الگویی برای اصلاح زندگی معتادان متجاهر/ اینجا چراغی روشن است

خبرگزاری مهر؛ گروه استان‌ها- سمیه نوری: هر کدام در عالمی سیر می‌کنند و گاه در گوشه‌ای رها شده و توان ایستادن ندارند، اکثرشان کم سن و سال هستند، یکی بی مهابا و بدون توجه به ماشین‌ها از وسط خیابان عبور می‌کند و صدای بوق ماشین‌ها بلند است اما او از عالمی که در آن گرفتار است خارج نمی‌شود. قصه، قصه افیون زدگی است، تراژدی تلخ اعتیاد که از آن بسیار شنیده ایم و اینجا صحنه نمایشی است که گاه به گاه تماشاگر آن بوده ایم، نمایشی تلخ، جدی و واقع گرا که همواره با پایانی تلخ خاتمه می‌یابد.

در این صحنه معانی اسم‌ها و عناوین با پیش انگاره‌های ذهنی ما متفاوت است، «ساقی‌» ها نوشگر نیستند، افیون گرند!، سروکار شأن با «گُل» است اما از زندگی گل و بلبل خبری نیست. هدف سرخوشی است اما فرجام آن درد و ناخوشی است. ابتدا باور ندارند که معتاد شده اند اما از آنجایی که در مسیر زندگی یک معتاد، سرخوشی و نشئگی پا به پای ناخوشی و خماری است خیلی زود می‌پذیرند. بنابراین آرام آرام چنان از زندگی فاصله می‌گیرند به طوری که شب روزشان فقط در فکر خماری و نشئگی می‌گذرد.

پایین آمدن میانگین سن اعتیاد درجامعه و تغییر الگوی مصرف مواد مخدر از مواد سنتی به صنعتی و روان گردان‌ها عوامل نگران کننده‌ای است که علاوه بر گسترش چشمگیر آمار اعتیاد در کشور طی سال‌های اخیر، موجب شده آسیب‌های بیشتری متوجه خانواده‌ها شود.

استان کرمانشاه همانند سایر مناطق کشور با مشکل اعتیاد و آسیب‌های اجتماعی آن دست به گریبان است و داشتن جمعیتی حدود ۴۰۰ هزار حاشیه نشین و سه هزار معتاد با مشکلات بیشتری مواجه است اکنون پس از گذشت سال‌ها ساماندهی معتادان متجاهر و پاکسازی محلات حاشیه نشین به رغم دشواری‌های مسیر در دستور کار قرار گرفته است.

ساماندهی معتادان متجاهر مقطعی نباشد

محمدطیب صحرایی استاندار کرمانشاه در جلسات شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر استان کرمانشاه، اعتیاد را مسئله و معضل مهم جامعه برشمرد و اظهارکرد: دغدغه ما پیشگیری، مقابله و مهار اعتیاد و جمع آوری معتادان متجاهر به عنوان نخستین و مؤثرترین گام در مسیر مقابله است.

وی با اشاره به اهمیت اجرای «طرح جامع ساماندهی معتادان متجاهر استان» تصریح کرد: یکی از اولویت‌های کاری مهم مسئولین ایجاد اشتغال، تولید و سرمایه گذاری است تا در کنار آن بسترسازی برای جذب گردشگر داشته باشیم و این ته تنها یک وظیفه اخلاقی است، بلکه به تولید و رونق اقتصادی استان نیز کمک کننده خواهد بود.

عالی‌ترین مقام استانی کرمانشاه با تاکید بر اینکه بخشی از معتادان متجاهر دارای تحصیلات دانشگاهی هستند، خاطر نشان کرد: ساماندهی معتادان متجاهر نباید مقطعی پیش برود بلکه به عنوان یک فرآیند طولانی مدت باید دنبال شود. برای این کار باید از ظرفیت‌ها و امکانات استان و حتی خارج از استان استفاده شود تا در نهایت ساماندهی مطلوب و منطقی این افراد به عنوان یک الگوی موفق در سطح کشور مورد استفاده قرار گیرد.

