ایجاد شهر پوشاک؛ مقدمه‌ای برای صادرات

مدیرکل دفتر صنایع منسوجات و پوشاک وزارت صمت درباره شهر پوشاک کنیم، گفت: شهر پوشاک خود مقدمه‌ای برای صادرات خواهد بود تا بتوانیم در کنار هم تمام ظرفیت‌های خالی را پر کنیم.

به گزارش ایسنا، صبح امروز (چهارشنبه)، سمینار "شهر پوشاک؛ طلیعه مدل اقتصادی مدیریت زنجیره ارزش" در محل موسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی وزارت صمت با حضور فعالان صنعت نساجی و پوشاک کشور برگزار شد.

در این مراسم، محسن گرجی- مدیرکل دفتر صنایع منسوجات و پوشاک وزارت صنعت، معدن و تجارت- در این مراسم- ضمن تاکید بر اهمیت صنعت نساجی و پوشاک در کشور اظهار کرد: اهمیت این زنجیره ارزش بر کسی پوشیده نیست. نکته مهمی که باید در نظر داشت این است که در صنعت پوشاک ما تا چه میزان از رویدادهای تجاری استفاده می‌شود. به طور مثال در سال نو میلادی، جشن‌هایی برپا می‌شود یا هدایایی خریداری می‌شود و اقتصاد می‌چرخد، این گونه نبوده که از ابتدا به همین صورت باشد؛ بلکه به‌ مرور نگاه تجاری به سال نو میلادی، یک رویداد ۱۵۰ است که بُعد تجاری فرهنگی شکل گرفت.

وی افزود: رویدادهای فرهنگی بومی و ظرفیت‌هایی وجود دارد که صنعت ما چندان بدان توجه نکرده و می‌توان مورد استفاده‌های عمیقی صورت گیرد. امروز با هر صنعتگر پوشاک که صحبت کنیم، اعلام می‌کند که از خرداد تا مرداد ماه طی این سه ماهه طبیعتا، صنعت پوشاک آرام است و رکود بر بازار آن حاکم است. این در حالیست که اگر از رویدادهای فرهنگی استفاده شود، این رکود رفع خواهد شد؛ تنها باید از ظرفیت‌ها استفاده کرد وغیرمرتبط با زنجیره ارزش هم نیست.تجربه‌های جهانی نشان می‌دهد که می‌توان از ظرفیت‌های جهانی استفاده‌های اقتصادی خوبی کرد و این برای ما جای کار بسیار دارد. همانطور که اشاره شد، صنعت پوشاک ما دارای اهمیت بسیار است.

این مقام مسئول در وزارت صمت تصریح کرد: زنجیره ارزش را می‌توان از سه برش مختلف بررسی کرد؛ چنانچه بخواهیم زنجیره ارزش در صنعت پوشاک کامل شود؛ باید در سه سطح حکمرانی، نهادی و فعالان اقتصادی این زنجیره ارزش شکل گرفته و تکمیل شود، در وهله اول بحث حکمرانی مطرح است که در این نقطه همه بخش‌های متولی از وزارت ارشاد تا صداوسیما در بخش تبلیغات و شناخت سلیقه و ایجاد ذائقه (بحث فرهنگی) تا وزارت صمت در بخش تولید و وزارت صمت در بخش توزیع و همچنین اصناف به‌عنوان بازوهای ما، به گونه‌ای باید حلقه‌ها بهم پیوسته و در سطح حکمرانی، زنجیره ارزش پوشاک را پیوسته کنیم. بایستی یک صدا از بخش حاکمیتی برای بخش خصوصی بیرون بیاید؛ این بدان معناست که زنجیره ارزش ما در سطح حکمرانی پیوسته باشد.

گرجی ادامه داد: در نقاطی که تضاد منافع حکمرانی وجود دارد، باید سعی کنیم که این تضاد در فضای حکمرانی را حل‌وفصل کنیم و به حداقل برسانیم؛ با تحقق این موضوع، یک حرف واحد در سطح حکمرانی با نگاه کل زنجیره ارزش ایجاد می‌شود که مهمترین برش و بالاترین آن است. در سطح دوم در زنجیره ارزش، زنجیره ارزش نهادی است؛ انجمن‌ها، اتحادیه‌ها، اصناف و... باید پیوسته شوند. اگر در سطح نهادی به زنجیره ارزش نرسیم و نهادهای ما نتوانند حلقه زنجیره ارزش را ایجاد کنند، نقاط اختلاف نظر خود را مابین خودشان حل کنند، نمِی‌توان انتظار داشت که در سطح سوم که کنشگران و فعالان اقتصادی هستند، یک زنجیره ارزش داشته باشیم. 

