تلفیق تعزیه با دنیای عروسک‌ها/ «اولین بازی» بازتولید نیست

میثم یوسفی نویسنده و کارگردان تئاتر که به تازگی نمایش «اولین بازی» را به شکل یک نذر فرهنگی در مرکز تولید تئاتر کانون پرورش فکری به صحنه برده است درباره بازتولید این نمایش به خبرنگار مهر گفت: در واقع اسم بازتولید مناسب این اجرا نیست چون بعد از چند سال دکور نمایش و همه بازیگران و عوامل اثر تغییر کرده‌اند و دیگر نمی‌توان عنوان بازتولید را برای آن به کار برد بنابراین اجرای «اولین بازی» یک تولید مجدد است.

وی افزود: این نمایش زنده عروسکی به مناسبت ایام محرم و از ۴ مرداد ماه اجرای خود را آغاز کرده است و تقریباً می‌توان آن را تنها تعزیه کودک و نوجوان ایران نامید که متنش را امیر مشهدی عباس نوشته و موسیقی‌اش را محمد فرشته‌نژاد ساخته است و با حضور تعدادی از بازیگران حرفه‌ای و پیشکسوت تئاتر کودک و نوجوان به صحنه می‌رود.

کارگردان «جنگ و صلح» درباره ویژگی‌های اجرا توضیح داد: در این نمایش وقایع عاشورا را بر اساس قواعد تعزیه و به شیوه‌ای متفاوت و فانتزی برای مخاطبان کودک و نوجوان روایت می‌کنیم. این نمایش اولین بار سال ۸۴ و با حمایت حوزه هنری در همایش آیین‌های عاشورایی به دبیری حسین پارسایی اجرا شد و بعد از آن در تالار هنر نیز به صحنه رفت. بعد از یک فاصله چندساله نمایش را در کانون پرورش فکری به صحنه بردیم و آخرین بار سال ۹۸ نیز در پردیس تئاتر تهران اجرا داشتیم.

وی درباره تغییراتی که نمایش نسبت به قبل داشته است، بیان کرد: بازیگران نمایش نسبت به اجراهای پیشین تغییر کرده‌اند و دوستان جدیدی به کار اضافه شده‌اند. آریا انصاری ارشاد نوجوان خوش آتیه‌ای است که نقش اصلی کار را ایفا می‌کند. در اولین اجرای نمایش در تالار هنر، مجید نوروزی این نقش را ایفا می‌کرد که این روزها تبدیل به بازیگر شناخته شده‌ای در تئاتر و سینما و تلویزیون شده است. بعد از آن ناصر احمدی فر جایگزین وی شد و حالا هم آریا انصاری شاد این نقش را برعهده دارد.

این کارگردان تئاتر درباره تکنیک‌های عروسکی که در نمایش مورد استفاده قرار گرفته‌اند، توضیح داد: در «اولین بازی» از تکنیک سایه بازی و عروسک بونراکو استفاده می‌شود که در کنار بازیگر زنده حضور دارند. در این نمایش رفته‌رفته از فضای رئالیستی با حضور بازیگران وارد فضای فانتزی عروسک‌ها می‌شویم. این شیوه روایت که از آواهای موسیقی تعزیه بهره برده و با دنیای فانتزی عروسک‌ها تلفیق شده برای کودکان و نوجوانان بسیار جذاب است. در واقع در این نمایش تعزیه به شکل کلاسیک آن اجرا نمی‌شود بلکه به شیوه‌ای نمادین و سمبولیک در اجرا مورد استفاده قرار گرفته است. همچنین در اجرای مجدد صدای زنده یاد علی سلیمانی نیز که در اجرای اول نمایش شنیده می‌شد، همچنان حفظ شده است.

در خلاصه نمایش زنده عروسکی «اولین بازی» آمده است: گروه تعزیه‌خوان به خاطر نیامدن یکی از بازیگران اصلی نمی‌توانند تعزیه طفلان مسلم را در خانه رضا، نوجوان قصه اجرا کنند. به همین دلیل وسایل تعزیه را نزد رضا و مادرش به امانت می‌گذارند تا بازیگر اصلی را پیدا کنند. رضا در خلوت و تنهایی خود کلاه‌خود را بر سر می‌گذارد، شمشیر و سپر را در دست می‌گیرد و به تقلید از تعزیه‌خوانان بازی می‌کند. ناگهان اشیا و وسایل تعزیه جان می‌گیرند و وقایع روز عاشورا را از نگاه و زبان خودشان برای رضا روایت می‌کنند و...

سایر عوامل این نمایش عبارتند از طراح و سازنده عروسک: علیرضا حسین‌پور و مژده ذکریاپور، طراح صحنه: سینا ییلاق‌بیگی، آهنگساز: محمد فرشته‌نژاد، شاعر: آزاده فرهنگیان، طراح پوستر و بروشور: عماد سالکی، طراح و سازنده عروسک‌های بخش سایه: شراره یوسفی، بازی‌دهندگان و صداپیشگان عروسک: علی بیک‌محمدی، مریم خاکسارتهرانی، عاطفه بحرالعلوم طباطبایی، شراره یوسفی، میلاد ورجاوند، مهدی رحمتی، کوشا ساعی و آریا انصاری‌شاد، دستیار کارگردان: کوشا ساعی و مهدی رحمتی.

نمایش «اولین بازی» از روز چهارشنبه ۴ مرداد ۱۴۰۲ به مدت ۱۵ شب ساعت ۱۸:۳۰ به صورت رایگان روی صحنه مرکز تولید تئاتر و تئاتر عروسکی کانون پرورش فکری واقع در پارک لاله رفته است.

بخش‌هایی از نمایش را اینجا ببینید.