کارشناسان استانی عقیده دارند امروزه اعتیاد مردابی است که هر روز تعدادی از افراد جامعه گرفتار فرو رفتن در آن می‌شوند از این رو باید حساسیت‌ها را نسبت به آن بر انگیخت و مسئولان استانی قبل از عمیق‌تر آن به فکر اجرای طرح‌های مختلفِ پیشگیری و مقابله با آن باشند. هرچند باید توجه داشت که فرهنگ سازی، پیشگیری و توانمند سازی شهروندان، به خصوص جوانان در برابر اعتیاد اولویتی است که باید بیشتر مورد توجه قرار گیرد.

لزوم ایجاد زیر ساخت‌ها برای جمع آوری فوری معتادان متجاهر

سردار حاجیان فرمانده انتظامی استان کرمانشاه نیز در گفتگو با خبرنگار مهر درباره وجود معتادان متجاهر در سطح شهر گفت: حدود ۹۵ درصد معتادان متجاهر زیر ۳۵ سال سن دارند. در پی کاهش سن اعتیاد رفته رفته باید شاهد بروز برخی جرایم دیگر از جمله افزایش سرقت‌های خرد و توزیع مواد مخدر بود که همین امر تهدید کننده امنیت جامعه خواهد بود.

فرمانده انتظامی استان کرمانشاه با بیان اینکه برخی از منازل مسکونی در محله‌های آلوده به مکان توزیع و مصرف مواد مخدر تبدیل شده‌اند، یادآور می‌شود: در صورت فراهم کردن زیر ساخت‌ها از سوی دستگاه‌های مسئول پلیس می‌تواند طی ۴۸ ساعت تمامی معتادان متجاهر استان کرمانشاه را جمع آوری کند.

وی افزود: هم اکنون بیش از سه هزار معتاد متجاهر در شهر کرمانشاه شناسایی شده که تاکنون تعداد یک هزار و ۱۴۵ نفر از آنها با همکاری سایر دستگاه‌های مسئول جمع آوری و به کمپ‌های ترک اعتیاد تحویل داده شدند.

وی با تاکید بر اینکه پلیس در استان کرمانشاه برنامه‌های مقابله محور در برخورد با پدیده اعتیاد و قاچاقچیان دارد، خاطرنشان کرد: عملیات و برنامه‌های برخورد با اعتیاد و قاچاقچیان آغاز شده و برای کاهش و جلوگیری از گسترش این پدیده شوم در استان با جدیت و قاطعیت بیشتری پیش خواهیم رفت.

فرمانده انتظامی استان کرمانشاه همچنین با اشاره به اینکه در راه مبارزه و مقابله با این مسئله تاکنون ۱۳ هزار نفر از همکاران در سراسر کشور به شهادت و یا جانبازی رسیده‌اند است گفت: تنها طی سه ماه گذشته از سال جاری در استان کرمانشاه حدود ۵۵۵ کیلوگرم انواع مواد مخدر کشف شده است.

سردار حاجیان با اشاره به اهمیت برخورد با خرده فروشان مواد مخدر نیز گفت: این افراد با خرده فروشی اصلی‌ترین عامل و سر منشأ معتاد شدن جوانان به شمار می‌روند. از طرفی افرادی که پس از اعتیاد متجاهر می‌شوند نیز خود عامل گسترش سرقت هستند.

۱۵۰۰‬ معتاد متجاهر جمع آوری شدند

محمد رضا آمویی فرماندار کرمانشاه نیز در گفتگو با خبرنگار مهر درباره مقابله با معظل اعتیاد و متجاهرین معتاد در سطح شهر اظهارکرد: اعتیاد قشر خاص نمی‌شناسد و طوری رفتار می‌کند که هرکسی در معرض آن قرار گیرد، آلوده خواهد شد؛ در نخستین مرحله این آلودگی در سطح شهر و قرار گرفتن معتادان در کنار زباله‌ها و کناره خیابان‌ها به چشم می‌خورد و ناگفته نماند که در این زمینه تمایزی بین افراد غنی و فقیر و تحصیل کرده یا بی‌سواد در گرفتاری به اعتیاد مخصوصاً از نوع مواد صنعتی نخواهد بود.

