استعفا یا برکناری حمید سجادی از وزارت ورزش؟ ــ دونده به خط پایان نرسید 

حمید سجادی با نام کامل «سیدحمید سجادی هزاوه»، از وزارت ورزش و جوانان ایران استعفا داده است. 

برخی از روایت‌های منتشر شده در رسانه‌های ایران از «دستوری بودن استعفای» حمید سجادی حکایت دارد و برخی گزارش‌ها نیز بر فشارهای مجلس شورای اسلامی برای کنار رفتن او از این سمت تأکید کرده‌اند. 

سجادی، سوم شهریور ۱۴۰۰ به عنوان وزیر پیشنهادی ابراهیم رئیسی برای وزارت ورزش و جوانان از مجلس شورای اسلامی رای اعتماد گرفت اما طی کمتر از دو سال، چهار کارت زرد از نمایندگان دریافت کرد. گرچه گرفتن کارت زرد وجه حقوقی ویژه‌ای ندارد و اصطلاحی است که در سال‌های اخیر باب شده.

دونده‌ای که دیر آمد، وزیری که زود رفت 

نخستین بار محمود احمدی‌نژاد، رئیس‌جمهوری پیشین ایران، حمید سجادی را به عنوان وزیر پیشنهادی خود برای وزارت ورزش و جوانان به مجلس شورای اسلامی معرفی کرد.  

سجادی اما در زمانی که دولت وقت با مجلس شورای اسلامی در منازعاتی جدی قرار داشت، موفق نشد از نمایندگان رای اعتماد بگیرد. او در آخرین روز خرداد ۱۳۹۰ از مجموع ۲۴۷ نماینده حاضر در جلسه، تنها رای موافق ۸۸ نماینده را به دست آورد و در مقابل ۱۳۷ رای مخالف شکست خورد و به وزارت ورزش و جوانان در دولت دوم احمدی‌نژاد نرسید. 

با روی کار آمدن دوباره یک دولت اصولگرا، دوباره سجادی گزینه نخست برای وزارت ورزش و جوانان شد. برخی از رسانه‌های نزدیک به اصولگرایان از جمله خبرگزاری تسنیم، او را به عنوان «تنها گزینه جدی» ابراهیم رئیسی برای این سمت معرفی کرده بودند.   

سجادی این بار در سوم شهریور ۱۴۰۰ با به دست آوردن ۱۶۵ رای موافق، ۱۰۸ رای مخالف و ۱۳ رای ممتنع، از نمایندگان مجلس شورای اسلامی رای اعتماد گرفت. 

این رای اعتماد اما قابل اعتماد به نظر نمی‌رسید: بیش از ۱۱۰ نماینده مجلس شورای اسلامی حاضر نشده بودند به یکی از معدود ورزشکاران مدال‌آور نزدیک به حکومت رای اعتماد محکم بدهند. 

Ad placeholder

مرد موفق ورزش در روزهای سکوت و مهاجرت 

حمید سجادی طی سال‌های گذشته با عنوان همیشگی «موفق‌ترین دونده استقامت» ایران معرفی شده است. 

برخی ادعاهای مطرح شده در مورد موفقیت‌های سجادی، دقیق و درست هستند؛ مانند این‌که او هنوز رکورددار دوی استقامت پنج هزار متر مردان ایران محسوب می‌شود. همچنین از او به عنوان دونده‌ای یاد می‌کنند که رکوردهای خودش را جابه‌جا می‌کرد. 

حمید سجادی متولد فروردین ۱۳۴۸ است. او دویدن حرفه‌ای را از ۱۹ سالگی آغاز کرد و به صورت تخصصی در رشته دو سه هزار متر حضور داشت. 

با توجه به کوچ گروهی دوندگان ایرانی در سال‌های ابتدایی انقلاب و تعطیل شدن بخش عمده‌ای از فعالیت‌های فدراسیون دو و میدانی ایران از سال ۱۳۵۷ تا سال ۱۳۶۵، رکوردشکنی‌های حمید سجادی اما با شبهاتی همراه است. 

فدراسیون دو و میدانی ایران پس از انقلاب، تا سال ۱۳۶۰ به صورت کامل غیرفعال بود. از سال ۱۳۶۰ تا پایان سال ۱۳۶۵ نیز هیچ رقابت ملی دو و میدانی چه در رشته دو و چه در رشته‌های جانبی‌ آن از جمله پرتاب نیزه، پرش نیزه، پرتاب دیسک و پرش‌های طول برگزار نشد. 

حمید سجادی، بهترین دونده استقامت زمان خودش بود اما در روزهایی که دو و میدانی ایران، روزگار درخشانی نداشت. با وجود این پیش زمینه‌، انکار موفقیت‌های او نیز دشوار است. 

