هادی حجازی‌فر و خاطره ملاقات با «بانوی سالخورده» در تئاتر شهر

خبرگزاری مهر -گروه هنر-فریبرز دارایی؛ ایران پس از پیروزی انقلاب اسلامی و با سپری کردن بیش از ۴ دهه پا به قرنی تازه گذاشت؛ در این عمر سپری شده ۴۴ ساله، آثار مختلفی با موضوعاتی متنوع از دفاع مقدسی، دینی، کمدی، اجتماعی و … تولید شدند و در سالن‌های تئاتر به صحنه رفتند. برخی از این آثار بسیار جریان ساز بودند و برخی آثار خاطره‌انگیز و پرمخاطب.

شاید خالی از لطف نباشد مروری داشته باشیم بر آثاری که طی دهه‌های ۶۰، ۷۰، ۸۰ و ۹۰ تولید و اجرا شدند، روندی که این آثار برای تمرین و تولید طی کردند، گروهی که در تولید و اجرای اثر حضور داشتند و دیدن تصاویر این اجراها اعم از عکس یا فیلم.

از این رو در گروه هنر تصمیم بر این شد که از آغاز سال ۱۴۰۰ با جمع‌آوری اطلاعات مختلف اجراهای ۴ دهه گذشته، مروری‌بر تولیدات تئاتر ایران در این بازه زمانی داشته باشیم که این گزارش‌ها تا نیمه سال ۱۴۰۱ ادامه یافت و بعد از وقفه‌ای چند ماهه قرار بر این است که از ابتدای سال ۱۴۰۲ این روند مجدداً ادامه پیدا کند.

از این رو در پنجاه و هفتمین گام از مرور «چهار دهه خاطرات صحنه» سراغ نمایش «ملاقات بانوی سالخورده» نوشته فردریش دورنمات به کارگردانی هادی حجازی‌فر رفته‌ایم.

هادی حجازی‌فر طی سال‌های اخیر به عنوان یکی از چهره‌های موفق بازیگری سینما شناخته شده و با فیلم سینمایی «موقعیت مهدی» تجربه کارگردانی در عرصه تصویر را هم در کارنامه کاری خود به ثبت رسانده است.

نقش‌آفرینی‌های او در آثار مختلفی از جمله «ایستاده در غبار»، «ماجرای نیمروز»، «آتابای»، «به وقت شام»، «بی همه چیز» و مجموعه‌های «دوپینگ»، «زیرخاکی» و «پوست شیر» برای علاقه‌مندان و مخاطبان فیلم و سریال قابل توجه بوده و حجازی‌فر را به یکی از بازیگران شناخته شده این سال‌های سینمای ایران تبدیل کرده است.

حجازی‌فر این روزها به عنوان یک چهره شناخته شده سینمایی دبیری نوزدهمین جشنواره بین‌المللی نمایش عروسکی تهران-مبارک را بر عهده دارد. شاید برای افرادی که با عرصه تئاتر آشنایی چندانی ندارند این حضور جنبه تبلیغاتی پیدا کرده باشد اما علاقه‌مندان و آشنایان با تئاتر بر این امر واقف‌اند که هادی حجازی‌فر از هنرمندان فعال در عرصه تئاتر و به ویژه تئاتر عروسکی بوده است و در این عرصه موفقیت‌های قابل توجهی را هم کسب کرده است.

وی در پانزدهمین جشنواره بین‌المللی نمایش عروسکی تهران-مبارک با نمایش «ملاقات بانوی سالخورده» حضور داشت. این نمایش که اثر ماندگار فردریش دورنمات است و بیشترین عامل شناخت آن در تئاتر ایران اجرای درخشان زنده‌یاد حمید سمندریان کارگردان مطرح و به نام تئاتر ایران است، توانست به عنوان اثر برگزیده جشنواره پانزدهم تهران-مبارک شناخته شود.

