هتک حرمت به قرآن کریم و سایر کتب آسمانی توجیه‌پذیر نیست

به گزارش خبرنگار مهر، در روزهای گذشته، بیش از ۳۰۰ قاضی، وکیل و استاد دانشکده حقوق، نامه‌ای به دبیرکل سازمان همکاری اسلامی نوشته‌اند و ابراز نگرانی و انزجار خود را از هتک حرمت به قرآن کریم و ساحت مقدس پیامبر اسلام (ص) اعلام کردند.

این نامه توسط عباس کریمی (استاد دانشگاه تهران) و با همکاری حشمت رستمی درونکلا (قاضی دادگاه تجدیدنظر) به سه زبان فارسی، عربی و فرانسوی تدوین و از طریق پرتال اینترنتی پژوهشکده حقوق و قانون ایران برای امضای حقوقدانان کشور آماده شد.

در این نامه، حقوقدانان ضمن استناد به قوانین و کنوانسیون‌های بین‌المللی ابراز داشتند که حق آزادی بیان باید با احترام به ارزش‌ها و اصول اخلاقی جامعه انجام شود و هیچ گونه هتک حرمت به قرآن کریم و سایر کتب آسمانی به هیچ وجه توجیه‌پذیر نیست.

امضاءکنندگان این نامه پیشنهاد کردند که یک کنوانسیون بین‌المللی با پیگیری کشورهای مسلمان عضو سازمان ملل متحد، تصویب شود که در آن ضمن تبیین دقیق آزادی بیان پپ، حدود و ثغور آن معلوم و موارد استفاده از آن نیز تعریف بشود. همچنین به کشورهای عضو نیز پیشنهاد پیش بینی ضمانت اجرا برای سو استفاده از آزادی بشود.

متن نامه به شرح ذیل است:

بسم‌الله الرحمن الرحیم
جناب آقای حسین ابراهیم طه دبیر کل محترم سازمان همکاری اسلامی

با سلام و احترام همانطور که استحضار دارید در چند سال اخیر با تمسک به آزادی بیان که یکی از اصلی‌ترین دستاوردهای مبارزات توده‌های انسانی در جوامع گوناگون است اهانت به مقدسات مسلمانان که بیش از یک چهارم ساکنان کره خاکی را تشکیل می‌دهند رقم خورده است. این اهانت گاهی در قالب نشر تصاویر موهن به ساحت مقدس پیامبر اسلام (ص) و گاهی در قالب سوزاندن قرآن کریم اتفاق افتاده و می‌افتد.

روشن است که فکر پلیدی که در پس پرده این اهانت‌ها قرار گرفته سناریوی طولانی مدتی را طراحی کرده و صحنه‌های جدیدی را با دست گروهی نادان و ناآگاه رقم خواهد زد و کینه دشمنی و خشونت را بین ملت‌ها و ادیان ترویج خواهد کرد این در حالیست که نه تنها آزادی بیان در راستای هدف خود به کار گرفته نشده که در جهت نقض غرض از آزادی بیان به کار بسته می‌شود و نه تنها آزادی بیان تأمین نمی‌شود که آزادی عقیده و اندیشه را نیز تهدید می‌کند سو استفاده از حق و به طریق اولی سوءاستفاده از آزادی در نظام‌های حقوقی گوناگون ممنوع شده است به نحوی که می‌توان آن را در ردیف اصول حقوقی مورد اتفاق کشورهای متمدن ذکر کرد.

هیچ نظام حقوقی اجازه ندارد تحت پوشش بهره‌مندی از حق یا آزادی به نفع خود، به آزار و اذیت دیگران و یا سو استفاده از آزادی بیان اقدام کند بنابراین به منظور جلوگیری از ترویج خشونت بین پیروان ادیان و ایجاد دشمنی بین ملت‌ها و به ویژه در راستای حراست از آزادی بیان پیشنهاد می‌شود. جنابعالی از طریق اجلاس وزرای امور خارجه عضو سازمان که در تاریخ نه مرداد تشکیل خواهد شد، متفکران و حقوقدانان کشورهای مختلف اسلامی را جهت تدوین پیش‌نویس کنوانسیونی به منظور تعریف سو استفاده از آزادی بیان، تعیین مصادیق آن و تکلیف کشورهای امضا کننده کنوانسیون دعوت نمائید تا از طریق دولت‌های اسلامی اقدامات عاجلی به منظور امضا و تصویب آن توسط اعضای سازمان ملل متحد به عمل آید.