رشته تخصصی سجادی، سه هزار متر با مانع بود. او در این رشته یک بار مدال طلای قهرمانی آسیا (۱۹۹۱ کوالالامپور)، چهار بار مدال برنز قهرمانی آسیا و یک مدال نقره در بازی‌های آسیایی ۱۹۹۸ بانکوک را کسب کرد. مدال نقره حمید سجادی در بازی‌های آسیایی بانکوک در حالی به دست آمد که وی در اواسط مسابقه هنگام پرش از روی یکی از موانع به زمین افتاد اما در ادامه توانست عقب‌ ماندگی خود را جبران کند. 

سجادی در بهمن ۱۴۰۱ از سوی اتحادیه اروپا به دلیل نقشش در سرکوب اعتراضات و نقض حقوق بشر تحریم شد. نشریه پولیتیکو نوشت حمید سجادی بر اساس مدارک مورد استناد اتحادیه اروپا مسئول اعمال فشار بر ورزشکاران ایرانی برای سکوت و خودداری از سخن گفتن علیه سرکوب در ایران در سطح بین‌المللی بوده است. 

سجادی در المپیک ۱۹۹۲ بارسلون یکی از دو نماینده ایران بود. او همراه با حسین شایان در این مسابقات شرکت کرد.

چهار سال بعد و در المپیک ۱۹۹۶ آتلانتا، سجادی تنها نماینده دو و میدانی ایران در این مسابقات بود. او مقام قابل توجهی در هیچ یک از این دو تورنمنت بین‌المللی به دست نیاورد. 

سال ۱۳۹۰ پس از آن‌که مجلس شورای اسلامی به حمید سجادی رای اعتماد نداد، اقبال محمدی، نماینده وقت شهرستان مریوان در مجلس، داده نشدن رای اعتماد به وزیر پیشنهادی احمدی‌نژاد را «شکست تاریخی ورزش ایران» خواند.

او گفت شانس دوباره معرفی شدن وزیری با سوابق ورزشی و آشنا به ورزش ایران، تا سال‌ها وجود نخواهد داشت. 

یک دهه پس از آن رای عدم اعتماد، سجادی در یک دولت سوپر اصولگرا به مجلس معرفی و این بار با امید «حضور مدیری از جنس ورزش» به وزارت ورزش و جوانان رسید. 

Ad placeholder

ناکام در مدیریت و ناکافی برای حکومت 

کارنامه مدیریتی حمید سجادی اما نه دولت را راضی نگه داشت نه مجلس شورای اسلامی را، نه نهادهای امنیتی و نه ورزشکاران را. 

سجادی در بهمن ۱۴۰۱ از سوی اتحادیه اروپا به دلیل نقشش در سرکوب اعتراضات و نقض حقوق بشر تحریم شد. پیش از اعلام رسمی تحریم وزیر ورزش و جوانان جمهوری اسلامی، نشریه پولیتیکو از احتمال تحریم او به همراه بیش از ۴۰ مدیر و شرکت دیگر وابسته به حکومت ایران خبر داد و نوشت حمید سجادی بر اساس مدارک مورد استناد اتحادیه اروپا مسئول اعمال فشار بر  ورزشکاران ایرانی برای سکوت و خودداری از سخن گفتن علیه سرکوب در ایران در سطح بین‌المللی بوده است. 

در گزارش اتحادیه اروپا پس از اعلام تحریم رسمی سجادی، به مواردی چون سرکوب ورزشکاران، اعمال فشار بر الناز رکابی، صخره‌نورد زن ایرانی که بدون حجاب اجباری مسابقه داد و محدود کردن ورزشکاران ایرانی برای همراهی با جنبش «زن زندگی آزادی» اشاره شده بود. 

پولیتیکو نوشت که وزیر ورزش «شخصا درگیر پرونده الناز رکابی بوده» که بدون حجاب در مسابقات صخره‌نوردی قهرمانی آسیا در پاییز ۲۰۲۲ شرکت کرد. 

اما سجادی با وجود این رفتارها، اعتماد نهادهای امنیتی جمهوری اسلامی را از دست داد. حضور گسترده زنان و مردان ورزشکار در جنبش اعتراضی پس از کشته شدن ژینا (مهسا) امینی در بازداشت گشت ارشاد، چهره وزیری که سال‌ها خودش را به بدنه حکومت نزدیک نگه داشته بود نزد این نهادها و سازمان‌های اطلاعاتی و امنیتی تخریب کرد. 

وزیر ورزش و جوانان دولت رئیسی همچنین موفق نشد دو باشگاه استقلال و پرسپولیس را از منجلاب بدهی‌های عریض و طویل داخلی و خارجی نجات دهد. 

