راه‌اندازی مرکز تولید عصاره‌ گیاهی با توان تولید ۱۰۰ نوع اسانس/ تولید مواد پرمصرف صنعت نفت

رئیس پژوهشکده توسعه صنایع شیمیایی جهاد دانشگاهی، این پژوهشکده را آزمایشگاه مرجع برخی نهادهای ناظر و حاکمیتی توصیف کرد و گفت: تولید نسل جدید آب‌شیرین‌کن‌ها از دستاوردهای این پژوهشکده است؛ ضمن آنکه مرکز تولید عصاره‌ها و مواد مؤثره گیاهی را راه‌اندازی کردیم که قادر به تولید بیش از ۱۰۰ نوع عصاره مایع و خشک ارگانیک است.

دکتر نجمه یزدان‌فر در گفت‌وگو با ایسنا، پژوهشکده توسعه صنایع شیمیایی ایران را نخستین پژوهشکده‌ تخصصی جهاد دانشگاهی دانست که از سال ۱۳۷۷ با مجوز قطعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری فعالیت خود را در استان البرز آغاز کرد و عمده فعالیت‌های این پژوهشکده را شامل "انجام تحقیقات و پژوهش‌های کاربردی و توسعه‌ای در زمینه حل مشکلات صنایع شیمیایی کشور"، "تجاری‌سازی و تولید ملی محصولات فناورانه و دانش‌بنیان با تکیه بر دانش بومی و داخلی"، "ارائه خدمات تخصصی و آزمایشگاهی پیشرفته به پژوهشگران، مراکز دانشگاهی و شرکت‌های دانش‌بنیان" و "انتشار نتایج تحقیقات و آموزش‌های تخصصی کوتاه مدت" ذکر کرد.

وی در خصوص اولویت‌های تحقیقاتی این پژوهشکده در راستای رفع چالش‌های کشور در حوزه صنایع شیمیایی، اظهار کرد: فعالیت‌های دانش‌بنیان پژوهشکده توسعه صنایع شیمیایی، عموما بر پایه رفع نیازهای اساسی کشور در حوزه شیمی و مهندسی شیمی و علوم مرتبط با آن از جمله بیوتکنولوژی بنا نهاده شده است؛ از این رو اولویت‌های پژوهش‌محور این پژوهشکده را می‌توان به سه دسته کلی تقسیم کرد:

* دسته نخست اهتمام پژوهشکده بر بومی‌سازی دانش تولید و تجاری‌سازی مواد شیمیایی مورد نیاز کشور در حوزه بالادستی و پایین‌دستی صنایع نفت کشور، مواد شیمیایی مورد مصرف در صنایع تبدیلی و بهداشتی، افزودنی‌های مجاز خوراکی در حوزه امنیت غذایی انسان و دام و استخراج و خالص سازی مواد مؤثره گیاهی است.

* دسته دوم فعالیت‌ها در راستای یکی از ۴ ماموریت کلان ملی جهاد دانشگاهی است که طبق برنامه هفتم توسعه به این نهاد انقلابی که زیست بوم علم و فناوری است، سپرده شده است، در این حوزه، کاهش مصرف آب و انرژی در صنایع و توسعه فناوری‌های آب شیرین‌کن‌های نسل جدید، توسعه ذخیره‌سازهای نوین انرژی مانند ابرخازن‌های الکتروشیمیایی و باتری‌های نسل جدید و سایر فناوری‌های های‌تک را شامل می‌شود.

* دسته سوم، فعالیت‌های آزمایشگاهی کاملا تخصصی این پژوهشکده، برای ارائه خدمات به پژوهشگران و نیز کنترل کیفیت، پایش و استانداردسازی محصولات تولیدی صنایع مختلف به‌ویژه صنایع غذایی (مواد غذایی خام و فرآوری شده، آب آشامیدنی و ...) ، آب و خاک و مواد شیمیایی مورد مصرف در صنایع کشاورزی (کود و سم) و نیز فرآورده‌های نفت و پتروشیمی.

وی این پژوهشکده را به عنوان آزمایشگاه مرجع نهادهای ناظر و حاکمیتی مانند سازمان ملی استاندارد و سازمان غذا و دارو با گواهی استاندارد بین‌المللی ایزو ۱۷۰۲۵ معرفی کرد.

زیر ساخت‌های لازم برای توسعه صنایع شیمیایی

رییس پژوهشکده توسعه صنایع شیمیایی جهاد دانشگاهی تاکید کرد: آمارهای منتشر شده نشان می‌دهد بدون اغراق تمام تکنولوژی‌های روز دنیا به نوعی به علم شیمی وابسته‌اند، در این بین ۱۰ درصد از حجم دانش و ثروت جهان به طور خاص به حوزه تولید مواد شیمیایی اختصاص دارد؛ از این رو حرکت در مرز دانش و دستیابی به دانش روز در صنایع شیمیایی، قبل از هر چیز، نیازمند تحقیق و پژوهش است که تامین هزینه‌های بالای آن اعم از به کارگیری نیروی انسانی متخصص، فراهم آوردن شرایط و تجهیزات مدرن و گرانقیمت و زیرساخت‌های مناسب اولین چالش در این مسیر است و پس از عبور از این مرحله، گام دوم تجاری‌سازی است که اعتماد به توان داخلی و سرمایه‌گذاری مناسب و هنگفت برای رساندن دانش فنی به تولید تجاری را می‌طلبد.

