نظم نوین جهانی، زمینه‌ساز تحولات نیجر

کودتای اخیر نیجر بار دیگر پرونده تاریخ استعماری فرانسه را نمایان کرد. حالا با نوع جدیدی از جنگ سرد میان غرب و شرق مواجه هستیم که با روی کار آمدن نظم جهانی چندقطبی و جنگ اوکراین، دوباره به یکی از مباحث داغ جهان تبدیل شده است.

به گزارش ایسنا، حضور فرانسه در آفریقا به قرن ۱۷ میلادی برمی‌گردد، اما دوره اصلی گسترش استعمار فرانسه در این قاره در قرن نوزدهم و با حمله ۱۹۳۰ به الجزایر، فتوحات در آفریقای غربی و استوایی در دوره «تقسیم آفریقا» و همچنین ایجاد تحت‌الحمایگی در تونس و مراکش چند دهه قبل از جنگ جهانی اول صورت گرفت که به شکل‌گیری نوعی آفریقای فرانسوی منجر شد.

در این امپراتوری آفریقایی، سرزمین‌های جنوب صحرای آفریقا عمدتاً به عنوان مستعمره‌های استثمار تلقی می‌شدند. جریان استعماری فرانسه در مغرب هم با یک مدل استعماری مهاجرنشین اداره می‌شد که در آن استعمارگران فرانسوی خود شخصا حضور می‌یافتند؛ هرچند که بیشتر آن‌ها در الجزایر ساکن بودند.

فرانسه در کلام، از «متمدن کردن» مردم بومی از طریق اصلاحات فرهنگی، سیاسی و اقتصادی دم می‌زد اما در واقعیت‌ رویکردی خشن، اشغالگرانه، خشونت‌آمیز، استثماری و ناعادلانه داشت که فرهنگ و شرایط اجتماعی را تخریب کرد. این تضاد در سرتاسر آفریقا مشهود بود.

با این حال، نقشه‌های «فرانسه کبیر» که بخش‌های زیادی از خاک آفریقا را متعلق به فرانسه نشان می‌دهند، درباره میزان قطعیت حاکمیت فرانسه بر این مناطق اغراق زیادی کرده‌اند؛ زیرا مانند همه امپراتوری‌ها، مردم مستعمره در سراسر آفریقای فرانسه استراتژی‌هایی را برای مقاومت یا فرار از اقتدار فرانسه، براندازی یا همدستی با مأموریت به اصطلاح تمدن‌سازی و مقابله با تحولات اشغالگری توسعه دادند.

نیروهای فرانسه در آفریقا