مدیران منصوب شده سجادی در دو باشگاه بزرگ پایتخت، به خصوص در باشگاه استقلال، بیش از آن‌که به این دو باشگاه برای رهایی از بدهی‌ها و مشکلات انباشته شده قبلی کمک کند، آنها را وارد بحران‌هایی تازه کردند. 

در نمونه‌ای روشن، دی ۱۴۰۱ سازمان خصوصی‌سازی کل کشور اعلام کرد باشگاه استقلال در زمان مدیریت مصطفی آجرلو بیش از ۲۰۰ میلیارد تومان بدهی به جا گذاشته است. 

فوتبال، سیاست و اقتصاد: شما چه فکر می‌کنید؟

انتشار اسناد هزینه‌های دو باشگاه استقلال و پرسپولیس در رسانه‌های داخلی نیز باعث افزایش فشارهای نمایندگان مجلس شورای اسلامی برای استیضاح وزیر ورزش و جوانان شد. 

کارنامه مدیریتی حمید سجادی اما نه دولت را راضی نگه داشت نه مجلس شورای اسلامی را، نه نهادهای امنیتی و نه ورزشکاران را. 

مجلس شورای اسلامی دوشنبه ۲۹ خرداد ۱۳۶۰ در جریان سوال روح الله نجابت، نماینده شیراز و زرقان از سجادی در خصوص آن‌چه «بی‌عدالتی در توزیع زیرساخت‌ها و امکانات ورزشی در کشور» و «کوتاهی در اجرای مصوبات سفرهای استانی رئیس‌جمهوری» و «وعده‌های اعلام شده وزیر در خصوص ساخت تأسیسات ورزشی» می‌خواند به او کارت زرد داد. 

البته ابتدا ۱۱ مرداد سال گذشته بود که نمایندگان مجلس پس از شنیدن توضیحات سجادی درباره «عدم اجرای قانون» و «بی‌توجهی به شرح وظایف و اختیارات وزارت ورزش و جوانان»، از پاسخ‌های او قانع نشدند و اولین کارت زرد را به او دادند. 

او دومین کارت زرد را در سیزدهم دی ماه همان سال و برای «سوء‌مدیریت در برنامه‌های ورزش حرفه‌ای و به طور خاص فوتبال» دریافت کرد. 

دلیل دومین کارت زرد داده شده به سجادی، حواشی به وجود آمده برای تیم ملی فوتبال ایران در رقابت‌های جام جهانی ۲۰۲۲ قطر اعلام شد. 

سجادی اما در دفاع از عملکرد خود گفت مانع از پناهنده شدن بازیکنان تیم ملی شده است.

طبق ادعاهای سجادی، دولت بریتانیا قصد داشته به بازیکنان تیم ملی فوتبال ایران در صورت خروج از زمین مسابقه، پناهندگی اعطا کند.

این ادعای وزیر ورزش و جوانان در حالی مطرح شد که بسیاری از بازیکنان کنونی تیم ملی فوتبال ایران از جمله مهدی طارمی، سعید عزت‌الهی، امیر عابدزاده، کریم انصاری‌فرد و علی‌رضا جهانبخش در تیم‌های اروپایی حضور دارند و تابعیت برخی کشورهای اروپایی و آمریکا را هم گرفته‌اند. 

Ad placeholder

استعفا به دلیل سقوط بالگرد 

چهارم اسفند سال گذشته یک بالگرد متعلق به هلال احمر، حامل حمید سجادی، در سفر به شهرستان بافت در استان کرمان هنگام نشستن در یک ورزشگاه از ارتفاع ۱۰ تا ۱۵ متری سقوط کرد. 

بر اثر سقوط این هلی‌کوپتر، اسماعیل احمدی، مشاور وزیر و مدیرکل حوزه وزارتی وزارتخانه ورزش و جوانان کشته شد و وزیر ورزش و جوانان به شدت مصدوم.

طبق اعلام رسانه‌ها در ایران، او بارها تحت عمل جراحی قرار گرفت و بر اساس خبرهای منتشر شده، نخستین بار «با زحمت» در روز ۲۳ اسفند در جلسه هیات دولت حاضر شد. 

سجادی دوم مرداد به صورت رسمی از سمت خود استعفا داد. او دلیل این استعفا را وضعیت نامطلوب جسمانی پس از سقوط بالگرد اعلام کرد.

این در حالی است که ۲۶ تیر ماه سال جاری، روابط عمومی وزارت ورزش و جوانان با صدور بیانیه‌ای، همچون محمد حسینی، معاون پارلمانی رئیس‌جمهوری، اخبار مرتبط با استعفای حمید سجادی را تکذیب کرده بود.

نکته قابل تأمل در این ماجرا اما این است که هنوز (تا زمان انتشار این گزارش) استعفای او قبول یا رد نشده است.