مناقشۀ میدان مشترک آرش؛ وزیر نفت مدعی پیگیری «حقوق و منافع» ایران شد

 مناقشۀ میدان مشترک آرش؛ وزیر نفت مدعی پیگیری «حقوق و منافع» ایران شد

  وزیر نفت ایران در واکنش به اعلام تصمیم کویت مبنی‌بر آغاز حفاری در میدان گازی الدوره (آرش) پیش از تعیین مرزهای دریایی با ایران هشدار داد که تهران «تضییع حقوق خود» را برنمی‌تابد.   به گزارش رادیو فردا، جواد اوجی روز یک‌شنبه هشتم مرداد در حاشیه نشست بررسی طرح‌ها و پروژه‌های مرتبط با میدان مشترک آرش تصریح کرد چنانچه از سوی کویت و عربستان سعودی «تمایلی به تفاهم و همکاری وجود نداشته باشد، ایران تأمین حقوق و منافع و بهره‌برداری از منابع یادشده را در برنامه قرار می‌دهد».   او به جزئیات بیشتری در مورد چگونگی «پیگیری» حقوق و منافع ایران در رابطه با اکتشاف و بهره‌برداری از میدان گازی آرش اشاره نکرده است.   پیشتر، وزیر نفت کویت روز پنجم مرداد در گفت‌وگو با شبکه «اسکای‌نیوز عربی» گفته بود کشورش حفاری و تولید گاز از این میدان را بدون این‌که منتظر تعیین مرزهای دریایی با ایران باشد، آغاز خواهد کرد.   میدان گازی-نفتی آرش که کویت وعربستان سعودی آن را «الدوره» نامیده‌اند، میدانی است که سال ۱۹۶۵ توسط ژاپنی‌ها کشف شد. این میدان در شمال بوشهر و سواحل شرقی عربستان سعودی و کویت قرار گرفته است.   بنا به روایت‌های متعدد ، ۴۰ درصد مساحت میدان مشترک آرش یا الدوره در آب‌های سرزمینی ایران قرار دارد و مابقی در آب‌های سرزمینی دو کشور کویت و عربستان سعودی واقع شده است. با این حال، هیچ حد و حدود مرزی برای مالکیتِ این میدان گازی-نفتی ترسیم نشده است.   کویت از بیش از دو دهه گذشته جمهوری اسلامی را دعوت به مذاکرات پیرامون تعیین مرزهای دریایی کرده است و از سال ۱۳۹۰ از ایران خواسته تا اطلاعات مربوط به لرزه‌نگاری میدان گازی یادشده را ارائه دهد.   طی ماه‌های گذشته و با استناد به اطلاعات لرزه‌نگاری شرکت شل، مستقر در بریتانیا، کویت می‌گوید ایران هیچ سهمی در این میدان دریایی با ۵۷۰ میلیارد متر مکعب ذخایر گازی و ۳۱۰ میلیون متر مکعب دخایر میعانات گازی ندارد و توسعه و تولید این میدان به شکل انحصاری در اختیار کویت و عربستان است.   جمهوری اسلامی می‌گوید که شرکت نفت فلات قاره پیشتر در این میدان علمیات لرزه‌نگاری انجام داده است و ۴۰ درصد ذخایر آن در آب‌های ایران قرار دارد. هیچ نهاد بین‌المللی تا کنون این ادعا را تأیید نکرده است.   آقای اوجی روز یک‌شنبه در مصاحبه با خبرگزاری شانا، وابسته به وزارت نفت ایران، افزود که جمهوری اسلامی خواهان «حل‌وفصل دوستانۀ» مسائل مرزی و دریایی با همسایگان است و در مورد میدان آرش نیز، بهره‌برداری باید به شکل «یکپارچه و مشترک» صورت گیرد.   این اظهارات در شرایطی مطرح می‌شود که ایران چهار میدان مشترک نفت وگاز با عربستان سعودی شامل اسفندیار، فرزاد آ، فرزاد ب و فروزان دارد.   با وجود این، عربستان سعودی سال‌هاست بدون اعتنا به سهم ایران، دو میدان مشترک با ایران را توسعه داده و تولید نفت و گاز از آن‌ها را آغاز کرده است.   ریاض همچنین با سرمایه‌گذاری ۲۱ میلیارد دلاری در میدان مرجان - در ایران، موسوم به «فروزان» - برای تولید روزانه ۵۰۰ تا ۸۰۰ هزار بشکه نفت آماده می‎شود؛ در حالی‌که ایران فقط تولید روزانه ۴۰ هزار بشکه نفت از میدان فروزان را از دو سال پیش آغاز کرده است و از هیچ‌یک از سه میدان مشترک دیگر، تولید نفت و گاز ندارد.   وزیر نفت ایران بدون اشاره به این موضوع و تولید ۲.۵ برابری گاز قطر از میدان مشترک پارس جنوبی و استخراج چهار برابری عراق از میادین مشترک با ایران گفته است چنانچه تمایلی به تفاهم و همکاری برای توسعه مشترک میدان آرش وجود نداشته باشد، ایران «حقوق و منافع خود» در این میدان را پیگیری خواهد کرد.   ابراز تمایل وزیر نفت ایران نسبت به توسعه «یکپارچه و مشترک» میدان آرش با کویت و عربستان در شرایطی است که این کشورها در تلاش هستند با سرمایه‌گذاری هفت میلیارد دلاری و جذب شرکت‌های خارجی، میدان الدره را توسعه دهند و با ورود ایران به این پروژه، انتظار نمی‌رود هیچ شرکت بین‌المللی به خاطر تحریم‌های اعمال‌شده علیه جمهوری اسلامی، توسعه آن را بر عهده بگیرد.   از سوی دیگر، کشورهای عربی حوزه خلیج فارس با فناوری پیشرفته شرکت‌های غربی، میادین مشترک را توسعه می‌دهند، اما ایران با فناوری بومی و کهنه خود در صدد حفاری میادین نفتی است؛ امری که می‌تواند «ضریب بازیافت» میادین مشترک را به‌شدت کاهش دهد.   برای نمونه، در شرایطی که قطر با کمک شرکت‌های غربی، در لایه نفتی میدان مشترک گازی پارس جنوبی حفاری افقی انجام داده تا حداکثر میزان ذخایر نفت آن را استخراج کند، ایران با فناوری بومی و حفاری عمودی اقدام به استخراج نفت کرده است؛ روشی که سبب می‌شود بخش اعظم ذخایر نفت این لایه نفتی غیرقابل استخراج شود.   بر اساس آمارهای رسمی وزارت نفت و مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، ضریب بازیافت میادین نفتی ایران کمتر از ۲۵ درصد است؛ به عبارتی، با فناوری حفاری و صیانت از میادین جمهوری اسلامی، تنها یک‌چهارم ذخایر نفت آن قابل استخراج است.
 
فیلمها و خبرهای بیشتر در کانال تلگرام پیک ایران