مدیرکل دفتر صنایع منسوجات و پوشاک وزارت صمت خاطرنشان کرد: طبیعتا برش سوم، زنجیره ارزش خود فعالان صنعتی از تامین‌کنندگان مواداولیه تا تولیدکنندگان داخلی و واردکنندگان و عمده- خرده فروشان و... هستند. خوشبختانه فعالان این حوزه با آن آشنا هستند برای آن تلاش می‌کنند؛ بیشتر باید در سطح حکمرانی و نهادی تلاش بیشتری صورت گیرد تا بتوانند در سطح صنفی و نهادی این زنجیره ارزش را به خوبی پیاده کنند.

رشد ۱۷.۱ درصدی اقتصادی صنعت نساجی و ۶ درصدی صنعت پوشاک در سال ۱۴۰۱

این مقام مسئول در ادامه با ارائه آماری از صنعت نساجی و پوشاک پرداخت و گفت: ما در حوزه صنعت پوشاک حداقل ۱۰۰ هزار واحد صنفی تولیدی ثبت شده در اصناف داریم که به غیر از مجموعه‌ واحدهای مشاغل خانگی و مزون‌هایی است که توسط وزارت ارشاد دارای مجوز هستند. حداقل ۲۸۰ هزار واحد صنفی توزیعی داریم که این‌ها نیز به غیر از فعالانی هستند که در حوزه فضای مجازی و بعضا بدون مجوز در حال فعالیت هستند. حدود ۱۰۰۰ واحد صنعتی تولیدی نیز در کشور فعال هستند. در این تعداد واحد صنعتی- تولیدی به‌علاوه ۱۰۰ هزار واحد صنفی-تولیدی مابین ۷۰۰ هزار تا یک میلیون نفر اشتغال دارند که با احتساب اشتغال در حوزه توزیع، حدود دو میلیون تا ۲.۵ میلیون نفر (آمار ثبت شده رسمی واحدهای رسمی) در صنعت پوشاک کشور مشغول به کار هستند.

گرجی اعلام کرد: در سال ۱۴۰۱ رشد اقتصادی در صنعت نساجی ۱۷.۱ درصد نسبت به سال ۱۴۰۰ بود که در کل رسته‌های صنعتی بالاترین عدد را داشت. در حوزه پوشاک رشد اقتصادی شش درصد ثبت شده که به هدف‌گذاری هشت درصدی نزدیک بود. در سال جاری نیز در اردیبهشت ماه، شامخ (شاخص مدیران خرید که شاخصی برای فضای کسب و کارها در حوزه پوشاک است)  ۷۵ درصد و در آخرین آمار در خرداد ماه ۶۵ درصد بود. کمی افت داشته اما همین ۶۵ درصد نسبت به متوسط اقتصادی صنعتی که ۵۵ درصد و شامخ اقتصادی ۵۰ درصد بوده است، بالاتر بوده است. این نشان می‌دهد که فضای کسب‌وکار در صنعت پوشاک به طور نسبی فضای مناسبی است.

وی ادامه داد: واردات ماشین‌آلات دوخت ما در سال گذشته حدود ۹۵۰ هزار دلار بود. این میزان در سال ۱۴۰۰ حدود ۵۵۰ هزار دلار بوده است؛ بنابراین رشد تقریبا ۴۰ درصدی در ماشین‌آلات دوخت ثبت شده است. در حوزه مواد اولیه نیز رشد داشته‌ایم؛ مجموع همه این‌ها نشان می‌دهد که صنعت پوشاک کشور یک صنعت روبه رشد و در یک فضای خوب مورد حمایت سطوح مختلف حاکمیت است. 

وی ابراز امیدواری کرد: انتظار ما این است که سطح حمایت از سطحی فعلی بیشتر شود و ما نیز در ازای این حمایت نه تنها در این صنعت مردمی هم اشتغال ایجاد خواهیم کرد بلکه دغدغه فرهنگی را هم رفع خواهیم کرد. 

بزرگترین چالش صنعت پوشاک؛ عملکرد انفرادی واحدها، اتحادیه‌ها و انجمن‌ها

ابوالقاسم شیرازی- رئیس اتحادیه صنف تولیدکنندگان و فروشندگان پوشاک تهران- نیز در این سمینار، اظهار کرد: در صنعت پوشاک ظرفیت‌های بسیاری وجود دارد اما عمده اشکال و چالش این است که هر فعالی به صورت فردی برای خودش فعالیت می‌کند؛ حتی مجموعه‌های تشکیلاتی همچون اتحادیه‌ها، انجمن‌ها و... که تعداشان هم کم نیست (در کشور قریب به ۴۸۰ اتحادیه، انجمن و تشکل فعال در حوزه صنعت نساجی و پوشاک داریم) هم همچون فعالان اقتصادی صاحب سرمایه، انفرادی کار کرده‌اند و همین انفرادی کار کردن، چالش‌های بسیاری را در صنعت ایجاد کرده است.