حجازی‌فر بعد از موفقیت در دوره پانزدهم جشنواره تئاتر عروسکی تهران-مبارک، نمایش «ملاقات بانوی سالخورده» را پاییز سال ۹۳ در سالن اصلی مجموعه تئاتر شهر روی صحنه برد.

داستان «ملاقات بانوی سالخورده» در شهر کوچکی به نام گولن اتفاق می‌افتد. در این شهر آلفرد دایل با دختری زیبا به نام کلارا رابطه دوستانه برقرار می‌کند. آلفرد که قول ازدواج به کلارا داده بود، به قول خود وفا نمی‌کند و در دادگاه نیز با دادن رشوه به شهود رأی دادگاه را به نفع خود برمی‌گرداند. کلارا از شهر اخراج می‌شود. سال‌ها بعد زمانی که آلفرد با دختر یکی از تجار شهر ازدواج کرده و به ظاهر همه چیز به فراموشی سپرده شده‌است، کلارا در حالی که به عنوان یکی از ثروتمندترین زنان کشور خود شناخته می‌شود به شهر بازمی‌گردد و در برابر کمک یک میلیاردی که به فقرای آن شهر می‌دهد، از آنها می‌خواهد تا آلفرد را به قتل برسانند.

حجازی‌فر این اثر نمایشی را در تلفیقی از بازیگر و عروسک برای گروه سنی بزرگسال به صحنه برد.

در این اجرا صادق ملکی، آرش فلاحت پیشه، پریناز لطف‌اللهی، فرهاد تفرشی، علیرضا مدنی، محمد بابایی، امیر ذکی‌پور، محمد عسکری، مینا درودیان، مینا شجاعیان، محمد روشنی، حسن زارع و بهناز نادری به عنوان بازیگر و مهرسان صفاریان، حامد ذبیحی، حامد جعفری‌کیا، حسین دیوان، سجاد هاشمی، سینا رستگاری، سعیده رمضان زاده، شیما عرب، مژگان حسینی، نگین کشفی و لیلا احمدی به عنوان عروسک‌گردان حضور داشتند.

در زمان تمرین و آماده‌سازی نمایش «ملاقات بانوی سالخورده»، گروه هنر خبرگزاری مهر گزارش تمرینی از این اثر منتشر کرد که طی آن گفتگویی با حال و هوای آن روزها با هادی حجازی‌فر شده بود که در اینجا بخش‌هایی از آن گفتگو منتشر می‌شود که مرور مجدد آن خالی از لطف نیست.

حجازی‌فر که قرار بود از نیمه اول مهر سال ۹۳ نمایش «ملاقات بانوی سالخورده» را در سالن اصلی مجموعه تئاتر شهر روی صحنه ببرد، در آن گفتگو درباره تغییرات کار نسبت به اجرای جشنواره تئاتر عروسکی چنین گفته بود: خیلی دوست داشتم کار را کمی تغییر بدهم اما با توجه به زمان کمی که تا اجرا داریم، ترجیح دادم به جای تغییرات بیشتر روی هماهنگی گروه کار کنیم تا اجرایی روان‌تر داشته باشیم. الان آنچه اهمیت دارد هماهنگی بیشتر بین عروسک‌گردان‌ها، بازیگرها، نور و موسیقی است. طبعاً در حین اجرا تغییرات موردنظر را هم انجام می‌دهیم.

وی درباره تغییر یکی از بازیگران اصلی نمایش نسبت به اجرای اثر در جشنواره پانزدهم تئاتر عروسکی تهران-مبارک، چنین توضیح داده بود: قبل از جشنواره یکی از بازیگرهای اصلی را از دست دادیم که خودم مجبور شدم جای او بازی کنم. اما حالا با توجه به اینکه به عنوان کارگردان تمرکز بیشتری باید روی کار داشته باشم، ترجیح دادم که در این فاصله یک بازیگر را جایگزین کنم.

حجازی‌فر در آن گفتگو اجرا در سالن اصلی تئاتر شهر بعد از پایان جشنواره تئاتر عروسکی را یک موقعیت فوق‌العاده دانسته و معتقد بود اگر این اتفاق نمی‌افتاد همه تلاش گروه به هدر می‌رفت و دکور عظیمی که این کار داشت باید دور ریخته می‌شد.