وی اظهار کرد: اگر این هر دو گام با موفقیت به انجام برسد، چالش سوم، جلب اعتماد بازار و توان رقابت محصول تولید داخلی با محصولات وارداتی است. هر سه این مراحل، حمایت سیاستگذاران کلان را می‌طلبد که امیدواریم در سال مهار تورم و رشد تولید، با اهتمام جدی مقام معظم رهبری و دولت مردمی که داعیه‌دار شعار "ما می‌توانیم" هستند، محقق شود.

همکاری جهاد دانشگاهی در حوزه صنایع نفتی

یزدان‌فر درباره فعالیت پژوهشکده توسعه صنایع شیمیایی در صنایع نفت و گاز و پتروشیمی، توضیح داد: این پژوهشکده به عنوان فعال‌ترین مرکز پژوهشی غیر وابسته به صنعت نفت، به سه طریق در حوزه صنایع نفت فعالیت می‌کند:

* بومی‌سازی و تولید مواد مورد نیاز صنعت نفت
* طراحی و ساخت تجهیزات مهندسی مورد نیاز این صنعت
* ارائه خدمات آزمایشگاهی تعیین ماهیت، کنترل کیفیت و تست کارایی افزایه‌های شیمیایی مورد مصرف در صنایع نفت.

رییس پژوهشکده توسعه صنایع شیمیایی جهاد دانشگاهی خاطر نشان کرد: در این راستا محققان این پژوهشکده اقدام به بومی‌سازی برخی مواد شیمیایی همچون کسب دانش فنی، تولید و تامین چندین قلم از افزایه‌های شیمیایی پر مصرف در صنعت حفاری (گل و سیمان حفاری) تدوین دانش فنی تولید جاذب‌ها و کاتالیست‌های مورد نیاز در واحدهای هیدروژناسیون، ‌دهیدروژناسیون، ریفرمینگ و سولفورزدایی، تولید فناورانه کیت‌های تشخیص و شمارش باکتری‌های عامل خوردگی در صنعت نفت و بایوسایدهای محلول در آب و محلول در نفت اشاره کرد.

وی بهینه‌سازی واحدهای فرایندی در صنایع نفت، کاهش هیدروژن سولفوره H2S میدان نفتی، کاهش مصرف و استقرار سیستم مدیریت انرژی در واحدهای پتروشیمی و تعریف و اجرای طرح‌های پژوهشی برای طراحی و ساخت سیستم‌های خوردگی را از دیگر فعالیت‌های این پژوهشکده در حوزه ارائه خدمات آزمایشگاهی تخصصی برای تست کارایی افزایه‌های مورد مصرف در صنعت حفاری و استخراج نفت دانست که در همکاری با وزارت نفت و شرکت‌های فعال در صنعت نفت اجرایی شده است.

دستاورد فناورانه

یزدان‌فر با بیان اینکه این پژوهشکده در مدت ۲۵ سال فعالیت، دستاوردهای ارزشمندی را به جامعه عرضه کرده است، گفت: از آخرین دستاوردهای این مجموعه باید به ایجاد دانش فنی بومی و تولید افزایه‌های سیمان حفاری چاه‌های نفت، ساخت ذخیره ساز ابر خازن الکتروشیمیایی، تولید انحصاری ماده سلنیوم سولفاید در صنعت شوینده و بهداشتی، راه‌اندازی واحد نیمه صنعتی تولید نشاسته حفاری و راه‌اندازی واحد تولید کاتالیست HDS اشاره کرد.

وی اضافه کرد: در حوزه تولید آب‌شیرین‌کن‌ها که یکی از ماموریت‌های ملی و کلان جهاد دانشگاهی است، تیم تخصصی پژوهشکده را می‌توان به عنوان پیشکسوت ایجاد دانش فنی و تولید آب شیرین‌کن‌های نسل جدید در جهاد دانشگاهی، با پیشینه و تجربه بیش از یک دهه فعالیت و دستاورد نام برد.

رییس پژوهشکده صنایع شیمیایی با اشاره به دستاوردهای فناورانه این پژوهشکده در حوزه سلامت، یادآور شد: مرکز آنالیز شیمیایی پژوهشکده، با ۶ آزمایشگاه تخصصی در حوزه امنیت غذایی، کنترل کیفیت، پایش و استانداردسازی محصولات کشاورزی و نیز محصولات فرآوری شده تولیدی، اعم از پایش میکروبی، بررسی ویژگی‌های فیزیکوشیمیایی و بررسی سلامت و امنیت غذایی از نظر آلودگی به فلزات سنگین و سموم دفع آفات نباتی و تست‌های مولکولی و تراریختگی فعالیت می‌کند.