وی با اشاره به اینکه اقدام و پیشگیری اولیه در حوزه آموزش و آگاهی بخشی به اقشار مختلف جامعه از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است افزود: اگر در مرحله آموزش و آگاهی بخشی به موقع و درست عمل شود درگیر درمان و پاکسازی نخواهیم بود. در مرحله پیشگیری ثانویه با افرادی مواجه هستیم که درگیر مواد مخدر شده و برای ترک آن اقداماتی که در حوزه درمانی و روانی است را می‌پذیرند و در نهایت و مرحله سوم پیشگیری مربوط به افرادی است که به مرحله پاکی از اعتیاد رسیده و باید با اقدامات جدی بتوانیم از بازگشت آنها به دام اعتیاد جلوگیری کنیم. این مراحل مختلفی است که انجام آن حمایت و پشتیبانی خانوادگی، دوستی، روانشناسی و علمی را نیازمند است.

وی با تاکید بر بیانات رهبر معظم انفلاب که مسئله اعتیاد در جامعه یک سیاست پیاده شده دشمن است، اشاره داشت: این سیاست دشمن نیروی جوان، توانمند و خلاق ما را به اعتیاد آلوده کرده و امروز این امر در موادهای مخدر صنعتی به وضوح قابل مشاهده است و زمانی که محاسبه تحلیل هزینه کرد اعتیاد در جامعه را داشته باشیم در میابیم که هر فرد معتاد چه ضربه‌هایی به اقتصاد و اجتماع وارد کرده است.

فرماندار کرمانشاه در ادامه به کارهایی که باید در جامعه برای رهایی از اعتیاد و دامن دشمن صورت گیرد اشاره داشته و افزود: یکی از روش‌های کاربردی روش مقابله‌ای نیروی انتظامی و مبارزه با عاملین مواد مخدر است و یکی دیگر از روش‌ها از طریق دستگاه‌های فرهنگی و آموزشی است که باید وارد عمل شده و با ایفای نقش در راستای فرهنگ سازی داشته باشد. نگاه بر این است که معتادان جمع آوری و به کمپ‌ها برای درمان و توانمند سازی تحویل داده شود که از ابتدای سال جاری تاکنون حدود یک هزار و ۲۰۰ نفر معتاد متجاهر جمع آوری و تعداد ۲ هزار ۵۰۰ نفر دیگر همچنان در سطح جامعه حضور دارند.

هزینه ۷ میلیاردی نگه داری معتادان متجاهر

فرماندار کرمانشاه همچنین به تأمین اعتبارات برای پیشبرد طرح ساماندهی معتادان متجاهر تاکید داشته و یادآور شد: هر فرد به طور میانگین ۴۵ هزار تومان هزینه روزانه دارد که بر اساس محاسبات انجام شده برای مجموع تعداد معتادان قاعدتاً ماهانه ۶ تا ۷ میلیارد تومان هزینه نگهداری آنها خواهد بود که با ثمر بخش بودن تلاش و پیگیری‌های در دست اقدام می‌توان شاهد روند مجمع آوری سایر معتادان در استان نیز خواهیم بود.

آمویی با اشاره به اینکه محله آقاجان (کرمانشاه) به دلیل بیشتر بودن آلودگی‌ها در حوزه معتادان جز نخستین محلاتی بود که مورد توجه قرار گرفت اما این ساماندهی و جمع آوری معتادان در سایر محلات نیز دنبال خواهد شد، پیشگیری از آلودگی دوباره در محلات پاکسازی شده از معتادان را مورد تاکید قرار داده و تصریح کرد: برنامه‌های ما در ساماندهی محلات حاشیه‌ای دچار آسیب بر این است که اقدامات کالبدی، پایه گذاری و ریل گذاری و استفاده از ظرفیت‌های مختلف در حوزه فرهنگی و اجتماعی است و در نهایت واگذاری به مردم محلات است چرا که ایجاد امنیت وظیفه حاکمیت است و نگهداری آن بر عهده خود مردم است.

