رقابت‌های میلیارد دلاری برای رسیدن به ماه!

ناسا در آرزوی ساخت سکونت‌گاه‌های دائمی بشر روی ماه، قراردادهایی را با شرکت‌های بزرگ حوزه هوافضا منعقد کرده است تا راه رسیدن به ماه را هموار کند.

به گزارش ایسنا و به نقل از بیزینس اینسایدر، اگر ناسا راه خود را ادامه دهد، فضانوردان را تا پایان دهه جاری به ماه بازمی‌گرداند و آنها را به اولین انسان‌هایی تبدیل می‌کند که در بیش از نیم قرن گذشته روی سطح ماه قدم می‌زنند اما این فقط یک ماموریت علمی نیست، بلکه کار ناسا این بار به معنای تجارت است.

ناسا با مأموریت‌های پروژه «آرتمیس»(Artemis) خود قصد دارد پایه‌های اولین سکونت‌گاه‌های انسانی را در محیط فراتر از زمین بگذارد و راه را برای سکونت فراسیاره‌ای هموار سازد. تجارت، هسته اصلی این کار است. «برندان روسو»(Brendan Rosseau) یکی از اساتید «دانشکده بازرگانی هاروارد» که بر اقتصاد فضایی تمرکز دارد، در مصاحبه با اینسایدر گفت: این موضوع در حال حاضر تئوری نیست، بلکه در حال وقوع است.

ناسا شرکت‌های خصوصی مانند «اسپیس‌ایکس»(SpaceX)، «بلو اوریجین»(Blue Origin)، «نوکیا»(Nokia)، «لاکهید مارتین»(Lockheed Martin) و «جنرال موتورز»(General Motors) را انتخاب کرده است تا راه‌حل‌هایی را برای مأموریت‌های ماه ارائه دهند.

این بازار جدید به ارزش بیش از ۱۰۰ میلیارد دلار می‌تواند شرایط را برای بشریت تغییر دهد. «پراچی کاواد»(Prachi Kawade) تحلیلگر ارشد شرکت پژوهش و مشاوره «ان‌اس‌آر»(NSR) که بر بازار فضایی تمرکز دارد، گفت: ماه قطعا قرار است به یک تجارت بزرگ تبدیل شود.

«آرتمیس»، «آپولو» نیست

مأموریت‌های «آپولو»(Apollo) در دهه‌های ۶۰ و ۷۰ می‌خواستند ببینند که آیا انسان‌ها می‌توانند به ماه برسند یا خیر اما مأموریت‌های آرتمیس از انسان‌ها می‌خواهند در آنجا زندگی، کار و ساخت‌وساز کنند. روسو گفت: آنچه ناسا قصد دارد در ماه به آن دست یابد، پیشتر هرگز انجام نشده است.

مأموریت‌های ماه را ابتدا می‌توان به چند هفته یا چند ماه حضور در کمپ پایگاه ماه محدود کرد اما جاه‌طلبی این است که ماه در ادامه به مرکزی از فعالیت‌های انسانی و رباتیک تبدیل شود زیرا راه را برای رسیدن به مریخ هموار می‌سازد. این کار، فرصت‌های زیادی را برای توسعه تجاری ایجاد می‌کند و ناسا از آن آگاه است.

«استیو کریچ»(Steve Creech) معاون کمپین آرتمیس، در مصاحبه با اینسایدر گفت: ما می‌خواهیم زنجیره‌ای از فعالیت‌های تجاری و بازرگانی و همچنین، زندگی و کار روزانه را در فضا ایجاد کنیم.

ارزش مالی حفاری در ماه

کریچ گفت: جذابیت تجاری اصلی ماه در نهایت پتانسیل آن برای استفاده درجا از منابع است. این به معنای یافتن راه‌هایی برای استخراج و بهره‌برداری از منابع ماه یا منابع روی زمین است.

یکی از منابع تجاری جالب، رگولیت است که نام علمی غبار ماه محسوب می‌شود. رگولیت را می‌توان برای به دست آوردن هلیوم-۳ استخراج کرد. هلیوم-۳، یک ذره نادر غیر رادیواکتیو است که از آن می‌توان در رآکتورهای هم‌جوشی برای تولید انرژی پاک روی زمین استفاده کرد یا آن را برای ساخت‌وساز روی ماه مورد استفاده قرار داد. به عنوان مثال، چین گفته است که می‌خواهد پایگاه قمری خود را از رگولیت بسازد.