کارگردان نمایش «ملاقات بانوی سالخورده» درباره اجرای عمومی این اثر چنین گفته بود: قطعاً آنچه در این اجرا خواهید دید تمام ظرفیت این گروه نیست، چراکه هدف‌گذاری ما جشنواره بوده اما به هر حال امیدواریم تماشاگر از این نمایش لذت ببرد و تبلیغ کننده کار ما باشد.

وی که پیش‌تر با نمایش «رومئو و ژولیت» عنوان بهترین کارگردانی جشنواره تئاتر عروسکی را در کارنامه خود به ثبت رسانده بود، درباره انتخاب متن «ملاقات بانوی سالخورده» برای اجرای عروسکی بزرگسال چنین اظهار کرده بود: به نظر من این متن، متن به‌روزی است که حرف جامعه را می‌زند. در حقیقت اینگونه نبود که اتفاقی این نمایشنامه را انتخاب کنم.

حجازی‌فر همچنین در گفتگوی مدنظر درباره انتقادهایی که در جشنواره تئاتر عروسکی مبنی بر اینکه این نمایش عروسکی نیست، چنین توضیح داده بود: عده‌ای معتقد بودند این کار عروسکی نیست یا در نهایت ۴۰ درصد عروسکی است اما خوشبختانه بزرگان عرصه نمایش عروسکی از این کار حمایت کردند. حتی خانم برومند به شدت از کار استقبال کرد و همین تأیید بزرگان برای ما قوت قلب بود.

وی در آن مقطع اجرای عمومی یک کار عروسکی در سالن اصلی تئاتر شهر آن هم بلافاصله بعد از جشنواره تئاتر عروسکی را یک اتفاق بزرگ دانسته و تأکید کرده بود: باید از خانم مقتدی رئیس مجموعه تئاتر شهر تشکر کنم که از این کار حمایت کرد و در حالی که می‌توانست این وقت آزاد سالن اصلی را به کارهای دیگر اختصاص دهد، این وقت را به کار ما داد. این نشان دهنده احترام به جشنواره عروسکی و احترام به تلاش یک گروه ۴۵ نفره از تحصیل‌کردگان تئاتر بود که حدود سه ماه وقت خود را برای این کار گذاشتند. شاید اگر شخص دیگری جای خانم مقتدی بود این اتفاق نمی‌افتاد و الان دکور ما پشت تئاترشهر در حال پوسیدن بود.

نمایش «ملاقات بانوی سالخورده» در سالن اصلی مجموعه تئاتر شهر به صحنه رفت و توانست در جذب مخاطب موفق باشد و پس از آن در سی و سومین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر نیز اجرا شد و توانست جایزه بهترین کارگردان و بهترین طراحی صحنه جشنواره را کسب کند.

حجازی‌فر پس از آن این اثر نمایشی را در بهار سال ۹۴ در فرهنگسرای نیاوران نیز روی صحنه برد و آن دوره از اجرا نیز در جذب مخاطبان و علاقه‌مندان موفق شد.

«ملاقات بانوی سالخورده» شاید آخرین تجربه حضور حجازی‌فر در عرصه کارگردانی تئاتر و تئاتر عروسکی نبود زیرا این هنرمند بار دیگر نمایش «رومئو و ژولیت» را اجرا کرد اما آخرین حضور پررنگ این هنرمند در عرصه کارگردانی و بازیگری تئاتر بود.

وی بعدها همچنان ارتباط خود با تئاتر را حفظ و حتی در عرصه مدیریت تماشاخانه خصوصی نیز ورود کرد.

این روزها حجازی‌فر بار دیگر به تئاتر عروسکی به عنوان عرصه‌ای قدم گذاشته که زمانی دوران جوانی و فعالیت خود در عرصه تئاتر را در آن تجربه کرده بود.