شناسایی کتیبه‌ای با نام «ایران» در بنگلادش

به گزارش «تایناک»، مرتضی رضوانفر ـ  عضو هیأت علمی پژوهشگاه میراث فرهنگی‌ و گردشگری ـ درباره این کتیبه به ایسنا گفت: اوایل پاییز سال گذشته (١۴٠١) به دعوت آقای حسن صحت ـ رایزن فرهنگی ایران ـ و گروه باستان‌شناسی دانشگاه «جهانگیرنگر» به بنگلادش رفتم و طی یک همکاری سه‌جانبه، جدا از کتیبهٔ مزبور، بیش از ۱۲۰ کتیبهٔ فارسی، شناسایی و مستند شد.  

او در باره کتیبهٔ شهر راجشاهی اظهار کرد: از نکات جالب این کتیبه استفاده از نام «ایران» در یک نقطهٔ دوردست است و به گفته «دکتر یوسف صدیق» ـ کتیبه‌پژوه بنگلادشی ـ، در این کتیبه نام شاه عباس صفوی (حدودا هفت سال پس از فوت شاه عباس) آورده شده است، در حالی‌که نام شاه جهان (پادشاه وقت هندوستان) اصلا استفاده  نشده و ذکر عبارت تشیع دوازده امامی در این کتیبه در حالی است که منطقه شناسایی آن، یک منطقهٔ سنی‌نشین است.  

عضو هیأت علمی پژوهشگاه میراث فرهنگی‌ همچنین گفت: این کتیبه با شعری از سعدی (غرض نقشیست کز ما باز ماند/ که هستی را نمی‌بینم بقایی)، که غرض از تصنیف گلستان را بیان می‌کند، تمام می‌شود و شاید غرض سازندهٔ ایرانیِ گنبد نیز، جاودانگی عشق او به وطنش ایران و شاه‌عباس و اعتقادش به تشیع بوده است.

در متن کتیه‌ای که از سوی این پژوهشگر بازخوانی و مستندنگاری شده، آمده است:  «موفق شد به بنای گنبد قبر سید سند مرحوم مغفور الواصل الی جوار الله شاه درویش در سال هزار (و) چهل و پنج هجری نبوی سعادت نصاب توفیق مآب زبدة الاماثل ولاقران علیقلی بیک غلام عالیحضرة رفیع منزلت مقرب الحضرت العلیة العالیة الخاقانیة یوسف آقای خواجه سرای دستور السلاطین قانون الخواقین ذریت سید المرسلین السلطان بن السلطان بن السلطان و الخاقان بن الخاقان بن الخاقان لشکر کش ایران مروج مذهب ائمۀ اثنا عشر کلب آستان خیر البشر بعد از حضرت پیغمبر صلی الله علیه و آله امیرالمومنین و امام المتقین علی بن ابی طالب علیه الصلواة والسلام شاه عباس الصفوی الحسینی رحمة الله و لقیه نضرة و سرورا، غرض نقشیست کزما باز ماند، که هستی را نمی‌بینم بقایی»