کاواد گفت: یکی دیگر از سرنخ‌ها برای استخراج از ماه، عناصر کمیاب خاکی هستند که ممکن است پس از برخورد هزاران شهاب‌سنگ به ماه باقی مانده باشند. این عناصر را می‌توان برای ساخت تجهیزات الکترونیکی استخراج کرد.

جذاب ترین منبع ماه تاکنون آب بوده است. دانشمندان ذخایری از آب را در نزدیکی قطب‌های ماه کشف کرده‌اند که می‌توان آنها را پس از استخراج، به سوخت مورد نیاز مأموریت‌های ماه یا موشک‌های مریخ تبدیل کرد.

کاواد ادامه داد: احتمالا حداقل یک دهه با فرستادن انسان‌ها یا ربات‌ها برای استخراج از سطح ماه فاصله داریم اما این بدان معنا نیست که مردم در حال حاضر با بنیان گذاشتن پایه‌های این تجارت، پولی به دست نیاورده‌اند.

وی افزود: ما در مورد فرصت‌های ۱۳۷ میلیارد دلاری در ۱۰ سال آینده صحبت می‌کنیم و تخمین می‌زنیم که بیش از ۴۰۰ ماموریت در این جدول زمانی پرتاب شوند.

ناسا تجارت را به ماه می‌برد

آرتمیس بخشی از یک طرح بزرگ‌تر برای توانمندسازی بخش تجاری در به عهده گرفتن مسئولیت اکتشاف فضایی است. این اقدامی است که توسط «جورج دبلیو بوش» رئیس جمهور وقت آمریکا در دهه ۲۰۰۰ آغاز شد. او از ناسا خواست پس از بازنشستگی برنامه شاتل فضایی، بخش خصوصی را در مرکز راهبرد خود قرار دهد.

روسو گفت: ناسا از آن زمان، یک طرز فکر تجاری واقعی را توسعه داد. این آژانس فضایی اکنون قراردادهایی را با شرکت‌های خصوصی برای ارائه محصولاتی مانند موشک، فرودگر یا خدمات در قبال مقادیر مشخصی پول منعقد می‌کند.

این بدان معناست که ناسا هزینه‌های پژوهش و توسعه خود را محدود می‌کند؛ در حالی که شرکت‌ها می‌توانند در توسعه فناوری جاه‌طلبانه ریسک کنند زیرا ناسا را به عنوان یک مشتری دارند.

روسو ادامه داد: این کار در بخش تجاری به عنوان بخشی از برنامه‌های آنها انجام می‌شود و رقابت‌هایی را ایجاد کرده است. این کار، انگیزه لازم را برای شرکت‌ها ایجاد کرد تا کارها را تا حد امکان با اطمینان و ارزان انجام دهند.

به گفته روسو، این کار به ثمر نشسته است. شرکت‌هایی مانند بلو اوریجین و اسپیس‌ایکس بدون جاه‌طلبی ناسا برای رفتن به ماه احتمالا وجود نداشتند.

پول کافی برای راحت زندگی کردن ساکنان آینده ماه

بدون زیرساخت‌های مناسب نمی‌توان به حفاری در ماه پرداخت. کسانی که به دنبال انجام دادن چنین کاری هستند، باید هزینه کنند.

یکی از راه‌های پشتیبانی کردن از ماموریت‌های بلندمدت، یافتن راه‌هایی برای ارسال کم‌هزینه محموله از زمین به ماه است. ناسا سرمایه‌گذاری زیادی را در توسعه فرودگرهای رباتیک بدون سرنشین انجام داده است که از طریق برنامه «خدمات باربری تجاری ماه»(CLPS) می‌توانند کالاها و خدمات را به ماه ببرند.

شرکت هوافضا و رباتیک «آستروبوتیک تکنولوژی»(Astrobotic Technology)، یکی از بازیگران اصلی برنامه CLPS است. این شرکت، قراردادی به ارزش ۳۲۰ میلیون دلار را به منظور ارسال چندین محموله برای ناسا منعقد کرد.

یکی از این محموله‌ها، ربات «VIPER» است که در سال ۲۰۲۴ به قطب جنوب ماه فرستاده می‌شود. این ربات به دنبال آثار یخ آب در ماه خواهد بود.

بیشتر بخوانید:

ناسا به دنبال آب زیر سطح ماه

«اینتوئیتیو ماشینز»(Intuitive Machines) که یک شرکت اکتشاف فضایی مستقر در تگزاس است نیز یک قرارداد ۷۷ میلیون دلاری را با ناسا برای سه ماموریت ارسال محموله منعقد کرد که دو مورد از آنها قرار است امسال تحویل داده شوند. یکی از این محموله‌ها، مته‌ «PRIME-۱» است که برای اکتشاف یخ زیر سطح ماه آزمایش خواهد شد. به گفته ناسا، این اولین نمایش استفاده از منابع درجا در ماه خواهد بود.

