منفعت‌طلبی اروپا در موضوع پناهجویان سوری، داد مقامات لبنانی را درآورد

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری دانشجو، طبق آخرین آمار کمیساریای پناهندگان سازمان ملل در ۱۵ مارس ۲۰۲۲، حدود ۱۳ میلیون پناهنده سوری همچنان خارج از این کشور به سر می‌برند که بیش از نیمی از جمعیت سوریه را شامل می‌شود. (دولت سوریه این آمار را غیر واقعی می‌داند). اما بازگشت این پناهندگان به کشورشان با سیاسی‌کاری و مانع‌تراشی کشور‌های غربی همراه شده است.

به گفته سازمان ملل ۵.۶ میلیون نفر از پناهندگان سوری در کشور‌های همسایه سوریه از جمله ترکیه، لبنان و اردن به سر می‌برند. سه میلیون و ۵۰۰ هزار نفر در ترکیه، ۱.۵ میلیون در لبنان و ۱.۳ میلیون نفر نیز در اردن در شرایط بد اقتصادی و معیشتی زندگی می‌کنند.

در مقابل نیز دولت سوریه بار‌ها اعلام کرده است که شرایط بازگشت پناهندگان مهیا است؛ در این راستا تاکنون پنج کنفرانس بین‌المللی در دمشق با موضوع بازگشت پناهندگان برگزار شده است. در آخرین کنفرانس که در آبان سال گذشته برگزار شد بشار اسد رئیس‌جمهور سوریه در سخنرانی خود گفت که برخی از کشور‌های غربی آوارگان را با هدف سیاسی نگه داشته و از آن سوء استفاده می‌کنند.

بشار اسد گفت: «برای بازگشت تمامی آوارگان به سوریه به صورت جدی فعالیت می‌کنیم، اما موانع بسیاری در این مسیر وجود دارد... بیشتر سوری‌های خارج از کشور راغب هستند که به کشور بازگردند».

در این میان یکی از کشور‌هایی که به میزان بالایی از حضور پناهندگان سوری متحمل خسارت شده، لبنان است. به گفته مقامات لبنانی، این کشور با یک ورشکستگی اقتصادی مواجه است.

پناهجویان سوری در لبنان نیز وضعیت اسفباری دارند؛ بنا بر نتیجه تحقیقات جدید «یونیسف» (صندوق کودکان سازمان ملل) که سال گذشته منتشر شده، در مجموع ۷۷ درصد خانوار‌های لبنانی (به دلیل تحریم‌های ظالمانه غرب و اوضاع بد اقتصادی) غذا و یا پول کافی برای خرید غذا را ندارند و این رقم در بین پناهجویان سوری، به ۹۹ درصد رسیده است.

همان‌طور که ذکر آن رفت، کشور‌های غربی طی سال‌های متمادی همواره مقابل بازگشت آوارگان به سوریه مانع‌تراشی کرده‌اند. در جدیدترین مورد که صدای بسیاری از مقامات و شخصیت‌های لبنانی را در آورده، نمایندگان پارلمان اروپا طی نشستی در تاریخ ۱۲ جولای (۲۱ تیر) تصویب کردند که کمک‌ها به لبنان در خصوص مدیریت پرونده آوارگان سوری ادامه یابد. آن‌ها همچنین مدعی شدند که هنوز مقدمات اولیه بازگشت آوارگان از لبنان به سوریه فراهم نشده است و آن‌ها باید در لبنان باقی بمانند.

روز یکشنبه نیز در جریان کنفرانس بین المللی «رم» در پایتخت ایتالیا که با حضور چندین کشور آسیایی و آفریقایی و اروپایی برگزار شد، نجیب میقاتی نخست وزیر لبنان نیز حضور داشت. او در سخنرانی خود به شدت به مصوبه ۱۲ جولای پارلمان اروپا انتقاد کرد و آن را دخالت در امور داخلی و نقض حاکمیت لبنان دانست.

میقاتی گفت: «این تصمیم نقض آشکار حاکمیت لبنان است و نگرانی‌ها و خواسته‌های لبنانی‌ها را در نظر نمی‌گیرد؛ ما به طور عمیق از این مصوبه نا امید شدیم». او تأکید کرد که میزبانی ۱۲ ساله از پناهندگان سوری، بار سنگینی را بر لبنان تحمیل کرده و موجب شده است تا بدترین بحران اقتصادی در تاریخ لبنان رخ دهد.

پیش از آن «عبدالله بوحبیب» وزیر خارجه لبنان نیز در بیانیه‌ای، مصوبه پارلمان اروپا را محکوم کرده و گفته بود که چنین تصمیماتی لبنان را به عنوان یک کشور دارای حاکمیت به رسمیت نمی‌شناسد.