بیشترین ناهنجاری‌ها دامن گیر محلات حاشیه‌ای است

علی شعبانی معاون سیاسی امنیتی و اجتماعی استانداری کرمانشاه نیز در گفتگو با خبرنگار مهر به مخاطرات و پیامدهای سو مصرف مواد مخدر تاکید داشته و اظهار کرد: عمده آسیب‌های حاشیه شهر کرمانشاه ناشی از اعتیاد و مواد مخدر است که اگر در مقابل آن کوتاهی صورت بگیرد دامن‌گیر همه خواهد شد.

معاون سیاسی، امنیتی و اجتماعی استاندار کرمانشاه در قسمتی دیگر از سخنان خود با تاکید بر اینکه محرومیت‌زدایی در کرمانشاه با دید دراز مدت در حال پیگیری است، گفت: حاشیه نشینی مادر تمام مسائل و آسیب‌های اجتماعی است چرا که اکثر ناهنجاری‌ها و آسیب‌های اجتماعی از حاشیه نشینی برمی‌خیزد.

معاون سیاسی امنیتی و اجتماعی استانداری کرمانشاه با اشاره به اینکه مقابله با گسترش اعتیاد و جمع آوری معتادان متجاهر نباید مقطعی باشد، تصریح کرد: برای نتیجه بخش بودن اقداماتی که در راستای ساماندهی معتادان انجام می‌گیرد علاوه بر برنامه‌های راهبردی و کاربردی نیازمند همکاری همه جانبه در تمامی ابعاد و دستگاه‌های مسئول هستیم.

شعبانی با تاکید بر اینکه ساماندهی محلات حاشیه نشین کرمانشاه از مهمترین اقدامات استان بوده، گفت: نخستین گام در این اقدام ساماندهی محله آقاجان بود که بر اساس برنامه‌ریزی‌های انجام شده برای مقابله با اعتیاد و جمع آوری معتادان در این محله به عنوان دارای بیشترین معتاد و پاتوق معتادان مخروب‌هایی که به پاتوق تبدیل شده بودن در این محله تخریب شد اما هیچ خانه‌ای تخریب نشده است.

وی متذکر شد: با توجه به حضور تدریجی معتادان و افزایش تعداد آنها در شهر کرمانشاه جمع آوری و ساماندهی معتادان به منظور کاهش آسیب‌های اجتماعی مانند سرقت نیازمند عزم جدی است.

لزوم تدوین برنامه‌ای برای اشتغال بهبود یافتگان بعد از خروج از کمپ‌ها

بهزاد شهبازی مدیرکل بهزیستی استان کرمانشاه در گفتگو با خبرنگار مهر نیز از اعتیاد به عنوان یکی از معضلات جدی جامعه یاد کرد و گفت: در مقوله پیشگیری از اعتیاد حدود ۲۰ دستگاه مسئولیت دارند، ضرورت دارد تمامی دستگاه‌های متولی همکاری لازم را با یکدیگر داشته باشند.

وی افزود: استان کرمانشاه در زمینه اعتیاد جزو استان‌های میانه کشور است اما در وضعیت معتادان متجاهر آمار کشوری مناسبی ندارد چراکه این استان در انتهای زنجیره قاچاق مواد مخدر قرار دارد و شاهد حرکت معتادان از سمت مواد سنتی به سوی مواد صنعتی هستیم. ۹۰ درصد معتادان متجاهر استان کرمانشاه مصرف کننده مواد مخدر صنعتی بوده و این حرکت و استفاده از مواد صنعتی به مرحله به تجاهر رساندن این افراد ختم می‌شود و همین امر سبب شده که تعداد معتادان متجاهر بالایی نسبت به جمعیت معتادان خود داشته باشد.