بیشتر بخوانید:

عملیات چندین میلیون دلاری ناسا برای کاوش آب در ماه

فضانوردان به برق هم نیاز خواهند داشت. یکی از طرح‌ها، ساخت شبکه‌های محلی برق با بردن رآکتورهای انرژی هسته‌ای به ماه است. لاکهید مارتین، یکی از شرکت‌هایی است که روی یک طرح مفهومی برای رسیدن به این هدف کار می‌کند.

همچنین، ناسا به دنبال توسعه وسایل نقلیه مناسب برای حرکت کردن روی ماه است. جنرال موتورز اکنون با لاکهید مارتین برای توسعه یک ماه‌نورد همکاری می‌کند که به باتری مجهز است و می‌تواند بسیار فراتر از آنچه در دوره آپولو استفاده می‌شد، سفر کند.

یکی دیگر از پیش‌نیازهای اسکان طولانی‌مدت روی ماه، ناوبری و ارتباطات است. هیچ فناوری GPS یا وای‌فای در اطراف یا روی ماه وجود ندارد. این بدان معناست که مأموریت‌ها به نظارت دائمی مهندسان روی زمین متکی هستند و به سرعت ناپایدار می‌شوند زیرا در حال حاضر صدها ماموریت برای پرتاب در دهه آینده برنامه‌ریزی شده‌اند. برای پر کردن این خلاء، ناسا یک قرارداد ۱۴ میلیون دلاری را با نوکیا برای رساندن اینترنت به ماه منعقد کرد. این شرکت قصد دارد تا سال ۲۰۲۴ یک شبکه ۴جی را به ماه بفرستد.

کاواد گفت: سودآورترین بخش بازار ماه تاکنون توسعه موشک بوده است.

ناسا سیستم مورد نیاز خود را برای ماموریت‌های آینده آرتمیس به مقصد ماه ساخته است که «سامانه پرتاب فضایی»(SLS) نام دارد و با کپسول «اوریون»(Orion) همراه می‌شود اما توسعه «سیستم فرود انسانی»(HLS) مأموریت که فضانوردان را از مدار ماه به سطح ماه می‌برد، در اختیار شرکت‌های خصوصی قرار داده است.

شرکت اسپیس‌ایکس، پیشتاز رقابت در این مناقصه بوده و قراردادهای میلیارد دلاری را برای توسعه سیستم فرود انسانی ماموریت‌های آرتمیس ۳ و ۴ ناسا به دست آورده است.

«ایلان ماسک»(Elon Musk) قول داده است که هزینه پرتاب را کاهش دهد و موشک‌های خود را قابل استفاده مجدد کند تا هزینه ماموریت‌های آینده کاهش یابد. قراردادهای ناسا، توسعه ابرموشک «استارشیپ»(Starship) را که جاه‌طلبانه‌ترین پروژه اسپیس‌ایکس است نیز تقویت کرده‌اند.

با وجود این، یک مشکل وجود دارد. اگرچه استارشیپ برای ماموریت‌های آتی ناسا حیاتی است اما این موشک هنوز با موفقیت به مدار پرواز نکرده است. در واقع، استارشیپ در اولین پرتاب یکپارچه خود در ماه آوریل منفجر شد.

بیشتر بخوانید:

بلندترین موشک جهان پس از برخاستن در هوا منفجر شد

ناسا همه سهام خود را روی اسپیس‌ایکس متمرکز نکرده است. شرکت بلو اوریجین اخیرا قراردادی به ارزش ۳.۴ میلیارد دلار را برای پرتاب‌گر انسان به ماه در ماموریت آرتمیس ۵ ناسا به دست آورد. این یک برد برای شرکتی محسوب می‌شود که پیشنهادات قبلی خود را به اسپیس‌ایکس باخته بود. این قرارداد می‌تواند به توسعه موشک بزرگ «نیو گلن»(New Glenn) شرکت بلو اوریجین کمک کند.

شرکت لاکهید مارتین نیز یک قرارداد ۲.۷ میلیارد دلاری و یک تمدید ۱.۹ میلیارد دلاری را برای تحویل دادن شش فضاپیما در ماموریت‌های آرتمیس ۳ تا ۸ به دست آورد.

