روضه‌های «عاشورا» روی نت‌های «پیانو» / این تک‌نوازی‌ها حرف دارد

عرصه تولید آثار موسیقایی مرتبط با مضامین و رویدادهای مذهبی و اعتقادی همواره جزو پرطرفدارترین و در عین حال پرچالش‌ترین عرصه‌های فرهنگی هنری کشورمان بوده است که طی سال‌های متمادی دوشادوش سایر فعالیت‌های فرهنگی هنری مرتبط با این موضوع مورد توجه مخاطبان و هنرمندان قرار گرفته است.

تولیدات این حوزه اگر چه همواره در معرض اتهام‌های فراوان از جمله «سفارشی بودن» قرار داشته‌اند اما به دلیل حس و حال موجود در آن‌ها که برگرفته از باورها و اعتقادات نهفته در ضمیر بسیاری از مخاطبان بالقوه است، در اغلب موارد فعالیت در حوزه را با استقبال هنرمندان مواجه کرده است.

همزمان با ایام سوگواری سیدالشهدا (ع) بر آن شدیم تا بار دیگر با نگاهی اجمالی به تولیدات موسیقایی مختلف مرتبط با قیام عاشورا در کشورمان در قالب‌های گوناگونی چون آلبوم، موسیقی متن فیلم و سریال، اجرای زنده و مواردی از این دست داشته باشیم.

در این چارچوب آنچه مورد توجه قرار گرفته و می‌گیرد، صرفاً مرور و یادآوری آثار برجسته حوزه موسیقی «عاشورایی» است که در سال‌های دور و یا نزدیک تولید و در بازار موسیقی عرضه شده‌اند. آثاری که طبیعتاً برخی از آن‌ها از درجه کیفی ممتاز برخوردار بوده‌اند و شاید برخی دیگر با انتقاداتی هم در موعد انتشار به لحاظ موسیقایی و محتوایی مواجه بوده‌اند اما همه در یک وجه اشتراک دارند و آن ماندگاری در حافظه جمعی دل‌بستگان اباعبدالله (ع) است.

در سی‌امین قسمت از سلسله گزارش‌های «روایت مهر از نواهای عاشورایی» به سراغ آلبوم «فراقی» و مجموعه تک آهنگ‌های بی کلام بردیا صدرنوری نوازنده پیانو و آهنگساز رفتیم که طی سال‌های گذشته به تناوب سال‌های مختلف به مناسبت فرا رسیدن ایام سوگواری شهادت حضرت سیدالشهدا (ع) در قالب تک‌نوازی‌های پیانو پیش روی مخاطبان قرار گرفته بود؛ آثاری که در میان سایر تک آهنگ‌ها و ملودی‌هایی که توسط هنرمندان در این زمینه و موضوع تقدیم شنوندگان شد، دربرگیرنده حس و حال متفاوتی بود که پیش تر بزرگانی چون مرحوم جواد معروفی و سایر نوازندگان و آهنگسازان مطرح موسیقی کشورمان در این حوزه تولید و نشان دهنده قابلیت‌ها و ارزش‌های موسیقی ایرانی و موسیقی کلاسیک برای پرداخت به آثاری از این دست شد. شرایطی که بدون تردید حضور این هنرمندان دغدغه مند می‌تواند در حوزه توجه به موضوع کیفیت نقش مؤثری را ایفا کند.

بردیا صدرنوری از جمله هنرمندانی است که فراگیری پیانو را از ۱۰ سالگی نزد فهیم ممتازی آغاز کرد. او بعد از فراگیری مبانی مختلف پیانونوازی در محضر کیومرث پارسا به سبک پیانونوازی ایرانی روی آورد. صدرنوری از سال ۶۶ تاکنون کنسرت‌های متعددی را به صورت تک نوازی، گروه نوازی و هم نوازی برگزار کرده است. این هنرمند که تحصیلات دانشگاهی خود را در رشته مهندسی صنایع و دکترای مدیریت استراتژیک به پایان رسانده طی این سال‌ها با گروه‌های موسیقی «خنیا» به سرپرستی پری ملکی، «مهر» به سرپرستی ناصر ایزدی و «سیمرغ» به سرپرستی افشین قرشی همکاری داشته است.

