شعرا همانند یک آینه‌، اوضاع و احوال زمان خویش را بازتاب می‌دهند

ایسنا/آذربایجان شرقی نماینده‌ ولی‌فقیه در آذربایجان شرقی گفت: می‌توان از طریق محتوای تذکره‌ها، اوضاع تاریخی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی هر عصر را نیز شناخت، چرا که شعرا همانند یک آینه‌، اوضاع و احوال زمان خویش را بازتاب می‌دادند.

حجت‌الاسلام والمسلمین سیدمحمدعلی آل‌هاشم در آیین رونمایی از کتاب «تذکره‌ نواب» در دانشگاه تبریز اظهار کرد: تذکره به معنی یادآور شدن و بیدار کردن شخص غافل و یک منبع و مرجع برای آشنایی بیشتر با آثار، سبک زندگی و اشعار شاعرانی است که در بردارنده‌ ارزش‌های مهم تاریخی، فرهنگی و اجتماعی است.

وی ادامه داد: با مطالعه‌ این قبیل کتاب‌ها می‌توان با آثار شعرا و سخنوران توانمند و بزرگی که صاحب دیوان نبودند، آشنا شد و به سیر تحول شعر و ادب فارسی از گذشته تاکنون پی برد.

امام جمعه تبریز با تأکید بر اینکه تذکره‌ها جزو مهمترین اسناد اجتماعی تاریخ ایران به‌شمار می‌روند، اظهار کرد: بسیاری از آداب و رسوم از طبقات مختلف اجتماعی کشور از طریق تذکره‌ها قابل شناخت هستند و  کتاب «تذکره‌ نواب» نیز یک نمونه‌ی بسیار خوب برای شناخت وضعیت تاریخی، سیاسی و اجتماعی منطقه‌ی قره‌باغ است.

صفر نصراله‌زاده، رئیس دانشگاه تبریز نیز در این مراسم، با بیان اینکه دیپلماسی فرهنگی راهبردی مهم و تاثیرگذار برای ایجاد تعامل بین ملت‌ها به شمار می‌رود، گفت: این نوع دیپلماسی مهمترین ابراز برای توسعه‌ دیپلماسی سیاسی و اقتصادی با دیگر کشورها و ملت‌ها محسوب می‌شود و کتاب «تذکره‌ نواب» نمونه‌ بارز دیپلماسی فرهنگی به‌شمار می‌رود.

وی ادامه داد: علم و دانش، به‌عنوان زبان مشترک بین تمامی ملت‌ها و کشورها، نقش مهمی در توسعه‌ و تعامل روابط با کشورهای همسایه مخصوصاً منطقه‌ قفقاز دارد و قفقاز با داشتن اشتراکات تاریخی، فرهنگی و دینی با مردم ایران، پاره‌ی تن ایران محسوب می‌شود.

نصراله‌زاده، در بخش دیگری از سخنان خود در خصوص کتاب «تذکره‌ نواب» گفت: این کتاب یک اثری ارزشمند برای انتقال ارزش‌های ادبی، مردم‌شناسی، فرهنگی و اجتماعی حوزه‌ی قفقاز است و چاپ این قبیل کتاب‌ها در دانشگاه باید تداوم داشته باشد.

محمدعلی پرغو، عضو هیئت علمی گروه تاریخ دانشگاه تبریز و رئیس مؤسسه‌ تاریخ و فرهنگ ایران نیز طی سخنانی در این آئین گفت: ایران با تاریخ پر فراز و نشیب خود، همواره در اثر تحولات سیاسی، نظامی و فرهنگی، دچار تغییر و دگرگونی شده و اتفاقات تلخ و شیرین زیادی در این سرزمین کهن به وقوع پیوسته است.

وی ادامه داد: مردم ایران در قرون گذشته در کنار ملت‌ها و اقوام زیادی زندگی کرده‌ اما بعدها به اجبار تاریخ راهش را از آن‌ها جدا ساخته‌ است؛ ولی با این وجود، همچنان فرهنگ، تاریخ و مذهب مشترک را با مردم پیرامون فلات ایران حفظ کرده که قفقاز یکی از مناطق است.

 پرغو، سرزمین قفقاز را جغرافیایی آشنا برای اغلب ایرانیان برشمرد و اظهار کرد: مردم ایران قفقاز را سال‌ها به‌عنوان بخشی از وطن خود دانسته و تاریخ و فرهنگ ما با مردم قفقاز گره خورده است. بطوریکه مردم ایران و قفقاز سال‌ها تحت حکومت‌های واحد زیسته و در غم و شادی در کنار هم بوده‌اند.

این استاد دانشگاه تبریز همچنین گفت: شعرا و ادبای نامی و بزرگی چون نظامی و خاقانی که آثار ماندگاری به یادگار گذاشته و امروزه به‌عنوان شاهکار زبان و ادبیات فارسی محسوب می‌شوند، میراث مشترک ایران و قفقاز هستند.

عضو هیئت علمی گروه تاریخ دانشگاه تبریز با تأکید بر اینکه قره‌باغ  نقش برجسته‌ای در اعتلای فرهنگی منطقه داشته و زادگاه ده‌ها ادیب و شاعر بوده، اظهار کرد: سخنوران، ادیبان و شاعران زیادی ریشه در منطقه‌ی قره‌باغ و به‌ویژه شهر شوشا دارند که ملاپناه واقف، بانو خورشید ناتوان، آیت الله نخجوانی، آیت الله بادکوبه ای، آیت الله ایروانی و ... تنها نمونه‌ای از آنها به‌شمار می‌روند.

وی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به گستردگی فعالیت‌های فرهنگی و ادبی قره‌باغ در قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم، افزود: حاصل این فعالیت‌ها رشد و پرورش ۱۰ها شاعر ترکی و فارسی گوی قره‌باغی است که مرحوم میرمحسن نواب‌ قره‌باغی در کتاب خود به نمونه‌ی اشعار تعداد زیادی از آن‌ها اشاره کرده است.

پرغو تأکید کرد: اهمیت کتاب تذکره‌ نواب تنها منحصر به بُعد ادبی آن نیست، بلکه این اثر از لحاظ آشنایی با تاریخ فرهنگی و اجتماعی منطقه‌ی قفقاز و به خصوص قره‌باغ حائز اهمیت است.

وی در پایان گفت: مؤسسه‌ تاریخ و فرهنگ ایران با توجه به رسالتی که در خصوص معرفی و شناساندن آثار تاریخی و فرهنگی ایران زمین برعهده دارد و با تأکید بر اشتراکات دینی، تاریخی و فرهنگی و همچنین در جهت نزدیکی و همدلی هرچه بیشتر مردمان منطقه، تصحیح، بازنویسی و نشر این اثر را در دستور کار خویش قرار داد.

بر اساس این گزارش؛ کتاب «تذکره نواب» اثر میرمحسن نواب‌قره‌باغی، توسط دکتر محمدعلی پرغو، عضو هیأت علمی گروه تاریخ دانشگاه تبریز و رئیس موسسه‌ی تاریخ و فرهنگ ایران و دکتر هادی هاشمیان در ۲۴۲ صفحه تصحیح، بازنویسی و نشر شده و توسط انتشارات دانشگاه تبریز به چاپ رسیده است.

انتهای پیام