شهبازی با اشاره به تأکیدات استاندار کرمانشاه بر ساماندهی معتادان متجاهر این استان، تصریح کرد: دستگاه‌های زیادی را برای این امر پای کار آمده اند که بهزیستی یکی از این دستگاه‌ها است. با کمک شواری هماهنگی مبارزه با مواد مخدر تعداد یک هزار و ۲۰۰ معتاد را در کمپ‌های ماده ۱۶ جای داده و حدود یک هزار معتاد نیز در مراکز ماده ۱۵ نگهداری می‌شود اما باید توجه داشت که معتادان مراکز ماده ۱۵ متجاهر نبوده بلکه خود معرف هستند.

وی به لزوم برنامه‌های توانمندسازی معتادان در کمپ‌های اعتیاد اشاره کرد و یادآورشد: در کمپ‌های ماده ۱۶ اعتباراتی تعلق گرفت که ۵۰ نفر از این افراد در کنار ترک اعتیاد مراحل و دوره‌های توانمندی را طی کنند اما به دلیل جمعیت بالای افراد این تعداد و میزان بودجه ناکافی است و برای توانمند سازی همه آنها باید ورود جدی‌تری داشت.

مدیرکل بهزیستی استان کرمانشاه بیان کرد: در کمپ‌های ماده ۱۵ نیز برای هر فردی که موفق به ترک شده معرفی نامه‌ای برای دریافت وام اشتغالزایی از بانک‌های عامل خواهیم داشت که سال گذشته ۱۵۰ مورد معرفی به بانک برای دریافت وام اشتغالزایی داشتیم.

شهبازی در ادامه به ضعف‌ها و کمبود اعتبارات طرح ساماندهی معتادان متجاهر تاکید کرد و خاطر نشان کرد: متأسفانه تاکنون هیچ برنامه‌ای برای به کار گیری و اشتغال بهبود یافتگان نبوده و این افراد باید بر اساس توانمندسازی‌ها جویای شغل باشند.

جلو گیری از کشت بی رویه مواد مخدر

حمید خسروی مدیرکل دفتر امور اجتماعی و فرهنگی استانداری کرمانشاه نیز در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به اینکه استان کرمانشاه جز پنج استان نخست کشور در بحث آسیب‌های اجتماعی است، عنوان کرد: بر همین اساس در جلسه شورای اجتماعی کشور استاندار کرمانشاه با ارائه گزارشی مفصل و جامع و بیان گوشه‌هایی از آسیب‌های اجتماعی مربوط به استان کرمانشاه، خواستار توجه ویژه مسؤلین کشوری برای برون رفت استان از وضعیت موجود شد.

وی با اشاره به برخی از عوامل تأثیر گذار در گسترش اعتیاد، افزود: رواج کشت بی رویه مواد مخدر یکی از مهمترین عواملی است که اخیر کرمانشاه را درگیر کرده است، اگرچه دستگاه‌های متولی با این مسئله برخورد جدی و قاطعانه دارند اما می‌طلبد که دستگاه‌های امنیتی و انتظامی با همکاری دیگر نهادها و سازمان‌های همکار نسبت به این مهم اهتمام ویژه ایی داشته باشند و با متخلفان برخورد جدی و قاطعانه ای صورت بگیرد.

مدیرکل اجتماعی و فرهنگی استانداری کرمانشاه تصریح کرد: برنامه‌های استان کرمانشاه در برخورد و مقابله با متخلفان کشت خشخاش بسیار جدی است بطوری که از ابتدای سال تاکنون بیش از ۲ هزار هکتار از اراضی که کشت مواد مخدر داشته امحا شدند و به طور جدی با این امر برخورد خواهد شد تا از عادی سازی آن جلوگیری شود.

