زد و بندهای اردوغان در نشست ناتو/ تیر ترکیه باز هم به سنگ می‌خورد؟

مهسا مژدهی: پس از کشمکش بسیار اردوغان به عضویت سوئد در ناتو رضایت داد. حالا نروژ و سوئد قرار است اعضای جدید پیمان ناتو باشند. اما به نظر می‌رسد آنکارا برای قبول این اتفاق، درصدد است تا امتیاز ورود به اتحادیه اروپا را کسب کند. اتفاقی که افتادن آن دور از ذهن به نظر می رسد، چرا که مخالفان فراوانی دارد. اما برای اردوغان این دو به یکدیگر گره خورده‌اند. از طرف دیگر نگرانی هایی بابت بهم خوردن روابط مسکو و ترکیه وجود دارد. روسیه دل خوشی از عضویت کشورهای اروپایی در ناتو ندارد. با این حال بعید به نظر می‌رسد که پوتین بخواهد به خاطر سوئد و نروژ زیر رفاقتش با اردوغان بزند.

در خبرآنلاین با علی بیگدلی کارشناس مسائل بین‌الملل در مورد نرمش اردوغان در قبال عضویت سوئد در ناتو به گفتگو نشستیم.

بیشتر بخوانید:

واکنش کاخ سفید به اظهارات اردوغان درباره لزوم پیوستن ترکیه به اتحادیه اروپا

شرط اردوغان برای موافقت با عضویت سوئد در ناتو

اردوغان بالاخره قبول کرد که سوئد بخشی از ناتو باشد. اما او این پذیرش را منوط به عضویت ترکیه در اتحادیه اروپا کرده است. اتفاقی که مخالفان زیادی دارد و بعید است که کشورهای اروپایی رضایت دهند تا ترکیه همراه آنان در اتحادیه باشد. چرا اردوغان تقاضایی کرده است؟

وقتی اردوغان به عنوان رئیس جمهور بر سر کار آمد گفت که ترکیه را وارد اتحادیه اروپا می‌کند. اما اولاند رئیس جمهور فرانسه گفت که اتحادیه اروپا یک دنیای مسیحی است و جای مسلمانان نیست و از آن زمان اختلاف عمیقی به وجود آمد. قبلا هم فرانسوی ها آنکارا را بابت قتل عام ارامنه متهم کرده بودند. اردوغان که در این جبهه موفق نشد سمت عثمانی گرایی رفت تا اتحاد در شرق تشکیل دهد و در آن هم موفق نبود. با پیروزی مرسی در مصر و به دلیل نزدیکی اردوغان به اخوان و حمایت از مرسی ؛ ترکیه مورد خشم کشورهای عرب قرار گرفت و از دنیای عرب هم بیرون رفت و فقط ارتباطش را با قطر حفظ کرد. از طرف دیگر او می‌خواست از طریق آذربایجان کریدور شرق و غرب که کریدور کاسپین است را حفظ کند اما آنجا هم برایش منفعتی نداشت. وقتی حریف اردوغان در انتخابات اعلام کرد ترکیه را به اتحادیه اروپا می‌برد؛ اردوغان خود را شکست خورده دید. او حالا ناچار شده تا پذیرش سوئد در ناتو را منوط به عضویت در اتحادیه اروپا کند. اما با توجه به رویکرد منفی آلمان و فرانسه به اردوغان؛ این تقاضا معلق شده است. انتظار می‌رود که بایدن در قول و وعده‌های نظامی و اقتصادی بتواند اردوغان را راضی کند که با عضویت سوئد موافقت کامل داشته باشد.

آیا چشم‌اندازی برای پیوستن ترکیه به اتحادیه اروپا باقی مانده است؟ در زمان کوتاه آیا می‌توان منتظر بود که اروپایی‌ها به خاطر سوئد، درخواست اردوغان را بپذیرند و روی اصول خود پای بگذارند؟

در حال حاضر چشم‌اندازی برای ورود ترکیه به اتحادیه اروپا وجود ندارد. در حقیقت قول اساسی اردوغان تحقق پیدا نخواهد کرد. چون ترکیه هم در اتحادیه اروپا و هم ناتو مخالفان زیادی دارد. آنها اردوغان را به دیکتاتوری متهم می‌کنند و می‌گویند ترکیه بیشترین تعداد خبرنگار زندانی را دارد و اسلام‌گرایی او را ناسازگار با منشور اتحادیه اروپا می‌دانند. بنابراین بعید است ترکیه موفقیتی کسب کند.

برخی نگرانی‌ها بابت بهم خوردن روابط میان مسکو و آنکارا بر سر عضویت سوئد در پیمان ناتو وجود دارد. آیا این اتفاق می‌تواند پوتین را از اردوغان دلسرد کند؟ بهتر است بگوییم آیا چنین اتفاقاتی می‌تواند در حالی که روسیه نیازمند حمایت ترکیه است، باعث ایجاد فاصله بین دو کشور شود؟

خیر. روابط روسیه و ترکیه با پیوستن سوئد به ناتو زیر سوال نمی‌رود. پوتین به اردوغان هم در روسیه و هم در اوکراین نیاز دارد. روسیه نمی‌خواهد روابط صمیمانه خود را با ترکیه بهم بزند. کریدور انتقال گندمی که از روسیه و اوکراین می آید و از طریق دریای سیاه و از تنگه بوسفور رد می‌شود موفقیت بزرگی برای اردوغان بود. دوره این کریدور دارد تمام می‌شود و قرار است در روزهای آینده پوتین به ترکیه سفر کند تا مساله انتقال گندم را برای سه ماه دیگر تمدید کنند. بنابراین روابط ترکیه و روسیه بهم نخواهد خورد و عضویت سوئد در ناتو هم تاثیری ندارد. به اضافه اینکه اردوغان از زلنسکی به سردی استقبال کرد که نشان می داد او تعهد زیادی به پوتین حس می‌کند. اردوغان بازیگری خوبی انجام می دهد و بسیار هم موفق بوده. فشارهای اقتصادی که گریبان ترکیه را گرفته باعث شده تا اردوغان بخواهد وارد اتحادیه اروپا شود. این در حالیست که خود اتحادیه اروپا هم در بحران اقتصادی و کاهش میزان اشتغال دارد.

۳۱۱۳۱۲