صدرنوری که علاوه بر طراحی و مدیریت جشنواره و جایزه استاد همایون خرم (نوای خرم) سرپرستی گروه موسیقی «مهرآور» را نیز به عهده دارد و تاکنون آلبوم‌های «زندگی جاریست…»، «آوای زندگی» و «خاطره‌ها» را منتشر کرده است. وی در آلبوم موسیقی «بهانه تو» به آهنگسازی ناصر ایزدی و خوانندگی مهدی فلاح نیز به هم نوازی پیانو پرداخته است.

«نوای نی نوا»؛ عشق به امام حسین (ع) در خون ایرانیان جریان دارد

این نوازنده پیش از انتشار آلبوم فراقی بود که در مهر سال ۱۳۹۵ تک آهنگ «نوای نینوا» را همزمان با فرا رسیدن ایام سوگواری حضرت سیدالشهدا (ع) و یاران با وفایشان قطعه بی کلام «نینوا» را منتشر کرد.

در این قطعه که توسط مؤسسه فرهنگی هنری «راد نواندیش» تولید شده بداهه نوازی پیانو بر اساس ملودی‌های ماه محرم برای علاقه مندان ارائه شده است.

بردیا صدرنوری در یادداشتی به مناسبت انتشار این قطعه عنوان کرده است: «عشق به امام حسین (ع) در خون ایرانیان جریان دارد و بسیاری از جهانیان، حتی بسیاری از پیروان سایر ادیان آسمانی به ایشان به‌عنوان بزرگمردی آزاده که با خونش به همه درس زندگی و ماندگاری داد، عشق می‌ورزند.

ایرانیان از دیر باز همه ساله در ایام محرم و صفر و به ویژه در دهه اول محرم به پاسداشت سیّد و سالار شهیدان و بزرگداشت حماسه عاشورا می‌پردازند. همه ما از کودکی از این مراسم که با شعر و موسیقی عجین است، ملودی‌ها و اشعار زیبایی را به یاد داریم؛ ملودی‌هایی چون «امشب به دشت کربلا شام غریبان است» (چندین سال پیش، مرحوم استاد جواد معروفی با الهام از این ملودی، آلبوم عاشورا را اجرا کرد)، «اولاد حسین، سید و سالار نیامد؛ علمدار نیامد»، «شام غریبان حسین، امشب است، امشب است»

به هر ترتیب قطعه «نوای نینوا» برداشتی است آزاد از ملودی‌های عاشورایی و ماه محرم که به صورت بداهه با پیانو نواخته‌ام و ادای دین و تجدید ارادتی است به روح بلند و پرفتوح امام حسین (ع) و یاران شجاعش.»

«آلبوم فراقی»؛ یک ادای دین موسیقی به پیشگاه سالار شهیدان

در شهریور سال ۱۳۹۶ بود که در آستانه فرا رسیدن ایام سوگواری حضرت سیدالشهدا (ع) آلبوم «فراقی» مجموعه‌ای از دل‌نواخته‌های بردیا صدرنوری آهنگساز و نوازنده پیانو با نام‌های «نوای نینوا»، «فراق»، «او درون خود توست» و «حرم عشق» در دسترس مخاطبان قرار گرفت.

بردیا صدرنوری طی یادداشتی در توضیح قطعات آلبوم «فراقی» آورده است:

قطعه «نوای نینوا» برداشتی آزاد از ملودی‌های عاشورایی و ماه محرم بوده که به صورت بداهه با پیانو نواخته شده است. این قطعه ادای دین و تجدید ارادتی به پیشگاه سرور و سالار شهیدان حضرت اباعبدالله الحسین (ع) است. به هر حال عشق به امام حسین (ع) در خون ایرانیان جریان دارد و بسیاری از جهانیان حتی از پیروان سایر ادیان آسمانی، بزرگ مردی و آزادگی ایشان را ارج می‌نهند.