وی گفت: بخش عظیمی از معتادان که باید برای آنها چاره‌اندیشی صورت گیرد معتادان متجاهری هستند که حتی موادی که مصرف می‌کنند دارای ناخالصی بسیاری بوده که آمار رسمی این افراد در کرمانشاه به سه تا سه هزار و ۵۰۰ نفر می‌رسد این در حالی که هم اکنون برای یک هزار و ۲۰۰ نفر از این افراد امکانات کمپ وجود دارد.

مدیرکل اجتماعی و فرهنگی استانداری کرمانشاه بیان کرد: برای پاک کردن چهره کرمانشاه از معتادان نیازمند عزم جدی در توسعه فضای نگهداری این افراد بوده که برای این امر به کمک وزارت کشور، سازمان بهزیستی، ستاد مبارزه با مواد مخدر و دیگر دستگاه‌های اجرایی در سطح ملی در امر تخصیص اعتبارات خواهیم بود چراکه نگهداری و ساماندهی این افراد در کمپ‌ها هزینه بر است.

خسروی با تاکید بر داشتن برنامه منسجم برای ساماندهی معتادان جمع آوری شده، گفت: معتادان جمع آوری شده در کمپ‌ها نباید پس از آمدن به این مکان رها شوند زیرا این افراد بعد از خارج شدن از کمپ اگر شغل و حرفه‌ای برای خود نداشته باشند باز در دام اعتیاد خواهند پرداخت و حتی برای به دست آوردن مواد مخدر دست به سرقت‌های خرد می‌زنند.

وی مطرح کرد: توانمند سازی و ایجاد اشتغال و درآمد پایدار برای معتادان متجاهر که دوره ترک را در کمپ‌ها گذرانده‌اند یکی از اقدامات مهمی است که باید در دستور کار مسئولین استانی قرار گرفته و اما اجرایی کردن آن به طور کامل نیازمند اعتبارات بوده تا این افراد با توانمند سازی امکان بازگشت به جامعه را داشته باشند.

کاهش آمار فوت شدگان مصرف مواد مخدر در استان

مدیرکل اجتماعی و فرهنگی استانداری کرمانشاه به آمار فوت شدگان مصرف مواد مخدر از سال ۹۰ تا ۱۴۰۰ تأکید و اشاره کرد: استان کرمانشاه در این زمینه طی ۱۰ سال دارای رتبه بوده و این روند در ۶ ماهه سال ۱۴۰۱ به تدریج کاهش یافته اما همچنان نیازمند توجه و نگاه ویژه برای کاهش این جایگاه است.

خسروی با بیان اینکه اعتیاد در استان کرمانشاه زنگ خطری است که جوانان را تهدید می‌کند، یادآور شد: سن اعتیاد در حال کاهش بوده و علاوه بر نوجوانان بلکه متأسفانه زنان و دختران را نیز درگیر کرده است.

وی تاکید کرد: مسئله پیشگیری باید مقدم بر درمان باشد و هزینه کمتری خواهد داشت زیرا در قبال هر فردی که دچار اعتیاد می‌شود باید هزینه‌های زیادی انجام گیرد تا مراحل پاکسازی را طی کند.

مدیرکل اجتماعی و فرهنگی استانداری کرمانشاه با تاکید بر سه مسئله پیشگیری، آموزش و اشتغال برای جلوگیری از رواج اعتیاد در جامعه، متذکر شد: طبق بیانات رهبر معظم انقلاب اعتیاد جزو یکی از پنج آسیب اجتماعی در اولویت است که مسئولین باید نسبت به آن احساس وظیفه داشته باشند چرا که این امر از نگاه رهبری در اولویت‌های اول جامعه بوده است.

خسروی در پایان به ایجاد روحیه دغدغه مندی در مسئولان اشاره و عنوان کرد: تا زمانی که یک موضوع در جامعه دغدغه مسئولین قرار نگیرد قابل حل نیست پس مطالبه گری افراد جامعه از مسئولین و تبدیل مشکلات به دغدغه مسئولین امر مهمی است که بیشتر باید مورد توجه باشد تا آسیب‌های اجتماعی را به حداقل‌ترین میزان برسد.