باور اشتباه «اعتیاد درمان نمی‌شود» را کنار بگذارید/چه کسانی مستعد «اعتیاد» هستند؟

مدیر گروه اعتیاد دانشگاه علوم پزشکی ایران با اشاره به اینکه تصور این مسئله که اعتیاد "قابل درمان نیست" باور اشتباهی است، گفت: اگر ماده ۱۶ قانون مبارزه با مواد مخدر کشور به صورت درست و منطبق با موازین علمی اجرا شود، بخشی از معتادین نجات می‌یابند.

به گزارش ایسنا، دکتر محمدباقر صابری زفرقندی با اشاره به اینکه اعتیاد یک بیماری مغزی است که به صورت ناخوشی‌های ذهنی و اختلالات رفتاری خودش را نشان می‌دهد، گفت: اعتیاد می‌تواند به صورت اعتیاد رفتاری باشد و یا در قالب وابستگی به یک ماده خاص که ما آن را به عنوان مواد اعتیادآور و یا مواد مخدر می‌شناسیم، ظهور کند.

وی با بیان اینکه برخی نظریه‌پردازان معتقد هستند که عده‌ای از افراد استعداد و زمینه لازم برای ابتلا به اعتیاد را دارند، تصریح کرد: یعنی افرادی در طی مراحل رشد روانی و جسمی که از دوران جنینی شروع می‌شود و در دوران نوزادی، کودکی و نوجوانی ادامه می‌یابد، دچار نواقصی می‌شوند که آنها را برای ابتلا به اختلالات رفتاری و برخی اختلالات روان پزشکی و از جمله اعتیاد مستعد می‌کند.

وی افزود: به عبارتی برای اینکه فردی مبتلا به اختلالات اعتیادی اعم از اعتیاد رفتاری و یا مصرف مواد مخدر شود، در طول رشد آسیب‌هایی به سیستم مغزی او وارد شده و این آسیب‌ها منجر به ایجاد نقص در کارکرد مغز و اعصاب می‌شود است، بنابراین فرد استعداد زمینه‌ای و ذاتی برای اختلال اعتیاد را پیدا می‌کند. با توجه به موضوع فوق یکی از اساسی‌ترین و مهمترین اقدامات برای جلوگیری از اعتیاد، تامین و ارتقای بهداشت در دوران بارداری و حتی قبل از آن بهداشت دوران باروری در زنان است.

دانشیار روانپزشکی تاکید کرد: مراقبت دقیق از نوزادان و کودکان در دوران کودکی که با آسیب پذیری بالایی همراه است، موثرترین راه پیشگیری است. عفونت‌ها و ضربه‌های جسمی و روحی و تغذیه نامناسب در این دوران عواملی هستند که آسیب‌های جدی و غیر قابل بازگشتی را ایجاد می‌کند. با این توصیف این نظریه که شروع فرایند اعتیاد به طور عمومی در دوران نوجوانی شروع و شکل می‌گیرد و ما در سنین بالاتر تظاهرات بیرونی آن را می‌بینیم، قابل توجیه می‌شود.

چرا درمان اعتیاد لازم است؟

وی با تاکید بر اینکه اعتیاد یک فرایند پیشرونده است، اظهار کرد: تمایل اجبارگونه و تکراری برای مصرف مواد و یا انجام یک رفتار خاص در اعتیادهای رفتاری یک مسیر معیوب را ایجاد می‌کند که فرد به سمت ناتوانی ذهنی و جسمی سوق پیدا می‌کند. بنابراین مداخله در هر مرحله‌ای برای توقف و یا کاهش سرعت این سیر تخریبی به شدت توصیه می‌شود.

او تاکیدکرد: این باور غلط که اعتیاد قابل درمان نیست، نباید به باور نادرست‌تری منتهی شود که افراد معتاد برای کمک از درمان‌گران و شروع درمان تلاش نکنند. امروزه انواع مداخلات درمانی معتبر در دسترس است و درمانگران توانمندی این درمان‌ها را ارائه می‌کنند. بنابراین توصیه اکید می‌شود تا افرادی که به هر دلیل مواد اعتیادآور مصرف می‌کنند فارغ از میزان و یا مدت مصرف، برای شروع درمان چاره‌جویی کنند تا شرایط جسمی و ذهنی آنها به مرحله‌ای از تخریب نرسد که فرایند درمان سخت‌تر می‌شود.

درمان‌های اجباری چه جایگاهی در فرایند درمان اعتیاد دارند؟

مدیر گروه اعتیاد دانشگاه علوم پزشکی ایران ادامه داد: اگر درمان به صورت داوطلبانه صورت گیرد و افراد با تمایل خودشان برای درمان اقدام کنند، بدیهی است که نتایج کار بسیار امیدوار کننده خواهد بود. بنابراین یکی از اقدامات و مداخلات برای شروع درمان انجام مصاحبه‌های انگیزشی است تا فرد مبتلا مجاب شود که به درمان وارد شود.

وی افزود: با این حال و به دلیل آسیب‌های بالقوه و بالفعلی که متعاقب وجود افراد معتاد در خانواده و جامعه ایجاد می‌شود، داوطلبانه نبودن منافاتی برای شروع درمان ندارد. افراد معتادی که به مراحل سخت اعتیاد رسیده‌اند و اصولا توان ذهنی لازم برای اینکه تصمیم درستی بگیرند را ندارند، لازم است مورد حمایت و مراقبت‌های درمانی تعریف شده قرار گیرند.

او با بیان اینکه اجبار و فشارهای قانونی برای این افراد نه تنها مفید بلکه لازم و ضروری است، توضیح داد: خوشبختانه در قانون مبارزه با مواد مخدر کشور نیز در ماده ۱۶ به این مهم توجه شده و طبق این ماده قانونی، افراد معتادی که به هر دلیل نتوانند و یا نخواهند اقدام به درمان کنند و تجاهر آنها به اعتیاد موجب آسیب به خودشان و یا آحاد جامعه می‌شود باید از طریق مراجع قانونی تحت حمایت و درمان قرار گیرند. این ماده قانونی اگر درست و منطبق با موازین علمی و رعایت چهار چوب‌های بهداشتی و درمانی مورد توجه مسئولان مربوطه قرار گیرد، تحقیقا بخشی از معتادین نجات خواهند یافت.

وی افزود: هر چند اجرای نادرست و سلیقه‌ای و بدون داشتن برنامه و پروتکل درمانی مناسب می‌تواند آسیب‌های جدی‌تری مانند اشاعه ویروس‌های خطرناکی از جمله ویروس نقص ایمنی و متعاقب آن بیماری ایدز و یا بیماری ناتوان کننده و کشنده هپاتیت‌های B و C را به دنبال داشته باشد.

بنابر اعلام روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی ایران، وی در خاتمه، گفت: تاکید همچنان بر این است که مداخله در درمان معتادان پرخطر و حاشیه نشین باید مبتنی بر شواهد علمی و دستورالعمل‌های استاندارد و پروتکل‌های درمانی متناسب و مناسب با این گروه هدف باشد که در سال‌های قبل این اسناد تهیه و حتی ابلاغ نیز شده است؛ ولی متاسفانه در اقداماتی که تحت عنوان جمع‌آوری معتادان خیابانی صورت می‌گیرد چندان مورد توجه قرار ندارد.

انتهای پیام