سقوط بهره‌وری دانشمندان پس از برنده‌شدن جایزه نوبل!

شهرت و تعهداتی که به دنبال یک افتخار به وجود می‌آیند، حواس افراد را از انجام پژوهش منحرف می‌کنند.

به گزارش ایسنا به نقل از  ساینس، برای بسیاری از دانشمندان، هیچ دستاوردی بزرگ‌تر از برنده‌شدن جایزه نوبل نیست. از زمان پایه‌گذاری این جایزه در سال ۱۹۰۱، این مدال پیشرفت‌های غیرمنتظره‌ای را که درک ما را از واقعیت گسترش داده شناسایی کرده و دنیا را تغییر داده است. البته ممکن است این جایزه قاتل بهره‌وری باشد.

بر اساس یک گزارش کاری که اخیراً توسط دفتر ملی تحقیقات اقتصادی منتشر شده است، برونداد دانشمندان پس از برنده‌شدن جایزه نوبل به طور ناگهانی سقوط می‌کند.

پژوهشگران این مطالعه، داده‌های برندگان جایزه نوبل فیزیولوژی و پزشکی را بین سال‌های ۱۹۵۰ تا ۲۰۱۰ بررسی کردند و تغییر سه عامل «تعداد مقالات آن‌ها»، «تاثیر مقالات بر اساس تعداد دفعات استناد آن‌ها» و «بدیع بودن ایده‌های آن‌ها» را پس از دریافت جوایز مورد ارزیابی قرار دادند. این نویسندگان از یک برنامه کامپیوتری برای شناسایی ایده‌های علمی مجزا و متمایز در مقالات، استفاده کردند و میزان بدیع بودن این ایده‌ها را تعیین کردند. سپس بر اساس زمانی که هر ایده برای اولین‌بار در سیستم زبان پزشکی یکپارچه کتابخانه ملی پزشکی ایالات متحده ظاهر شده، برای ایده‌ها سن تعیین‌کردند و به مقالاتی که ایده‌های «جوان‌تر» نسبت به تاریخ انتشارشان داشتند، امتیازهای جدیدتری داده شد.

جایزه نوبل اغلب در اواخر دوران حرفه‌ای دانشمندان به آن‌ها اعطا می‌شود و در آن دوره بهره‌وری دانشمندان معمولاً کاهش پیدا می‌کند؛ به همین خاطر پژوهشگران این مطالعه برندگان نوبل را با برندگان جایزه «لسکر» با همان سن و سال مقایسه کردند؛ تا ببینند کدام جایزه بهره‌وری را بیشتر کاهش می‌دهد. جایزه لسکر به پژوهشگران حوزه علوم پزشکی اعطا می‌شود.

«کرک دوران»، دانشمند علوم اجتماعی دانشگاه نوتردام که در این مطالعه مشارکت نداشته است، در این مورد می‌گوید: «به نظر می‌رسد این استراتژی تطبیق باشد و به طور کل نتایج کاملاً قانع‌کننده است».

قبل از برنده شدن جایزه نوبل، برندگان آینده این جایزه، بیشتر از همکاران خود که در نهایت جایزه لسکر را بردند، مقاله منتشر کرده‌ بودند و همچنین مقالات جدید بیشتری منتشر کرده‌ بودند و استنادهای بیشتری به‌دست آورده بودند.

با این حال پس از برنده شدن جایزه نوبل، روند تغییر کرد؛ برندگان نوبل به طور متوسط دچار کاهش بهره‌وری شده، بدیع‌ بودن ایده‌های آن‌ها و میزان ارجاع به مقالات آن‌ها کاهش یافته بود. این کاهش در حد برندگان جایزه لسکر یا گاهی کم‌تر از آن‌ها است. از نظر داده‌های خام، برندگان آینده نوبل، در ۱۰ سال منتهی به جایزه، سالانه یک مقاله بیشتر از لسکر منتشر کرده بودند. با این حال در ۱۰ سال پس از برنده‌شدن جایزه، گروه لسکر سالانه یک مقاله بیشتر از همتایان خودشان که برنده جایزه نوبل شده بودند، منتشر کرده بودند. در حالی که برندگان جایزه لسکر کاهش اندک بهره‌وری خود را پس از برنده‌شدن نشان داده بودند، وارونه شدن بهره‌وری دو گروه تقریبا به طور کامل ناشی از کاهش بهره‌وری در گروه برندگان نوبل بود. 

«جایانتا باتاچاریا»؛ اقتصاددان سلامت و اپیدمیولوژیست دانشگاه استنفورد و نویسنده اول این مقاله می‌گوید: «من در واقع از تغییر در بدیع بودن ایده‌ها شگفت‌زده شدم». من انتظار داشتم تغییرات در بهره‌وری به دلیل نیازهای (جدید) زمان آن‌ها رخ دهد، اما تغییر به سمت آثار کم‌تر بدیع، برای من کمی تعجب‌آور است».

دوران (Doran) پژوهشگری که تاثیرات شغلی کسب مدال فیلدز (معادل نوبل در ریاضیات) را مطالعه کرده است، می‌گوید که این نتایج با یافته‌های او نیز سازگار است. یافته‌های او نشان می‌داد که ریاضیدان‌ها نیز بعد از برنده شدن جایزه فیلدز دچار کاهش بهره‌وری می‌شوند.

اگرچه باتاچاریا و همکارانش تاکید می‌کنند که آنالیز آن‌ها رابطه علّی بین برنده‌شدن جایزه نوبل و کاهش بهره‌وری را نشان نمی‌دهد، دوران (Doran)  خاطر نشان می‌کند که برنده شدن چنین جایزه معتبری برای بیشتر دانشمندان رویدادی است که زندگی را تغییر می‌دهد.

آن‌ها ممکن است غرق در فرصت‌های سخنرانی، مصاحبه‌های رسانه‌ای یا معامله کتاب باشند که همگی این فعالیت‌ها وقت و انرژی فرد را برای انجام مطالعات علمی اصیل می‌گیرد. جایزه لسکر اگرچه در زمینه خود، جایزه معتبری است، اما مانند جایزه نوبل آن‌قدر شناخته شده نیست. جایزه نوبل برندگان خود را به قلمروی سلبریتی‌های کوچک پرتاب می‌کند.

باتاچاریا می‌گوید: «تنها یک تغییر بزرگ در الگوهایی که بعد از جایزه نوبل می‌بینید، وجود دارد که نشان‌دهنده یک تغییر اساسی در زندگی آن‌ها است. آن‌ها دیگر فقط دانشمند نیستند، بلکه روشنفکران عمومی هستند».

با توجه به آن، آیا مزایای جایزه، بیشتر از پتانسیل پژوهش‌های از دست رفته است؟ نویسندگان می‌گویند که پاسخ به این سوال دشوار است. باتاچاریا نمی‌خواهد جایزه نوبل کنار گذاشته شود، اما پیشنهاد می‌کند که ممکن است ایده خوبی باشد که اعطای این جایزه را برای دانشمندانی که در اواخر زندگی حرفه‌ای قرار دارند، نگه‌داریم. برای اینکه از ایجاد خلل در فعالیت این ذهن‌های درخشان در دوران اوجشان جلوگیری کنیم.

او می‌گوید: اعطا کردن نوبل به عنوان جایزه پیشرفت‌های شغلی، بسیاری از مزایای نوبل را دارد، ولی در عین حال از برخی مضرات این جایزه جلوگیری می‌کند.

انتهای پیام