وی افزود: مرکز مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی با همت وزارت صمت و همراهی و در خدمت بودن اتحادیه پوشاک، به این فکر افتادند که بایستی حتما از ظرفیت‌هایی که وجود دارد و منابعی که به هدر می‌رود و به نتیجه نمی‌رسد و جزیره‌ای فعالیت می‌شود، ساماندهی شده و یک مجموعه واحد با نام " مدیریت زنجیره صنایع همگن پوشاک" ایجاد کند. پیش‌تر هم این زنجیره از تامین مواداولیه تا بهره‌وری بیشتر و سپس فروش و خدمات پس از فروش و حتی جذب مشتری و... همگی یک زنجیره بود که بازهم به صورت فردی کار می‌شد؛ اما امروز مدیریتی که تحت عنوان مدیریت زنجیره ارزش ایجاد شده، با یکپارچه‌سازی این توان را ایجاد کرده که همه اتحادیه‌ها، تشکل‌ها و تمام فعالان صنفی و حتی سرمایه‌گذاران ناگزیر باشند که به این زنجیره و مدیریت بپیوندند. 

شیرازی خاطرنشان کرد: لازمه این مدیریت، بخشی‌ از آن، ایجاد شهر پوشاک است. تاکنون بسیار در مورد شهر پوشاک صحبت شده اما آنچه سبب شده امروز با قوت بیشتری در حال رقم خوردن باشد این است زنجیره، مدیریت یکپارچه‌ای را در نظر گرفته است. ما بایستی تمام ظرفیت‌های خالی موجود را تکمیل کنیم تا بهره‌وری بیشتر از تولید بهتر، با کیفت بیشتر، قیمت مناسب‌تر و مهمتر از همه رقابت‌پذیری برای ورود به بازارهای جهانی و صادرات و همچنین ایجاد شهر پوشاک حاصل شود. شهر پوشاک خود مقدمه‌ای برای صادرات خواهد بود تا بتوانیم در کنار هم تمام ظرفیت‌های خالی را پر کنیم.

 رقابت‌پذیری صنایع از مسیر مدیریت زنجیره ارزش 

در این مراسم احمد تشکینی-رئیس‌ مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی- نیز ضمن تاکید بر هم‌راستایی رشته فعالیت‌های صنعتی با زنجیره ارزش، اظهار کرد: امروزه این امر الزامی است است که باید مورد توجه جدی قرار گیرد. طی سال‌های اخیر وزارت صنعت، معدن و تجارت رویکرد متفاوتی نسبت به مدیریت زنجیره ارزش افزوده داشته است؛ به طوریکه برنامه‌های راهبردی در این زمینه در صنایع مختلف از جمله صنعت پوشاک تدوین و تهیه شده است.

وی ضمن اشاره به اقدامات مهم صورت گرفته در راستای مدیریت زنجیره ارزش افزوده، از آمادگی همکاری این نهاد پژوهشی با صنایع از جمله صنایع پوشاک کشور خبر داد و گفت: کم‌توجهی به این مقوله سبب ایجاد چالش‌هایی در صنایع مختلف شده است. امروزه رقابت‌پذیری صنایع از طریق مدیریت زنجیره ارزش امکان‌پذیر است و در صنایع ساخت‌محور از جمله پوشاک زنجیره ارزش معنای متفاوتی دارد. 

تشکینی با بیان اینکه در صنعت پوشاک و نساجی مواداولیه اهمیت کمتری دارد، تصریح کرد: زنجیره پیشین و پسین در این صنعت نقش مهمی دارد؛ به طوری که اجزای نامرئی زنجیره ارزش سهم بالایی در توسعه این صنعت دارند.

گفتنی است که با همکاری شکل گرفته میان منطقه آزاد و منطقه ویژه اقتصادی شهر فرودگاهی امام خمینی(ره)، ساخت شهر صنایع همگن پوشاک در این منطقه در دستور کار است. منطقه فرودگاهی به سبب نزدیکی به این فرودگاه فرصتی مناسب برای تعامل با کشورها و تسهیل روابط تجاری است. 

انتهای پیام