چرا سیدالشهدا (ع) مسیر کاروانش را از کوفه به دشت نینوا تغییر داد؟

روز بیست و هشتم ذی‌الحجه کاروان عشق در سفر شهادت خود به منزل «عذیب الهجانات» رسیدند. عذیب الهجانات در چهار مایلی قادسیه و سی دو مایلی مغیثه و در مسیر راه مکه به کوفه قرار دارد. این منطقه متعلق به بنی تمیم بوده است.

در این منزل بود که مجمع بن عبدالله و طرماح بن عدی و تنی چند دیگر از یاران صدیق حضرت سیدالشهدا (ع) به ایشان ملحق شدند. حر بن یزید ریاحی قصد داشت آن‌ها را بازداشت کند و برگرداند، چرا که گمان داشت این بزرگواران از یاران اباعبدالله (ع) نیستند، که حضرت به او فرمود که آن‌ها از اصحاب من هستند و حر مانع نشد. 

در کتاب «الامام حسین و اصحابه» روایت شده که در این منزل بود که خبر شهادت قیس بن مسهر را به حضرت سیدالشهدا (ع) دادند. جناب قیس به همراه جناب مسلم بن عقیل از نامه‌رسانان حضرت (ع) به کوفیان بودند که در قادسیه به نیرو‌های عبیدالله بن زیاد گرفتار شدند و آن ملعون جناب ایشان را به شهادت رساند. نام قیس بن مسهر در «زیارت ناحیه مقدسه» نیز درج شده است.

امام حسین (ع) پس از شنیدن این اخبار برای اینکه به کوفه نروند، مسیر کاروان عشق به سمت محلی قصر بنی مقاتل تغییر دادند و از آنجا شبانه به دشت نینوا رفتند.

در روز۲۹ ذی الحجه حضرت سیدالشهدا (ع) و کاروان عشق به منزل قطقطانیه رسیدند. بنا به روایتی از حضرت امام جعفر صادق (ع) هنگامی که حضرت اباعبدالله (ع) به این منزل رسیدند چشم مبارکشان به خیمه‌ای بنا شده افتاد و پرسیدند که از آن کیست؟ عرض کردند که از آن عبیدالله بن حر جعفی است. در نهایت نیز کاروان عشق در روز نخستین محرم به منزلگاه قصر بنی مقاتل رسیدند. 

برای مطالعه پیرامون روز‌های منتهی به محرم الحرام و مسیر کاروان عشق تا دشت نینوا، کتاب‌های متعددی منتشر شده است که از آن‌جمله می‌توان به «الامام حسین و اصحابه» نوشته علامه فضعلی قزوینی اشاره کرد. بر اساس بانک اطلاعات خانه کتاب و ادبیات ایران یکی از آخرین چاپ‌ها از این کتاب به سال ۱۳۹۶ توسط انتشارات دارالکتب اسلامی در قم صورت گرفته است.

شیخ صدوق در «امالی» نیز برخی احادیث پیرامون سفر کاروان عشق و روز‌های پیش از محرم را روایت کرده است. یکی از ترجمه‌های مهم از این منبع به قلم کریم فیضی صورت گرفته است که بر اساس بانک اطلاعات خانه کتاب و ادبیات ایران این ترجمه به سال ۱۳۸۶ توسط انتشارات چهارده معصوم روانه بازار اندیشه ایران شده است.

باشگاه خبرنگاران جوان فرهنگی هنری ادبیات