آنچه بودیم......

پس از ورود اسلام نیز ایرانیان در پیشه کشاورزی بویژه با گسترش آرامش و توسعه فرهنگ بعد از سقوط امپراتوری ساسانی در کشاورزی به توسعه فوق العاده ای رسید، اما آنچه آنرا در اقتصاد جهان عجیب تر و قدرتمند تر می نمود ابتکارات فوق العاده و تکیه ویژه ایرانیان به مشاغل فرهنگی از جمله تولید هنرهای کاربردی(از قبیل سفال،هنرهای چوبی و......)،پارچه بافی ،لباس و.....بوده است. چیزی که در این زمان به فراموشی رفته است.نمونه های بجای مانده از تولیدات مشاغل فرهنگی ایران را می توان در موزه های مختلف دنیا از جمله ارمیتاژ روسیه مشاهده نمود. در وسعت جغرافیایی و فرهنگ مردمان گوناگون روس نیز ردپای فرهنگ ایرانی و اقتصاد معطوف به آن بجای مانده است. این مهم در مد و لباس کاملا مشهود است. برای نمونه روسها به بافت های منقوش همان لغت پارچه را اطلاق می نمایند که ریشه ای فارسی دارد. یا آنکه بنابر کاوش مورخان لباس روسی اصطلاح نوعی از پوشش زنانه مشهور روسی با نام سارافان نیز از فارسی اخذ گردیده است. اینها نمونه ای خرد از ظرفیت های تبادل فرهنگی ایران با روسیه است که یقینا به تبادل تجاری نیز منجر شده است.
آنچه که باید شویم.......
شاید بپرسید که نگارنده بدون آن که آنچه هستیم در جایگاه مد و لباس را شرح دهد، چرامرحله ای بیش جسته و از آینده سخن می گوید. زیرا او می پندارد فعلیت ما بنابر هر روایتی برای همه اظهر من الشمس است و مهم تنها امید است که آن هم در ساختن آینده است. به همین دلیل فقط این سخن را از گذشته با خود همراه می کنیم که یادمان باشد( ایران و روسیه دور از حواشی سیاسی گذشته درخشان تبادل تجاری در اقتصاد فرهنگ بنیان داشته اند و می توانند بهتر از آن هم داشته باشند. )
این مهم با توجه به این نکات می تواند نتیجه درخشانی داشته باشد.
1: وضعیت بازار: بازار روسیه در مدو لباس بویژه زنان و دختران بسیار داغ است!تبادلات مالی این بازار سالانه بیش 2.8بیلیون دلار است که کمتر از 15 درصد آن صادرات محسوب می شود. تنها 20درصد مایحتاج بازار روسیه تولید داخل است.65 درصد باقی آن ازکشورهای آسیایی و کمتر از 15 درصد نیز با حضور برندهای اروپایی و آمریکایی تامین می گردد. بنابر پیش بینی خبرگان اقتصادی حجم این بازار رویه صعودی دارد.بگونه ای که تا سال 2027 رشد فوق العاده ای را تجربه می کند.