وی افزود: علاوه بر آن با انجام آزمون‌های مخصوص به آب، پساب، خاک و مواد شیمیایی مورد مصرف در صنایع کشاورزی (کود و سم) در زمینه فعالیت سلامت محصولات کشاورزی و محیط زیست فعالیت می‌کند.

به گفته این محقق حوزه صنعت شیمیایی کلیه فعالیت‌های این مرکز تحت عنوان آزمایشگاه مرجع نهادهای ناظر و حاکمیتی مانند سازمان ملی استاندارد و سازمان غذا و دارو، محیط زیست و حفظ نباتات، با گواهی‌نامه استاندارد ایزو ۱۷۰۲۵ انجام شده و دارای اعتبار بین‌المللی است. این مجموعه آزمایشگاهی با رتبه ممتاز و در جمع ۱۲ آزمایشگاه برتر کشور تحت نظارت شبکه آزمایشگاهی فناوری‌های راهبردی قرار دارد.

یزدان‌فر خاطر نشان کرد: گام مهم دیگر این پژوهشکده در راستای امنیت غذایی و سلامت، راه‌اندازی مرکز تولید عصاره‌ها و مواد مؤثره گیاهی است که قادر به تولید بیش از ۱۰۰ نوع عصاره مایع و خشک ارگانیک است و دستیابی به دانش فنی تولید انواع اسانس‌ها و طعم دهنده‌های پایه گیاهی را در دستور کار دارد. از دیگر فعالیت‌های پژوهشکده می‌توان به تولید ژل‌های بهداشتی و محلول‌های ضد عفونی کننده سطوح و دست و نیز آموزش و تربیت نیروی متخصص کنترل کیفی و مسئولین فنی شاغل در واحدهای صنایع غذایی و دارویی نام برد.

برنامه‌های آتی پژوهشکده

رییس پژوهشکده صنایع شیمیایی جهاد دانشگاهی افزود: با توجه به نیاز کشور و ماموریت جهاد دانشگاهی، یکی از مهمترین برنامه‌های پژوهشکده تقویت تیم فعال در حوزه آب شیرین کن و مدیریت آب و نیز تکمیل تجهیزات و ملزومات تولید افزایه‌های مورد نیاز صنعت نفت است که با توجه به شرایط تحریم و نیز عزم جدی دولت بر افزایش تولید محصولات نفت و پتروشیمی، جز رسالت‌های ملی این پژوهشکده به شمار می‌رود.

وی مهمترین دغدغه آتی پژوهشکده را در جهت توسعه و تجاری‌سازی دانش فنی محصولات دانش‌بنیانی تولید شده در این پژوهشکده عنوان کرد و یادآور شد: مشارکت با بخش خصوصی و تاسیس شرکت‌های دانش‌بنیان بر مبنای این دانش‌ها و راه‌اندازی واحد بازرگانی در پژوهشکده جهت ورود به بازارهای ملی و منطقه‌ای و بین‌المللی، نقشه راهی است که منجر به شکوفایی روزافزون دستاوردهای پژوهشکده و جهاد دانشگاهی خواهد شد.

یزدان‌فر ادامه داد: به طور همزمان، سعی خواهیم کرد با فعال‌تر کردن آموزش‌های تخصصی کوتاه مدت و مهارت‌های کاربردی و کارآفرینی، رسالت خود را در انتقال تجارب به نسل جدید و فارغ التحصیلان جوان دانشگاهی که آینده سازان ایران عزیز اسلامی هستند، به انجام رسانیم. 

وی در پایان، سالگرد تشکیل جهاد دانشگاهی و چهار دهه تلاش پرافتخار این نهاد را به همه همکاران تبریک گفت و افزود: به عنوان مشاور رییس جهاد دانشگاهی در امور بانوان، تشکر و خسته نباشید ویژه عرض می‌کنم خدمت همه بانوان عزیز همکار و پر تلاش در این خانواده صمیمی و پویا که جهاد دانشگاهی را خانواده دوم خود می‌دانند و اگر نگویم بیش از خانواده، که قطعا هم ارز و هم راستای با خانواده، بدان عشق می‌ورزند و از دل و جان برای سربلندی و پیشرفت جهاد دانشگاهی و کشور تلاش می‌کنند. بی‌شک بانوان دلسوز، کارآمد و متخصص جهاد دانشگاهی سرمایه‌های ارزشمند این نهاد انقلابی هستند که موفقیت‌ها و افتخارات جهاد دانشگاهی حاصل حضور و تلاش شبانه‌روزی آنان است.

انتهای پیام