خودکفایی بازار ماه تا اواسط سال ۲۰۳۰ ممکن می‌شود

در این مرحله، ناسا همچنان برجسته‌ترین مشتری در بازار ماه است. کاواد گفت که نفوذ سرمایه‌گذاری خصوصی در اکتشاف و بهره‌برداری فراسیاره‌ای به تازگی آغاز شده که دلگرم‌کننده است.

روسو گفت: رسیدن به خودکفایی در بازار ماه ممکن است در اواسط دهه ۲۰۳۰ محقق شود.

کاواد خاطرنشان کرد که شرکت‌ها در راه رسیدن به ماه احتمالا فناوری‌هایی را کشف می‌کنند که می‌توانند کاربردهای سودآوری را روی زمین داشته باشند.

علاوه بر ناسا، سایر آژانس‌های فضایی از جمله ژاپن، چین و روسیه نیز در بخش خصوصی روی برنامه‌های اکتشاف فضایی متمرکز شده‌اند.

به عرصه رقابت‌های فضایی خوش آمدید

روسو گفت: پول تنها انگیزه‌ای نیست که آمریکا و متحدانش را برای بردن مشاغل به ماه سوق می‌دهد. انگیزه‌های سیاسی قوی نیز برای رسیدن به ماه پیش از چین وجود دارد.

«بیل نلسون»(Bill Nelson) مدیر فعلی ناسا در مصاحبه ماه ژانویه خود گفت: این یک واقعیت است که ما در یک رقابت فضایی هستیم. باید مراقب باشیم تا رقبا در پوشش تحقیقات علمی به ماه نرسند و بگویند ما اینجا هستیم و این قلمرو ماست.

بیش از ۲۴ کشور «توافق‌نامه آرتمیس» را امضا کرده‌اند. توافق‌نامه آرتمیس، مجموعه قوانینی هستند که توسط ناسا برای همکاری بین‌المللی در ماه تنظیم شده‌اند.

بیشتر بخوانید:

آرژانتین به کشورهای عضو «توافق‌نامه آرتمیس» پیوست

چین جزو کشورهای امضاکننده توافق‌نامه آرتمیس نیست. این کشور مسیر مستقل خود را برای رسیدن به ماه تعیین کرده و برای رسیدن به این هدف، در پی برقرار کردن روابط نزدیک‌تر با آژانس‌های فضایی روسیه، آمریکای لاتین و آسیای مرکزی است.

آمریکا همچنان بر فضا مسلط است. «سوتلا بن ایتزاک»(Svetla Ben-Itzhak) دانشیار «دانشگاه علوم هوا»(Air University) در پاکستان اخیرا گفت که آمریکا ماهواره‌های بیشتری در مدار دارد. تعداد ماهواره‌های آمریکایی حاضر در مدار زمین، ۳۴۳۳ و ماهواره‌های چین، ۵۴۱ مورد هستند. همچنین، آمریکا بودجه بیشتری دارد که در سال ۲۰۲۱، حدود ۶۰ میلیارد دلار در مقابل حدود ۱۶ میلیارد دلار بودجه چین بود.

با وجود این، چین در یک جدول زمانی رقابتی به سوی ماه حرکت می‌کند. این کشور در سال ۲۰۲۱، ۵۵ پرتاب انجام داد که چهار پرتاب بیشتر از آمریکا بود. همچنین، چین اولین کشوری بود که در سال ۲۰۱۹ یک فضاپیما را در سمت دور ماه قرار داد و ایستگاه فضایی خود را به مدار پرتاب کرد. چین این کار را درست زمانی آغاز کرده است که «ایستگاه فضایی بین‌المللی» به پایان عمر خود نزدیک می‌شود.

روسو گفت: هم آمریکا و هم چین «پیمان ماورای جو»(Outer Space Treaty) را امضا کرده‌اند؛ به این معنی که آنها توافق کرده‌اند هیچ کشوری نمی‌تواند ماه را نظامی کند یا ادعای مالکیت ماه را داشته باشد. با وجود این، هنوز هم مزیت قابل توجه حرکت اول برای هر کسب‌وکاری که زودتر به آنجا برسد، وجود دارد.

به عنوان مثال، یک موضوع مورد توجه، قابلیت همکاری بین زیرساخت‌هاست. در حالی که ناسا با همکاران خود برای توسعه زبانی کار می‌کند که بتوان از آن در همه دستگاه‌های قمری استفاده کرد اما چین در این کار شرکت نکرده است. بنابراین، اگر چین ابتدا به آنجا برسد، می‌تواند استاندارد متفاوتی را تعیین کند و تلاش‌های متحدان آمریکا را خنثی سازد.

روسو افزود: اساسا هر کسی که اول به ماه برسد، قوانین را می‌نویسد.

انتهای پیام