سازمان ملل متحد نیز بر اساس متون مختلف قانونی، مکلف است در این راستا اقدامات مؤثری به عمل آورد زیرا بر اساس بند ۱ ماده ۱ منشور ملل متحد ۱۹۴۵، مهمترین هدف تأسیس سازمان ملل متحد، حفظ صلح و امنیت بین‌المللی بوده و دولت‌ها بدین منظور باید اقدامات دسته جمعی مؤثر برای جلوگیری و برطرف کردن تهدیدات علیه صلح و اعمال ناقض صلح به عمل آورند. همچنین در بند سوم ماده یاد شده و در بند ج ماده ۵۵ منشور دولت‌ها متعهد شدند احترام جهانی و مؤثر جهت تأمین حقوق بشر و آزادی‌های اساسی برای همه بدون تبعیض از حیث نژاد و جنس و زبان و مذهب معمول دارند. افزون بر آن در راستای ماده ۵۶ منشور کلیه اعضا از جمله دولت سوئد به عنوان عضو ملل متحد، متعهد شدند که برای نیل به مقاصد مذکور در ماده ۵۵ همکاری با سازمان ملل متحد در قالب اقدامات فردی یا دسته جمعی معمول دارند.

اگرچه بر اساس بند ۲ ماده ۱۹ میثاق بین‌المللی حقوق مدنی و سیاسی ۱۹۶۶ مصوب مجمع عمومی سازمان ملل متحد که دولت سوئد نیز آن بدان ملحق شده است، هر کس حق آزادی بیان دارد تا افکار خویش را از هر قبیل خواه به طور شفاهی یا به صورت هنری یا به هر وسیله‌ی دیگری به انتخاب خود ابراز نماید، لیکن در بند ۳ ماده یاد شده بر ضرورت احترام به حقوق و حیثیت دیگران و حفظ امنیت ملی یا نظم عمومی یا اخلاق عمومی تأکید دارد.

از طرف دیگر بر اساس بند ۲ ماده ۲۰ میثاق بین‌المللی یاد شده هرگونه دعوت (ترغیب) به کینه (تنفر ملی یا نژادی یا مذهبی که محرک تبعیض یا مخاصمه یا اعمال زور باشد ممنوع است. به بهانه چنین آزادی‌هایی آتش زدن کتب ادیان الهی منجر به ایجاد حساسیت‌های مذهبی می‌شود و این اعمال برخلاف صلح و امنیت بین‌المللی که از اهداف اصلی منشور ملل است. ضمن اینکه دولت سوئد نمی‌تواند به قانون داخلی خویش استناد کند. چرا که بر اساس ماده ۲۷ کنوانسیون حقوق معاهدات ۱۹۶۹ وین و ماده ۳۲ طرح مسئولیت بین‌المللی دولت‌ها مصوب کمیسیون حقوق بین‌الملل سازمان ملل متحد در سال ۲۰۰۱ میلادی طرف معاهده نمی‌تواند به مقررات حقوق داخلی خویش به عنوان توجیهی برای عدم اجرای یک معاهده استناد کند.

افزون بر آن در ماده ۲۲ اعلامیه و برنامه عمل کنفرانس جهانی حقوق بشر وین ۱۹۹۳ از کلیه دولت‌ها خواسته شده که در اجرای تعهدات بین‌المللی و با عنایت به نظام‌های حقوقی ذیربط خود تدابیر شایسته‌ای را برای مبارزه با ناشکیبایی و خشونت‌های مبنی بر مذهب و اعتقادات از جمله رفتارهای تبعیض‌آمیز علیه زنان و هتک حرمت اماکن مذهبی معمول داشته و حق هر شخص را برای برخورداری از آزادی عقیده بیان و مذهب به رسمیت بشناسد که اقدامات اینچنینی (آتش زدن کتب ادیان الهی از جمله قرآن کریم) برخلاف احترام به ادیان و مذاهب و انسان هاست و به نوعی تنفر مذهبی را شعله ور کرده که در نهایت منجر به ایجاد خشونت و نقض صلح خواهد شد.