2:مخاطب: از منظر مخاطب ،بازار مد و لباس روسیه برای تولیدکنندگان همچون بهشت است. زیرا مخاطب بازار بدلیل تعدد اقوام ،تکثرفرهنگی و موقعیت های مختلف جغرافیایی تنوع بسیاری را طلب می کند. درعین حال کشف مزیت رقابتی در آن بسیار مهم است. بطور مثال یک جستجوی کوتاه ما در هنگام برگزاری بخش پوشاک هفته فرهنگی ایران در روسیه نشان داد که در رودوزی های سنتی اشتراکات فراوانی میان ایران و روسیه وجود دارد.پس بدیهی است در نفس آن مزیتی برای رقابت وجود ندارد،اما آنگاه به محصولی بدیع همانند اکسسوری لباس تبدیل شود این محصول بدلیل تعدد رودوزان سنتی درمناطق جنوبی ایران می تواند قابلیت رقابت درسطح تولید کلان را پیدا نماید. همچنین تولید کننده ایرانی باید بصورت میدانی و نظری عمیقا ایمان داشته باشد که بسیاری از روس ها یا علقه ای به ایران دارندیا ریشه ای از آنها یا خانواده ایشان به ایران برمیگردد و یا میانشان بدلیل تعدد حضور فارس زبانان یا اقوام وابسته به ایران فرهنگی در روسیه همانند مردم تاجیک، افغان،ارامنه ،آذری و...... آشنایی نسبی با فرهنگ ایرانی وجود دارد. به همین دلیل برخی از نقوش و یا رنگ ها برای مردم روس خاطره انگیز و جذاب است. برای نمونه تجربه ما از مخاطب نشان داد در میان نقوش ارائه شده طرح بتجقه و رنگ آبی ایرانی سلایق بسیاری را بخود جلب کرده است یا مد عفیفانه ایران بویژه لباس های شبیه به سبک سارافان موجب برانگیختگی علایق زنان روس شده است ،حتی آنان که پوشش غالب آنها مغایر با مد مذکور بود به سمت چنین پوشش هایی تمایل نشان داده اند.در میان پارچه ها نقوش اصیل ایرانی و یا شیوه های دوزندگی زینتی ایرانی همانند زیور دوزی،گلابتون دوزی ، ابریشمین و..... خواهان بسیاری دارد.حتی نقوش غیر متعارفی در میان ایشان همانند تصاویر نگارگری گل و مرغ برلباس های ایرانی برخلاف مردمان اروپای غربی علاقه آنها را برمی خیزانددر آخر باید این نکته را بوضوح بگویم که سواد بصری و فرهنگی مردم روسیه از سطح بالایی برخورداراست. یک کار خلاقانه را بخوبی میفهمند .ضعف یک اثر سریع در ادراکشان راه باز می کند. همین نکته هم نوید بخش برای ایده های خلاق مد و لباس ایرانی است هم هشدار دهنده برای آنها که دقتی در تولید خود بخرج نمی دهند. این تنها نتیجه کوتاهی از مطالعه دو روزه ما از مخاطب برای جذب بازار بود. بدیهی است مطالعه دقیق تر و طولانی تر تجربه بهتری را نصیب می کند.
3:دستیابی به بازار:این مهم همانند دیگر بازار ها وابسته بر دو رکن بنیادین است. مزیت رقابتی و ایجاد آگاهی . از مزیت رقابتی گفتیم ولی چشم اسفندیار اتصال به بازار برای هر تولید کننده مسیر آگاهی مشتری است.آگاهی مشتری در روسیه به دلایل جغرافیایی،قومی ، فرهنگی و سیاسی همچنان که می تواند موجب پیدایش مزیت رقابتی گردد می تواند موجب پیچیدگی یا عدم دستیابی آگاهی مخاطبان شود.باید توجه نمود که شرایط سیاسی کنونی روسیه و تحریم های سنگین شرایط را کمی سخت تر کرده است. بسیاری از اپ ها حتی اپ های دستور زبان که توسط کشورهای غربی پشتیبانی می شوند در روسیه تحریم گشته اند یا دولت روسیه برخی از شبکه های اجتماعی را مغایر با قانون خود می داند و آنها را در محدوده فیلترینگ قرار داده است. دولت ایران و روسیه خدمات بسیاری را برای تسهیل این تبادل تجاری ارائه می کنند ولی بنظر میرسد بستر آگاهی از محصول ایرانی و ایجاد مزیت رقابتی بیشتر یک امر فرهنگی و وابسته بر صنایع خلاق باشد. تولید کننده ایرانی باید بداند قدرت دنیای دیجیتال و هوش مصنوعی در روسیه نه تنها دست کمی از اروپا ندارد بلکه به یک امر مهم در زیست اجتماعی و فردی تبدیل شده است. به همین دلیل باید بستر داستان تولید را با محوریت دنیای دیجتیال بعنوان ابزاری تسهیلگر جهت آگاه سازی و جذب بازار در بازار روسیه بسیار جدی گرفت.