مراسم سنتی خیمه سوزان در شهر طاقانک

با شروع ماه محرم، مردم شهر طاقانک، معمولاً ۷۲ خیمه سبز و سفید رنگ با فرم چهار گوش، فرم گنبدی و مخروطی آماده و در حاشیه کوهی برپا می‌کنند که تا عصر روز عاشورا و در آستانه شام غریبان شهادت حضرت ابا عبدالله الحسین (ع) و شهدای کربلا هم ادامه دارد.

در این آیین و در عصر روز عاشورا، به یاد خیمه‌های سوخته دشت کربلا، خیمه‌های برافراشته شده در طول دهه اول محرم را آتش می‌زنند و هنگام آتش زدن این خیمه ها، فریاد «یا حسین (ع)» و «یا زینب (س)» طنین انداز می‌شود که مردم به یاد غروب غمگین عاشورای حسینی و همنوا با اسرای کربلا، با ناله و زاری، به عزاداری و سوگواری می‌پردازند.

این خیمه‌ها نذر مردمی هستند که هر کدام به نیتی خاص برپا و مراسم نوحه سرایی، قرائت زیارت عاشورا، سینه زنی و زنجیرزنی در آن‌ها برگزار می‌شود.

حرکت گروه‌ها و هیئت‌های عزاداری پس از عبور از خیابان اصلی شهر طاقانک به سمت خیمه گاه و بقعه امامزاده شیخ زین الدین (ع) همراه با حرکت نمادین کاروان امام حسین (ع) دو کاروان اسرای کربلا، قربانی کردن ۱۴ رأس گوسفند در جلوی هیئت‌های عزاداری، نواختن نی، ساز و دهل، حمل علم به سوی خیمه گاه، اقامه نماز ظهر عاشورا، تشییع نمادین پیکر شهدای کربلا، سوزاندن خیمه ها، مراسم شام غریبان، برپا کردن دوباره خیمه‌ای سیاه رنگ با نام خیمه حضرت زینب (س) و روشن کردن شمع در کنار این خیمه، از آدابی است که با همراهی هیأت‌های عزاداری در محل این خیمه گاه اجرا می‌شود.

در این زمان جمعی از افراد در هیئت سپاه کوفه، سوار بر اسب در میان خیمه‌های برپا شده، تعدادی از نوجوانان و جوانان را که پوشش سبز رنگ بر تن دارند تعقیب می‌کنند و سپس خیمه‌های برپا شده، یک به یک و بدون در نظر گرفتن ترتیبی خاص به آتش کشیده می‌شوند.

پس از سوختن خیمه ها، حرکت هیئت‌های عزاداری به سوی بقعه امامزاده شیخ زین الدین (ع) که در تپه مشرف به زمین محل خیمه گاه قرار دارد ادامه یافته و سپس نماز ظهر عاشورا در مجاورت بقعه متبرکه این امامزاده (ع) و گلزار شهدا اقامه می‌گردد.

در این آیین، ضمن پخش نذری و پذیرایی از میهمانان و عزاداران حسینی، تا پاسی از شب، مراسم سینه زنی و زنجیر زنی هم در کنار خیمه‌های آتش گرفته برقرار است.

پخت حلیم گندم در ظهر تاسوعا و به ویژه در محل خیمه گاه هم در طاقانک مرسوم است.

اگر چه منابع محلی و روایات شفاهی از اجرای این مراسم در طی حداقل ۸۰ سال اخیر حکایت دارد، اما مستندات مکتوبی در این زمینه به دست نیامده است.

آیین سنتی خیمه سوزان طاقانک به عنوان نخستین اثر عاشورایی استان چهارمحال و بختیاری در تاریخ ۲۵ خردادماه ۱۳۹۰ و با شماره ۲۰۸ در فهرست میراث معنوی (ناملموس) کشور ثبت شد.

کد ویدیو دانلود فیلم اصلی باشگاه خبرنگاران جوان چهارمحال و بختیاری شهرکرد