«فراق» نام قطعه‌ای است که در فراق استاد همایون خرم آهنگساز و هنرمند اخلاق‌مدار روی شعری از مهرناز کرمی در سال ۱۳۹۱ ساخته‌ام، شاعر در این قطعه آورده است: حرفی نیست، گله‌ای نیست / دردی هست، دردی نیست / اشکی هست، آهی هست / راهی هست، یادی هست / نامی هست، «ماهی» نیست / ای والا، ای خرّم راهت را با یادت می‌جوییم.

قطعه «او درون خود توست» هم بر مبنای شعری از مهرناز کرمی ساخته شده که حضور خداوند در درون انسان‌ها را روایت می‌کند: هر چه می‌بی نم اوست، او عشق است / هر کجا می‌روم اوست، او عشق است. تا جایی که می‌گوید: همه اوست و همه اوییم، همه با اوییم / او را می‌بینیم؟ / او را باید دید، باید خواست، باید جست / او همینجاست، اینجا / او درون خود توست.

قطعه «حرم عشق» نیز دل‌نواخته‌ای است برای آنانی که دل در گرو حفظ این آب و خاک و دین و ایمان دارند و از خود می‌گذرند تا ما بمانیم.»

«باز این چه شورش است»؛ بازنوازی یک اثر ماندگار که هیچ وقت فراموش نمی‌شود

این آهنگساز و نوازنده پیانو در شهریور ماه سال ۱۳۹۸ همزمان با فرا رسیدن ایام شهادت حضرت سیدالشهدا (ع) بود که در ادامه عرض ارادت‌های موسیقایی خود به محضر حضرت سیدالشهدا، آهنگ بی کلام «باز این چه شورش است…» را با تأثیر از محتوای اثر ماندگار محتشم کاشانی به عاشقان حضرت امام حسین (ع) و یاران فداکارش در واقعه عاشورا تقدیم کرد.

نوحه باز این چه شورش است بی تردید یکی از مهم‌ترین و مؤثرترین و خاطره‌انگیزترین نوحه‌های مرتبط با ایام سوگواری شهادت حضرت سیدالشهداست که به دلیل ساختار ارزشمند و قدرتمندی که دارد هیچ گاه از ذهن و جان مخاطبان بیرون نخواهد رفت. یک مرجع مهم در حوزه ادبیات آئینی ایرانیان که طی دهه‌های اخیر هنرمندان زیادی تلاش کردند تا بنا به خلاقیت و ذهن هنرمندان خود بازخوانی‌های متفاوتی از آن داشته باشند.

«حرم عشق»؛ باز نشر یک قطعه موسیقایی حسینی به مناسبت کرونا

بردیا صدرنوری در مرداد ماه سال ۱۳۹۹ بود که همزمان با فرا رسیدن ایام سوگواری شهادت امام حسین (ع) و یاران فداکارش تک آهنگ «حرم عشق» را منتشر کرد. این اثر موسیقایی قطعه‌ای از آلبوم «فراقی» است که سال ۱۳۹۶ بر اساس ملودی‌های عاشورایی در قالب بداهه نوازی پیانو پیش روی مخاطبان قرار گرفته بود.

این نوازنده و آهنگساز درباره دلایل بازنشر این اثر موسیقایی گفت: امسال فضای متفاوت فرهنگی و اجتماعی را تجربه می‌کنیم که به واسطه ویروس کووید ۱۹ رقم خورده و زندگی انسان‌ها در سراسر جهان را تحت تأثیر قرار داده است. من بر این باورم این فضای متفاوت در محرم امسال، فرصت و زمان مناسبی برای مطالعه و تدقیق در فلسفه قیام امام حسین (ع) و آزادگی اوست و در این میان موسیقی می‌تواند به عمق این تفکر کمک کند. پس این آهنگ برای گرامیداشت یاد و خاطره سرور و سالار شهیدان بازنشر شده است. البته طی سال‌های گذشته هنرمندان مختلفی از جمله استاد جواد معروفی آلبوم عاشورا را با الهام از ملودی‌های عاشورایی منتشر کرده بودند.

۵۷۵۷