کم آبی در این شهر باید عزم، اراده و برنامه‌ریزی دقیق‌تری از سوی مدیران حوزه آب و فاضلاب و آب منطقه‌ای انجام شود. چشم انتظاری مردم به برنامه‌های بلندمدتی مانند اب شیرین کن خزر که اجرای آن چند سال به طول خواهد انجامید دردی از کام تشنه مردم برطرف نخواهد کرد.