نشست نقد و بررسی کتاب‌ «اصول الهیات» برگزار می‌شود

نشست‌های معرفی و نقد آثار حکمی و فلسفی اصول الهیات از سوی مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران برگزار می‌شود.این نشست با نگاهی به انتقال فلسفه از یونان به عالم اسلام امروز سه شنبه ۱۳ تیرماه از ساعت ۱۰ الی ۱۲ برپا خواهد شد.

سعید بینای مطلق، رضا کورنگ بهشتی، محمدرضا بهشتی و امیر حسین ساکت از جمله افرادی هستند که در این نشست به بیان سخنانی خواهند پرداخت.گفتنی است مؤسسه حکمت و فلسفه ایران به نشانی تهران، خیابان نوفل لوشاتو، کوچه شهید آراکلیان، شماره ۴ واقع شده است.

درباره کتاب «اصول الهیات»

اصول الهیات اثر جاودان پروکلوس، فیلسوف نوافلاطونی قرن پنجم میلادی، یکی از آخرین آثار بزرگ فلسفۀ یونانی است که بعدها به عالم اسلام و مسیحیت راه یافت و در تطور و تکامل فلسفه‌های اسلامی و مسیحی مؤثر بود. پروکلوس در این کتاب فلسفۀ خود را که تقریری از فلسفۀ نوافلاطونی متأخر است، در قالب نظامی استنتاجی تلخیص و تنظیم کرده است. وی همانند بسیاری از معاصران خود فیلسوفی التقاطی است و فلسفۀ او عمدتاً ترکیبی از اندیشه‌های افلاطون و افلاطونیان و تفسیری بر آنها است. با این حال، ترکیب این عناصر فلسفی در هیئتی جدید و بدیع سهم خاص او در تاریخ فلسفه و حسن ختام فلسفۀ یونان است.

اصول الهیات نمونه‌ای عالی از تلفیق عناصر فلسفی مختلف در یک دستگاه جامع منطقی است و از این حیث هیچ‌یک از آثار یونانی با آن برابری نمی‌کند. اصول الهیات یک نظام جامع منطقی است که به تقلید از اصول هندسۀ اقلیدس به روش استنتاج هندسی تنظیم شده و احتمالاً اولین نمونه از نظام‌های فلسفی است که نظایر آن بعدها در کتاب اخلاق اسپینوزا و پدیدارشناسی روح هگل مشاهده می‌شود. کتاب متشکل از ۲۱۱ قضیه است و هر قضیه با یک اصل فلسفی آغاز می‌شود که در حکم فرضیه‌ای است که باید به اثبات برسد. در مرحلۀ بعد همۀ احتمالات و شقوق ممکن به شیوۀ برهان خلف طرح و یکی پس از دیگری رد می‌شود و در نهایت تنها احتمال باقی‌مانده که همان اصل اول است، به اثبات می‌رسد. هر نتیجه‌ای خود مقدمۀ قضایای بعدی قرار می‌گیرد و در نهایت از ترکیب آنها دستگاهی جامع و دقیق تشکیل می‌شود که کل هستی را دربرمی‌گیرد. کتاب شامل دو بخش اصلی است. بخش اول شامل طرح و اثبات بعضی از مهم‌ترین اصول اندیشۀ یونانی و افلاطونی است که در حکم مقدماتی برای بخش دوم کتاب است. پروکلوس در بخش دوم که به توصیف سه اقنوم واحد و عقل و نفس اختصاص یافته، با استفاده از مقدماتی که در بخش اول به اثبات رسیده است، به تشریح سلسله مراتب موجودات و مناسبات میان آنها می‌پردازد.