نمایش درب نفیس قاجاری با خاتم‌کاری مرثیه کربلا در موزه فاطمی

حجت الاسلام محمدباقر مشکاتی،رئیس موزه حرم حضرت معصومه(س) اظهار کرد:درب نفیس و متبرک حرم مطهر حضرت معصومه سلام الله علیها که سال‌ها در جوار روضه منوره حضرت نصب بوده و مرثیه کربلا با اشعار محتشم کاشانی بر آن نقش بسته است در موزه فاطمی برای عموم بازدیدکنندگان به نمایش گذاشته شد.

او افزود: این درب فاخر در تاریخ ربیع الثانی ۱۲۷۶ قمری توسط میرزا نصر الله فراهانی مستوفی از رجال دوره قاجار به آستان مقدس حضرت معصومه سلام الله علی‌ها وقف شده و سال‌ها در روضه منوره حرم مطهر نصب بوده است.

رئیس موزه فاطمی اظهار کرد: بر روی هر لنگه از این در نفیس تعداد ۲۲ کتیبه بازوبندی، با نوشته سفید استخوانی به خط نستعلیق بر زمینه مشکی (چوب فوفل) و حاوی اشعار مرثیه واقعه کربلا اثر محتشم کاشانی، شاعر دوره صفوی خاتم کاری شده و فواصل کتیبه‌ها با نقش ترنج‌های چهارپر قرینه تزئین یافته است و بر پیشانی این در نیز فراز‌هایی از سلام بر اباعبدالله علیه السلام در زیارت عاشورا کار شده است.

او با بیان اینکه ابعاد کلی این در با احتساب دماغه ۱۵۴×۲۷۰ سانتی متر و ابعاد هر لنگه ۷۶×۲۷۰ سانتیمتر است، ادامه داد: زمینه دو لنگه با طرح یک مستطیل در وسط و دو مربع در بالا و پایین است و این مربعات هر یک با نقش چلیپا بطور قرینه مزین است.

گفتنی است این درب نفیس در سال ۱۳۸۷ هجری شمسی در کارگاه نجاری آستان مقدس بانوی کرامت توسط استاد مهدی دیدار و استاد شاهرخ رحیم مرمت شد اکنون در گنجینه هنر و چوب واقع در تالار عبرت موزه فاطمی در حال نمایش است.

اشعار کتیبه‌های مذکور در لنگه سمت راست (یازده بیت) به ترتیب ذیل است:

۱- باز این چه شورش است که در خلق عالم است بازاین چه نوحه و چه عزا و چه ماتم است

۲- باز این چه رستخیز عظیم است کز زمین بی نفخ صور خواسته تا عرش اعظم است

۳- گویا طلوع می‌کند از مغرب آفتاب کاشوب در تمامی ذرات عالم است

۴- این صبح تیره باز دمید از کجا کز او کار جهان و خلق جهان جمله در هم است

۵- گر خوانمش قیامت دنیا بعید نیست این رستخیز عام که نامش محرم است

۶- در بارگاه قدس که جای ملال نیست سر‌های قدسیان همه بر زانوی غم است

۷- جن و ملک بر آدمیان نوحه می‌کنند گویا عزای اشرف اولاد آدم است

۸- خورشید آسمان و زمین نور مشرقین پرورده کنار رسول خدا حسین

۹- کشتی شکست خورده طوفان کربلا در خاک و خون فتاده به میدان کربلا

۱۰- گر چشم روزگار بر او فاش میگریست خون می‌گذشت سر ز ایوان کربلا

۱۱- نگرفته دست دهر گلابی بغیر اشک زان گل که شد شکفته بمیدان کربلا

اشعار کتیبه‌های لنگه سمت چپ نیز دنباله مرثیه واقعه کربلا به ترتیب ذیل است:

۱- از آب هم مضایقه کردند کوفیان خوش داشتند حرمت مهمان کربلا

۲- بودند دیو و دد سیراب و می‌مکید خاتم ز قحط آب سلیمان کربلا

۳- زان تشنگان هنوز بعیوق می‌رسد فریاد العطش ز بیابان کربلا

۴- آه از دمی که لشکر اعداء نکرده شرم کردند رو بخیمه سلطان کربلا (کسر دارد)

۵- آندم فلک بر آتش غیرت سپند شد کز خوف خصم در حرم افغان بلند شد

۶- کاش آنزمان سرادق گردون نگون شدی وین خرگه بلند ستون بی ستون شدی (کسر دارد)

۷- کاش آنزمان بر آمدی زکوه تا بکوه (کسر دارد) سیل سیه که روی زمین سر نگون شدی

۸- کاش آنزمان ز آه جگر سوز اهل بیت یکشعله برق خرمن گردون دون شدی

۹- کاش آنزمان که این حرکت کرد آسمان سیماب وار روی زمین بیسکون شدی

۱۰- بر خوان غم چو عالمیان را صلا زدند اول صلا بسلسله انبیاء زدند

۱۱- نوبت به اولیا چو رسید آسمان تپید زان ضربتی که بر سر شیر خدا زدند

باشگاه خبرنگاران جوان قم قم