رمزگشایی از سنگ نگاره ساسانی؛ مرد ایستاده در سنگ نگاره کیست؟/ عکس

مراسم رونمایی از سنگ نگاره ساسانی استرداد شده به ایران پیش از ظهر امروز (دوشنبه) در موزه ملی ایران برگزار شد. در این مراسم علیرضا عسگری چاوردی مدیر میراث‌جهانی منظر باستان‌شناسی ساسانی فارس گفت: احتمال می‌دهیم با توجه به حرکت دست، نوع تاج و کلاه، این فرد در نقش برجسته ساسانی فرد مهمی بوده باشد.

وی گفت: به نظرم او یک بزرگ زاده ساسانی است و نمی توانسته سرباز باشد چون تشریفاتی مانند گردنبند دارد و آن زمان سربازان این تشریفات را نداشتند. همچنین لباس و نقش‌های روی آن نیز مهم بوده است. با این حال مطمئن نیستم او یک پادشاه یا کرتیر بوده باشد.

عسگری بیان کرد: به احتمال زیاد این اثر متعلق به بخش مرکزی و حاشیه جنوب فارس است. گردنبند آن نیز آئینی است. این گردنبند را ایزدان نیز دارند. حرکت دست این فرد که یک انگشت را به جلو نشان داده، یک نشانه مذهبی بوده و پاها رو به جلو قرار گرفته است. ایستایی این فرد در نقش‌های پایانی دوره اشکانی تا آغاز ساسانی قابل مشاهده است. همچنین لباس و چین لباس نیز فروافتاده است.

وی گفت: تناسب اجزا در این اثر هنری قابل تشخیص بوده و از نظر ابعاد نیز بی نظیر است چون تنها نقشی است که در ابعادی کوچک‌تر از ابعاد واقعی ایجاد شده است. این نقش با نقوش سکه‌های دوره ساسانی قابل مقایسه است. اگر این اثر مکان یابی دقیق شود شاید بتوانیم نقش‌های دیگری را شاهد باشیم.

مدیر پایگاه محور میراث ساسانی فارس گفت: بخش میانی این سنگ نگاره در زمان برش شکسته شده است. به نظر می‌رسد ابتدا این نقش را می‌خواستند از بالا جدا کنند اما بعداً به طور کامل نقش را از سنگ برداشتند.

این باستان شناس گفت: نقش‌های ساسانی را امروز در عراق، افغانستان و آسیای مرکزی داریم آنها نقش‌های ثابتی هستند سرحدات ایران ساسانی تا فُرات امروز بوده است.

عسگری در پاسخ به سوال خبرنگار مهر درباره سوراخ ایجاد شده در وسط نقش برجسته هم گفت: به احتمال زیاد این اثر در محدوده‌ای که آب بوده قرار داشته مانند سنگ نگاره برم دلک در شیراز. ما از این سوراخ‌ها که ناشی از گذر آب بوده در نقوش سنگی کنار آب‌ها شاهد بوده ایم.

در ادامه این مراسم مرتضی ادیب زاده مدیرکل امور موزه‌های کشور گفت: مشخصه نقش برجسته‌های دوره ساسانی در این سنگ نگاره قابل مشاهده است به احتمال زیاد این اثر متعلق به حوزه فرهنگی فارس است. امیدواریم جایگاه دقیق آن را به زودی مشخص کنیم.

این پژوهشگر گفت: پژوهشگاه میراث فرهنگی متولی پژوهش درباره این آثار است درباره آزمایش دقیق این اثر باید تحقیق بیشتری شود.

وی گفت: شکستگی موجود در این نقش برجسته متعلق به زمانی بوده که آن را از محل خود جدا کرده اند. ما از مقایسه این سنگ نگاره با نقش‌های ساسانی دیگر متوجه می‌شویم این اثر متعلق به دوره ساسانیان است. این اثر از نظر هنری و لباس در دوره قرن سوم میلادی قابل تاریخ گذاری است.

۲۳۳۲۳۳