«جبران باسیل» رئیس حزب «جریان ملی آزاد» نیز در بیانیه شدید‌اللحنی خطاب به اروپایی‌ها گفت: «به چه حقی در موضوعی که به حاکمیت لبنان مربوط می‌شود، دخالت کرده و حتی مصوبه صادر می‌کنید؟ چیزی را که برای خود نمی‌پسندید چرا می‌خواهید به لبنان تحمیل کنید؟»

جبران باسیل همچنین گفت که کل کشور‌های اروپایی بیش از ۳۰ هزار پناهجو را پذیرش نمی‌کنند، در حالیکه در لبنان دو میلیون پناهنده سوری ساکن هستند.

«سلیمان فرنحیه» رئیس جریان المرده و یکی از نامزد‌های برجسته ریاست‌جمهوری لبنان در واکنش به اقدام پارلمان اروپا در تصویب قطعنامه حمایت از ابقای آوارگان سوری در لبنان در صفحه توئیتر خود نوشت: «ما قطعنامه پارلمان اروپا درباره آوارگان را قاطعانه رد می‌کنیم و دولت لبنان باید برای تضمین بازگشت پناهجویان سوری یک اقدام جدی انجام دهد».

شیخ «احمد قبلان» مفتی جعفری لبنان نیز مصوبه پارلمان اروپا را توطئه علیه لبنان توصیف کرد و گفت: «پارلمان اروپا با لبنان به عنوان تبعیدگاه پناهندگان برخورد می‌کند و همزمان لبنان را به نژادپرستی و نفرت‌پراکنی علیه پناهندگان متهم می‌کند. اروپا در این زمینه ثابت کرده است که نازیستی، فاشیستی و ظالمانه رفتار می‌کند».

علامه سید علی فضل‌الله نیز در بیانیه‌ای اصرار اروپایی‌ها برای ماندن پناهندگان سوری در لبنان را نقض حاکمیت بیروت دانست و گفت که ادامه حضور پناهندگان بار اقتصادی و اجتماعی برای لبنان دارد و مقامات لبنان باید موضع سختی در برابر اروپایی‌ها بگیرند.

تمامی این واکنش‌ها که از سوی هر دو جناح لبنان صورت گرفته است، نشان از این دارد که حضور پناهندگان تا چه میزان مشکلات عدیده‌ای برای لبنانی‌ها به وجود آورده‌اند و در شرایطی که دولت سوریه به آماده‌سازی حداقل زیرساخت‌ها برای پذیرش آن‌ها تأکید دارد، اما دخالت‌های خارجی که از اصلی‌ترین معضلات لبنان است، مانع این کار می‌شود.

در این رابطه سرتیپ «ترکی الحسن» کارشناس مسائل راهبردی سوریه و سرهنگ بازنشسته این کشور چندی پیش به روزنامه الوطن سوریه گفت: «اجازه بازگشت پناهجویان به کشورشان داده نمی‌شود، چرا؟ زیرا دولت این کشور‌ها به بهانه پناهجویان سوری کمک‌های مالی از سازمان ملل دریافت می‌کنند و در عین حال از آن‌ها بهره برداری‌های سیاسی می‌کنند و از موضوع پناهجویان به عنوان برگ برنده سیاسی و اهرم فشار در مقابل محور مقاومت و دولت سوریه سوءاستفاده می‌کنند».

او البته در آمار اعلام شده از سوی دولت‌ها در خصوص تعداد پناهجویان نیز تشکیک کرد و گفت: «به عنوان مثال تاکنون بیش از نیم میلیون تبعه سوریه از اردن به خانه و کاشانه خود بازگشته‌اند، اما اردن به دروغ اعلام م کند که یک میلیون و ۶۰۰ هزار پناهنده سوری در آن کشور ساکن هستند در حالی که واقعیت امر آن است که نیم میلیون تبعه سوری پناهجو در اردن بسر می‌برند».

این مسائل به خوبی نشان می‌دهد، در شرایطی که دولت سوریه در طی ۱۲ سال گذشته توانسته به جنگ تمام عیار تحمیلی غرب فائق آید و در حالی که کشور‌های عربی به سمت دمشق بازگشته و کرسی سوریه را به دولت این کشور بازگرداندند و در شرایطی که دست برتر میدانی و سیاسی از آن دولت سوریه است، کشور‌های غربی تنها یک برگ بازی در دست دارند و آن هم برگ پناهجویان است.

موضوع بازگشت پناهجویان در حالی که برای دولت سوریه جنبه حیثیتی دارد، برای غربی‌ها یک ابزار سیاسی است و اصولا برای آمریکا و اروپا اهمیتی ندارد که میلیون‌ها نفر در بدترین شرایط ممکن در چادر‌ها به سر می‌برند و برای چند وعده غذا منتظر کامیون‌های سازمان ملل هستند.