آنچه از حج روایت نشد/ نانوشته‌هایی از یک سفر معنوی

گروه فرهنگی خبرگزاری دانشجو- دنیا کریمی؛ یکی از آخرین کتاب‌های نوشته شده در حوزه داستان و رمان با موضوع حج مربوط به سال ۱۳۹۹ می‌باشد. نام این کتاب «خال سیاه عربی» به قلم حامد عسکری است. انتشارات امیرکبیر در بهار سال ۱۳۹۹ این کتاب را روانه بازار کرد. کتاب «خال سیاه عربی» در قالب سفرنامه نگارش شده است و نویسنده این کتاب قصد داشته تا تجربیات و حس و حال متفاوت خودش از سفر به سرزمین وحی را در این کتاب بیان کند. استقبال از کتاب به قدری زیاد بود که تنها یک ماه پس از چاپ نخست توانست به چاپ پنجم برسد.

از دیگر کتاب‌های این حوزه می‌توان به کتاب «یکی میان زندگی ما راه می‌رود» به قلم سمیه عالمی اشاره نمود. انتشارات سوره مهر این کتاب داستانی را در سال ۱۳۹۹ منتشر کرد. این کتاب به واقعه کشتار حجاج در مکه که در روز ۹ مرداد ۱۳۶۶ اتفاق افتاد، می‌پردازد. ایده رمان برگرفته از یک اتفاق واقعی است؛ در حقیقت نویسنده با گرته برداری از واقعه‌ای که در سال ۱۳۶۶ برای یکی از اعضا خانواده خود در پی حمله ماموران به حجاج صورت گرفته بود به طرح اولیه رمان رسیده است.

همچنین از نکات حائز اهمیت این کتاب پرداخت دقیق نویسنده به داستان در سه زمان متفاوت است. سمیه عالمی در هر فصل کتاب دست مخاطب را گرفته و برای بیان روایتی به گذشته می‌برد و دوباره او را به زمان حال باز می‌گرداند؛ درواقع نویسنده با این رفت و برگشت به گذشته و حال سعی دارد خواننده را پیش از مواجهه با اتفاق اصلی داستان، با خرده روایت‌هایی همراه کند که در نهایت پازل داستان را تکمیل می‌کند.

اما تعداد کتاب در حوزه مسائل دینی بخصوص مسائلی که حادثه محور بوده‌اند، کم و به این دسته از موضوعات بی توجهی‌هایی صورت گرفته است. به طور مثال حوادثی که در حوزه حج اتفاق افتاده است؛ مانند کشتار حجاج در سال ۱۳۶۶ و حادثه منا در سال ۱۳۹۴.

اما سوال اینجاست؛ آیا نویسنده در این زمینه کم داریم؟ یا مخاطبان این دسته از موضوعات در حوزه کتاب و کتابخوانی کم است؟ ما نویسندگان کمی در حوزه دینی نداریم، اما نویسنده‌ای که به این دست از موضاعات بپردازد کم است. نویسندگانی که در این مسیر قدم می‌گذارند باید اشراف کامل نسبت به مسائل دینی داشته باشند تا بتوانند به نحو احسن مسائل را بازگو کنند. علاقه‌مندان این حوزه تشنه خواندن داستان و رمان‌های موجود در این زمینه‌اند، اما متاسفانه نویسندگان اندک هستند و همین موجب شده تا در این حوزه ما فعالیت چشمگیری نداشته باشیم.

نکته دیگر آنکه؛ آیا نوشتن داستان دینی سخت است که نویسندگان ما به سراغ آن نمی‌روند یا مسئله چیز دیگری است؟ داستان‌های دینی و مذهبی باید بر مبنای تاریخ، روایات معتبر و اسناد باشند؛ از این رو نویسنده باید زمانی را برای مطالعه و پژوهش اختصاص دهد تا به طور کاملا صحیح بتواند داستانی را بیان کند. درواقع نوشتن اینگونه داستان‌ها سختی‌های خودش را دارد، زیرا اصل و اساس این دست از موضوعات باید بر اساس تاریخ باشد.

یکی از راه‌های معرفی دین، استفاده از داستان و روایت است. می‌توان آموزه‌ها و پیام‌ها را در قالب داستان و روایت به دیگران معرفی نمود تا آشنایی به مرور صورت گیرد. فهم تجربه‌های دینی در قالب روایت و داستان برای مردم باورپذیر است. از این رو روایت و داستان ذهن مخاطب را درگیر می‌کند و می‌تواند ابزار مناسبی برای انتقال تجربه و مفاهیم باشد. داستان بستری است برای درک بیشتر جهان پیرامون. گاهی مسئله‌ای مهم و پیچیده با استفاده از قصه و داستان به راحتی برای دیگران تبیین می‌شود.